بررسی آمارهای رسمی شاغلان روستایی نشان می‏دهد

سهم بخش‌های اقتصادی در اشتغال روستا

دنیای‌اقتصاد : بررسی آمارهای رسمی نشان می‌دهد که در سال‌های بین ۸۴ تا ۹۸ معادل ۳ میلیون و ۷۲۷ هزار و ۱۵۸ نفر به جمعیت شاغلان کشور افزوده شده است. به عبارت دیگر به میزان ۱۸ درصد به جمعیت شاغلان کشور در بازه زمانی مذکور افزوده شده است که سهم شاغلان شهری معادل ۲/ ۳۵ درصد و سهم شاغلان روستایی برابر منفی۵/ ۱۲ درصد بوده است. مورد بعدی اینکه بخش‌های کشاورزی، خدمات و صنعت بیشترین شاغلان روستایی را به خود اختصاص داده‌اند.

در نهایت اینکه در سال‌های 96 تا 98 تغییرات شاغلان روستایی در کل معادل 5/ 1 درصد است. بخش‌های عمده اقتصادی با شدت و ضعف متفاوتی این تغییرات را دریافت کرده‌اند به‌نحوی‌ که تغییرات مذکور در بخش کشاورزی برابر 23/ 0 درصد، صنعت معادل 33/ 7 درصد، خدمات برابر 1/ 0 درصد و بخش ساختمان به میزان 41/ 3 درصد بوده است. به عبارت دیگر در سال‌های 96 تا 98 شاغلان روستایی بیشتر در مشاغل مربوط به صنعت و ساختمان فعالیت داشته‌اند.

کاهش 5/ 12 درصدی شاغلان روستایی

مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در گزارشی به بررسی روند تعداد شاغلان روستایی در سال‌های بین 96 تا 98 پرداخت. در گزارش مذکور تمام افراد 10 ساله و بیشتر که در طول هفته مرجع، طبق تعریف کار، حداقل یک ساعت کار کرده یا بنا به‌دلایلی به‌طور موقت کار خود را ترک کرده باشد؛ شاغل محسوب می‌شوند. بررسی آمارهای رسمی از روند جمعیت شاغل کشور در سال‌های بین 84 تا 98 حاکی از آن است که این روند همراه با افت و خیز متعدد بوده به‌نحوی‌که از میزان 20 میلیون و 618 هزار و 579 نفر در سال 84 به میزان 24 میلیون و 345 هزار و 737 نفر در سال 98 رسیده است. به عبارت دیگر در 14 سال مذکور معادل 3 میلیون و 727 هزار و 158 نفر به جمعیت شاغلان کشور افزوده شده است. همچنین در این سال‌ها به جمعیت شاغلان شهری به میزان 4 میلیون و 649 هزار و 995 نفر افزوده شده و از جمعیت شاغلان روستایی معادل 922 هزار و 835 نفر کاسته شده است. به بیان ساده‌تر می‌توان گفت تغییرات جمعیت شاغلان کشور، شاغلان شهری و روستایی در بازه مذکور به ترتیب معادل 18 درصد، 2/ 35 درصد و منفی5/ 12 درصد بوده است.

آنالیز بخشی شاغلان روستایی

در بخش دیگر این گزارش به بررسی جمعیت شاغل روستایی کشور به تفکیک بخش‌های عمده اقتصادی در سال‌های 96 تا 98 پرداخته شده است. بخش‌های عمده اقتصادی طبق این بررسی به 4 بخش کشاورزی، صنعت، خدمات و ساختمان تقسیم می‌شوند. تحلیل آمارهای رسمی نشان می‌دهد که بخش‌های کشاورزی، خدمات و صنعت بیشترین شاغلان روستایی را به خود اختصاص داده‌اند. براساس آمارهای رسمی تعداد شاغلان روستایی در بازه زمانی مذکور به میزان 97 هزار و 211 نفر افزایش داشته است. این تغییرات در بخش‌های عمده اقتصادی به میزان متفاوت رخ داده است به‌نحوی‌که در بخش کشاورزی (معادل 7 هزار و 441 نفر)، در بخش صنعت (معادل 60 هزار و 680 نفر)، در بخش خدمات (معادل یک هزار و 713 نفر) و در بخش ساختمان (به میزان 27 هزار و 377 نفر) افزایش در جمعیت شاغلان روستایی کشور رخ داده است. در سال‌های مذکور تغییرات شاغلان روستایی در کل معادل 5/ 1 درصد، بخش کشاورزی برابر 23/ 0 درصد، صنعت معادل 33/ 7 درصد، خدمات برابر 1/ 0 درصد و بخش ساختمان به میزان 41/ 3 درصد بوده است. به عبارت دیگر در سال‌های 96 تا 98 شاغلان روستایی بیشتر در مشاغل مربوط به صنعت و ساختمان فعالیت داشته‌اند.

بیشترین و کمترین شاغلان روستایی

در بخش بعدی این گزارش، به بررسی سهم شاغلان روستایی برحسب استان‌های کشور در سه سال 96 تا 98 پرداخته است. براساس آمارهای رسمی در سال 96 به ترتیب سه استان خراسان‌رضوی(8/ 8 درصد)، فارس (3/ 7 درصد) و مازندران (9/ 6 درصد) بیشترین سهم شاغلان روستایی را داشته‌اند. از سوی مقابل سه استان یزد (7/ 0 درصد)، سمنان (6/ 0 درصد) و قم (3/ 0 درصد) کمترین سهم شاغلان روستایی را در سال 96 ثبت کرده‌اند. در سال 97 نیز این بررسی انجام شده است. به‌نحوی‌که سه استان خراسان‌رضوی(2/ 9 درصد)، مازندران (5/ 7 درصد) و فارس (9/ 6 درصد) بیشترین سهم و چهار استان البرز، سمنان و یزد (7/ 0 درصد) و قم (3/ 0 درصد) کمترین سهم شاغلان روستایی را در سال 97 ثبت کرده‌اند. در نهایت در سال 98 سه استان خراسان‌رضوی (7/ 8 درصد)، مازندران (6/ 7 درصد) و فارس (6/ 6 درصد) بیشترین سهم شاغلان روستایی کشور و سه استان یزد (7/ 0 درصد)، سمنان (6/ 0 درصد) و قم (3/ 0 درصد) کمترین سهم شاغلان روستایی کشور را در سال 98 به خود اختصاص داده‌اند. بنابراین می‌توان گفت گرچه میزان عددی سهم شاغلان روستایی در سال‌های مذکور متفاوت بوده است اما می‌توان گفت که استان‌های خراسان‌رضوی، مازندران و فارس از بیشترین سهم شاغلان روستایی و سه استان سمنان، قم و یزد نیز از کمترین سهم شاغلان روستایی در کشور برخوردار هستند.

بررسی سهم شاغلان به تفکیک بخش‌های اقتصادی

در بخش انتهایی این گزارش به بررسی سهم شاغلان روستایی به تفکیک بخش‌های عمده اقتصادی برحسب استان‌های کشور در سال 98 پرداخته است. براساس آمارهای رسمی در سال مذکور استان خراسان‌رضوی و قم به ترتیب بیشترین و کمترین سهم شاغلان روستایی را در بخش کشاورزی ثبت کرده‌اند. سهم استان خراسان‌رضوی معادل 6/ 8 درصد و سهم استان قم نیز برابر 2/ 0 درصد برآورد شده است. در بخش صنعت استان‌های خراسان‌رضوی و ایلام بیشترین و کمترین سهم شاغلان روستایی را در سال 98 برآورد کرده‌اند به‌نحوی‌که سهم استان‌های مذکور در بخش صنعت به ترتیب معادل 7/ 11 درصد و 3/ 0 درصد برآورد شده است. بخش دیگر مورد تحلیل، بخش خدمات است. بنا بر آمارهای رسمی استان‌های مازندران با 12 درصد و قم نیز با 3/ 0 درصد به ترتیب بیشترین و کمترین سهم شاغلان روستایی را در بخش خدمات در سال مذکور داشته‌اند. در نهایت در بخش ساختمان بیشترین و کمترین سهم شاغلان روستایی به ترتیب از آن استان‌های خراسان‌رضوی (2/ 9 درصد) و قم (2/ 0 درصد) است.