راه حمایت از توانمندیهای بومی
پرواضح است که بنا بر اسناد بالادستی نظام جمهوری اسلامی ایران و گزارههای شفاهی فراوانی که طی چند دهه اخیر در حوزه تدوین چشمانداز کشور ارائه شده، ایران یکی از کشورهایی است که برای نیل به اهداف و ایدهآلهای خود الگوی ویژهای را ترسیم کرده است. در این مسیر همواره تلاش شده با پرهیز انتقادی از رویکردهای توسعهای به معنای متداول آن در کشورهای غربی، مسیر تعالی کشور براساس الگوی پیشرفت با دو قید اسلامی و ایرانی ترسیم شود. شواهد و نشانههای فراوانی نیز در مستندات کلان کشور وجود دارد که التزام الگوی کشور به رویکرد پیشرفتی مبتنی بر آموزههای دینی و باورهای بومی را نشان میدهد.
در چنین الگوی فکری و منظومه شکلگرفته براساس آن، طبیعی است که تمامی نهادها و ارگانهای صاحب نقش و اثر در انداموار نظام، خود را با نهادهای بالاسری و موازی بهگونهای هماهنگ و تنظیم کنند که روح حاکم بر این سازوکار در تمامی اجزا جریان یابد و تمرکز بر رویکرد انتخابشده براساس کلانالگوها تقویت شود. به همین دلیل در چنین مدلی نمیتوان و نباید از ارگانهای میانی انتظار داشت، در مسیری خلاف جریان کلی حاکم بر ساختار حرکت کنند و منطقی است که خود را با قواعد الگوی تعیینشده هماهنگ کنند.
با در نظر گرفتن این گزارههای کلی میتوان نوع رفتار و مدل نقشآفرینی بازیگری مانند شرکت ملی انفورماتیک را با دقت بیشتری از نظر گذراند. شرکت ملی انفورماتیک همانگونه که از ابتدای تاسیس و فعالیت آن مشخص است، با ماموریت پرکردن خلأهایی پا به عرصه نظام بانکی کشور گذاشته که با مدل کلان تعریفشده برای پیشرفت کشور همخوانی دارد. همچنین ماموریتی راهبردی برای برطرفکردن ضعفهای این شرکت تعریف شده است که سایر بازیگران این حوزه توان انجام آن را نداشته و ندارند یا پرداختن به این ماموریتها با نقشی که برای آنها تعیین شده، ناسازگار بوده و هست.
مرور آنچه طی سالهای سپریشده از آغاز فعالیت شرکت ملی انفورماتیک در حوزه بانکی کشور به دست این شرکت اتفاق افتاده است، بهخوبی درستی این موضوع را نشان میدهد. زیرساختهای بزرگ و کمنظیری که در قالب پروژههای مختلف مانند بانکداری متمرکز، شتاب، شاپرک و دهها سامانه و اکوسیستم دیگر طی سالهای فعالیت گروه ملی انفورماتیک انجام شده و هماکنون نیز در حال پیگیری است، گواه این ادعاست که طراحان این مدل و متولیان تاسیس و اداره شرکت ملی انفورماتیک که بهمرور خانوادهای بزرگ و منسجم با زیرمجموعههای توانمندی تشکیل داده، نگاه درست و آیندهنگرانهای نسبت به مسیر پیشرفت شبکه بانکی کشور داشتهاند. بررسی تکتک این زیرساختها و آنچه برای فراهمآوردن آن انجام شده است، بهروشنی نشان میدهد که هیچ مجموعهای به جز گروه ملی انفورماتیک قادر به ایجاد چنین زیرساختهایی نبوده است.
اکنون نیز رویکرد و نگاه گروه ملی انفورماتیک تغییری نسبت به آغاز فعالیت نکرده؛ گرچه جنس اولویتها و خلأها تغییر کرده و در موارد قابلتوجهی به همت و توان کارشناسان داخلی، ظرفیتهای فنی و علمی بومی امکان ورود بازیگرانی بهجز گروه ملی انفورماتیک را فراهم آورده است، اما گروه ملی انفورماتیک در عین شناسایی این قبیل موارد، اصرار دارد با پرهیز از هرگونه ایجاد انحصار در هر حوزهای که ظرفیت و توان نقشآفرینی و فعالیت سایر بازیگران حوزه بانکی و... وجود دارد، زمان و زمین را برای آنان فراخ و مهیا کند تا بتواند توان خود را صرف حوزههایی کند که خارج از زمین بازی سایر بازیگران است. بهعبارتدیگر گروه ملی انفورماتیک خود را نه رقیب سایر بازیگران اعم از حاکمیتی، دولتی و بهویژه خصوصی، بلکه همراه و موید آنها میداند.
شرکت ملی انفورماتیک همواره تلاش دارد در ماموریتهای خود از توان و ظرفیت نیروهای متخصص داخلی بهره ببرد و ضمن حمایت از ظرفیت تخصصی داخلی از این توان قابلتوجه و بسیار بالا بهرهبرداری کند.