تجهیز ۶۸هزار نانوایی به کارت‌خوان
محمد جلال، مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی، در تشریح آخرین وضعیت اجرای طرح هوشمندسازی یارانه نان اظهار کرد: این طرح با تجهیز نانوایی‌های سنتی کشور از حدود ۸۰ روز قبل آغاز شده و اکنون حدود ۶۸هزار نانوایی در کشور تجهیز شده‌اند. او ادامه داد: روزانه بین ۲/ ۷میلیون تا ۴/ ۷میلیون تراکنش خرید نان در کشور انجام می‌شود؛ یعنی هر خانوار به صورت میانگین هر سه روز و نیم تا ۴ روز یک‌بار از نانوایی‌های سنتی نان خریداری می‌کند.
مشاور وزیر اقتصاد اضافه کرد: روزانه بین ۹۵ تا ۱۰۰میلیون قرص نان فروخته می‌شود و تاکنون فروش بیش از ۲/ ۳میلیارد انواع قرص نان سنتی در سطح کشور و ۲۵۰میلیون تراکنش در مدت ۸۰ روز در سامانه ثبت شده است. رسیدن به این سطح از اطلاعات ثبت‌شده در طی ۸ ماه به تدریج محقق شده و در ادامه نیز با پوشش وسیع‌تری از نانوایی‌ها به آن اضافه خواهد شد. بنابراین ثبت فروش روزانه ۱۰۰میلیون قرص نان و ۴/ ۷میلیون تراکنش مربوط به روزهای اخیر است. او تصریح کرد: ثبت تراکنش‌ها تبدیل به سوابق تراکنشی ـ رفتاری نانوایان و مشتریان می‌شود که ما در فاز بعدی از این اطلاعات به عنوان مبانی داده‌ای برای پردازش رفتار نانوایان و مشتریان استفاده می‌کنیم.
جلال با اشاره به اینکه پالایش داده‌‌ها درباره فاز نصب و استقرار کارت‌خوان‌های هوشمند انجام شده است، ادامه داد: اکنون بخشی از نانوایان در کشور از لحاظ مجوز، امکان دریافت کارت‌خوان هوشمند را دارند؛ ولی اطلاعات آنها برای اینکه سامانه بانک مرکزی اجازه اختصاص ترمینال برای کارت‌خوان هوشمند را به آنان بدهد، تکمیل نیست. او در تشریح دلیل بروز این مشکل توضیح داد: ممکن است فرد فوت کرده و نانوایی در مراحل انحصار وراثت باشد یا دسترسی به آن فرد امکان‌پذیر نباشد و شماره تماسی از وی وجود نداشته باشد؛ به هر حال جمعیتی از نانوایان هم هستند که به دلیل مشکلاتی که وجود دارد، هنوز موفق به دریافت کارت‌خوان‌ها نشده‌اند. بخشی از این مشکلات باید توسط خودشان رفع شود تا تجهیز شوند.
جلال تاکید کرد: از نظر تجهیزات، لجستیک و نصب و راه‌اندازی چه در شهرها و چه در روستاها محدودیت خاصی وجود ندارد و فقط افرادی که احیانا جامانده هستند باید تقاضای خود را با مدیران استانی مطرح کنند تا تجهیز به‌سرعت انجام شود. او با یادآوری وعده دولت برای بالا نرفتن قیمت نان در سال جاری و تاکید دوباره بر اینکه قیمت بالا نخواهد رفت، ادامه داد: ویژگی مهم طرح این است که هیچ‌گونه محدودیت یا تغییر قیمتی برای مردم نخواهیم داشت؛ اما با توجه به اینکه هزینه‌های تولید نان برای نانوایان افزایش پیدا کرده است، دولت در فاز نخست طرح پس از استقرار کارت‌خوان هوشمند، حاضر است ۱۵درصد عملکردی را که نانوا در کارت‌خوان‌های هوشمند ثبت می‌کند، در پایان هر روز به حساب نانوا واریز کند.
جلال بیان کرد: یعنی ۱۵درصد مقدار نانی که تولید کرده است ضرب در قیمت همان نان در الگوی آرد نوع ۱، هر شب به عنوان کمک‌هزینه افزایش از ناحیه اجاره، دستمزد و هزینه‌های جانبی دیگر تسویه می‌شود. او متذکر شد: البته دولت بنا دارد این رقم را بهبود داده و ارتقا دهد تا این جبران، برای نانوایان، جبران معنی‌دارتری شود و این موضوع در مرحله تصمیم‌گیری است. او اضافه کرد: دولت تصمیم دارد موضوع تخفیف آرد یارانه‌ای را از منطق سهمیه مندرج در مجوزها حذف کند؛ موضوعی که باعث شده مجوز نانوایی‌ها هم دست‌نیافتنی و هم گران‌قیمت شود و از طرف دیگر اجاره نانوایی و هزینه تمام‌شده تولید نان را افزایش دهد و در نهایت، امکان رقابت و ورود متقاضیان جدید محدود شود.
به گفته او با اجرایی شدن این تصمیم دولت، مفهوم سهمیه بر مبنای مجوز به آرامی موضوعیت خود را از دست می‌دهد و اختصاص آرد یارانه‌ای مبتنی بر عملکرد نانوایان، جای مفهوم سهمیه آرد را می‌گیرد. جلال یادآور شد: در این منطق، نانوایی که قصد افزایش تولید دارد و پیش از این به دلیل محدودیت سهمیه، امکان تولید در ساعت‌های بیشتر را نداشته در طرح هوشمندسازی یارانه نان با این مشکلات مواجه نخواهد بود. مشاور وزیر اقتصاد تبیین کرد: همچنین دستورالعمل‌هایی در حال تدوین است که بسیاری از ملاحظاتی که در این زمینه وجود دارد مانند نان کسبوکارها، نهادها، بیمارستان‌ها، خیرات و نذورات و... به صورت جداگانه در کارت‌خوان‌های هوشمند نانوایی‌ها پیش‌بینی شود. جلال ادامه داد: گزینه‌ای هم تحت عنوان کسبوکارها و نهادها برای خریدهای حجیم و تعداد بالا تعبیه شده است، که برای اینکه رفتار غیرمتعارف محسوب نشود، آن منو انتخاب شده و خرید انجام می‌شود؛ البته نانوایان از این موضوع مطلع هستند و اطلاع‌رسانی‌های تکمیلی هم انجام خواهد شد.
مشاور وزیر اقتصاد عدم تغییر قیمت نان را مفروض این طرح عنوان کرد و گفت: الگوی انتخاب‌شده، بهترین الگوی ممکن بود که براساس آن، بدون جهش قیمت و با شفاف شدن زنجیره بین ۳۰ تا ۴۰درصد از انحراف یارانه نان جلوگیری شد. او خاطرنشان کرد: پیش از این قریب به ۴۰هزار میلیارد تومان انحرافات مصارف آرد یارانه‌ای برآورد می‌شد.
جلال در خصوص پوشش کارت‌خوان‌ها در سراسر کشور عنوان کرد: از نظر تعداد کارت‌خوان‌ها اکنون ۹۰درصد نانوایی‌ها و از نظر تعداد تراکنش، بیش از ۹۵درصد تراکنش‌های خرید نان سنتی تحت پوشش طرح هستند؛ بنابراین ما برای ورود به فاز بعدی دچار محدودیتی نیستیم و این کار را آغاز کرده‌ایم تا تعداد محدودی که باقی مانده‌اند، با مراجعه و تکمیل اطلاعات، کارت‌خوان را دریافت کنند. مشاور وزیر اقتصاد در خصوص صرفه‌جویی و آورده مالی طرح، گفت: ابتدا باید طرح تکمیل شود، فاز اول این طرح، فاز اشراف، شناخت و تسلط بر جریان داده‌هاست اما اعداد و ارقام نشان می‌دهد از حجم حدود ۱۳۰هزار میلیارد تومانی یارانه پرداختی دولت برای تامین آرد نانوایان سنتی، قریب به ۴۰ تا ۵۰هزار میلیارد تومان به نام آرد نانوایی و نان مردم اختصاص پیدا می‌کند؛ ولی در عمل در قالب نان ارزان به دست مردم نمی‌رسد و تبدیل به انحراف مصارف می‌شود که یا خوراک دام و طیور یا قاچاق شده یا برای مصارف غیرمجازی مثل مصارف صنفی یا صنعتی ممکن است استفاده شود. جلال متذکر شد: این عدد روشن است، تحلیل‌ها و پردازش‌ها روی نانوایانی که احیانا تجهیزات و ساختار هوشمند را داشته‌اند و تراکنش‌های آنها با آرد دریافتی‌شان تفاوت فاحش دارد، آغاز شده است و از طریق مدیران استانی پیگیری می‌شود.
