رئیس‌کل سابق بانک مرکزی تشریح‌کرد
تغذیه بودجه از شرکت‌های دولتی؟
رئیس‌کل سابق بانک مرکزی در صفحه شخصی خود علت کاهش سرعت رشد یکی از متغیرهای پولی را اعلام کرد. بر این اساس عبدالناصر همتی رئیس کل پیشین بانک مرکزی در پاسخ به یک گزارش خبرگزاری رسمی دولت (ایرنا) از کاهش رشد ماهانه پایه پولی در دولت سیزدهم اعلام کرد که این کاهش به نوعی بازی با آمار است و در‌حالی‌که دولت مدعی است از تنخواه بانک مرکزی استفاده نمی‌کند، کسری بودجه‌اش را از طریق استفاده از حساب شرکت‌های دولتی و سپرده‌های آنها تامین کرده است. در حالی که دولت مدعی است از تنخواه بانک مرکزی استفاده نمی‌کند، اوراق نمیفروشد، از دلارهای نفتی بهره خاصی ندارد و درآمدهای مالیاتی نیز نمی‌تواند از حد مشخصی بیشتر شده باشد، این سوال به‌وجود می‌آید که دولت چگونه موفق شده است کسری بودجه را تامین کند؟ به نظر می‌رسد روشن شدن ابعاد این مساله مستلزم شفاف‌سازی از سوی دولت است.
محل تازه تامین منابع دولت
خبرگزاری رسمی دولت در گزارشی به بررسی وضعیت آمارهای پولی پرداخت و با تمرکز بر کاهشی شدن سرعت رشد ماهانه پایه پولی اعلام کرد این شاخص‌ها بهبود یافته است. این خبرگزاری این تحلیل را با مقایسه آمار رشد پایه پولی در دوره دولت قبل انجام داده است. بر این اساس سخن از بهبود این آمارها به میان آورده است. با این حال عبدالناصر همتی، رئیس سابق بانک مرکزی در پاسخ به این تحلیل این نوع نگاه را بازی با آمار دانست.
بر این اساس همتی در صفحه شخصی خود اعلام کرد در حالی که دولت مدعی است با عدم استفاده از تنخواه بانک مرکزی توانسته کسری بودجه را تامین کند، در واقع با دست بردن در حساب شرکت‌های دولتی و استفاده از سپرده‌های آنها این کار را انجام داده است. این پاسخ رئیس کل سابق سوالات تازه‌ای را حول محور معمای تامین کسری بودجه دولت به وجود آورد. بررسی آمارهای پولی اخیر و مقایسه آنها با عملکرد دولت از یک ناهماهنگی بزرگ حکایت دارد. اطلاعات منتشرشده از منابع پایه پولی نشان می‌دهد خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی در سال جدید افزایش قابل‌توجهی نداشته است و دولت از دلارهای نفتی خود بهره چندانی نبرده است. از سوی دیگر آمار پایه پولی نیز نشان می‌دهد دولت در استفاده از تنخواه بانک مرکزی دست نگه داشته است.
آمار حراج اوراق نیز نشان می‌دهد درآمدی از این محل نصیب دولت نمی‌شود. درآمدهای مالیاتی نیز سقف مشخصی دارند و نمی‌توان افزایش بسیار زیادی را برای آنها متصور بود. با وجود محدودیت‌های یادشده از سمت منابع بودجه دولت، دولت در حال حاضر در حال اجرای طرح‌هایی است که به منابع قابل‌توجهی نیازمند است. پرداخت یارانه‌های نقدی تازه و افزایش حقوق کارمندان دولت اقداماتی است که تامین منابع موردنیاز برای آنها سوالات زیادی را به وجود آورده بود. اظهارات تازه رئیس کل سابق بانک مرکزی سرنخ‌های تازه‌ای را در پاسخ به این سوالات مشخص کرده و همزمان سوالات تازه‌ای را به وجود آورده است. برای مثال می‌توان متصور بود دولت صرفا به شکل موقت از سپرده‌های شرکت‌های دولتی استفاده کرده است که تا پایان سال مالی این وجه را به آنها بازگرداند. اشکال دیگری از استفاده از منابع این شرکت‌ها نیز متصور است. مشخص شدن ابعاد این اتفاق، مجوزهای آن یا حتی حقیقت داشتن این مساله مستلزم شفاف‌سازی از سوی مسوولان مربوطه است.
