بهرهوری؛ موضوع گمشده در انتخابات
یکی از موضوعات بسیار مهم اقتصادی و مدیریتی که متاسفانه از دید غالب کاندیداها مغفول واقع شده و میشود موضوع بهرهوری و نقش آن در رشد تولید ناخالص ملی و رونق اقتصادی است. کمتر توجه میکنند که رشد تولید ملی ناشی از دو عامل اصلی یعنی سرمایهگذاری و بهرهوری است. برای رشد تولید یا باید سرمایهگذاری در کشور رشد کند یا از منابع و امکانات موجود با مدیریت و دانش، بهرهوری را افزایش دهیم.
طبیعتا رشد سرمایهگذاری به عوامل متعددی از جمله شرایط عمومی اقتصاد و ثبات سیاسی، اقتصادی و مدیریتی برمیگردد. سرمایهگذار داخلی و خارجی وقتی انگیزه لازم برای سرمایهگذاری مییابد که ریسک به حداقل برسد و محیط را برای سرمایهگذاری و کسبوکار کاملا مساعد و امن بیابد که متاسفانه کشور ما در مقاطع مختلف زمانی بهدلیل شرایط ناشی از تحریمها و البته سوءمدیریتها و ضعف سیاستها و برنامهها و مشکلات متاثر از ساختارهای ناهماهنگ و متداخل در زمینه سرمایهگذاری از توفیق لازم برخوردار نبوده است.
در حوزه بهرهوری، وضع از این هم نامطلوبتر و ناکامتر بوده است بهگونهایکه ما در ۴۰ سال گذشته میانگین رشد بهرهوری صفر را داشتهایم و بهرغم اینکه در سه برنامه پنج ساله از چهارم تا ششم توسعه یعنی ۱۵ سال گذشته طبق قوانین برنامه مقرر شده بود که بهطور میانگین ۳۳ درصد رشد اقتصادی از محل ارتقای بهرهوری حاصل شود، باید با کمال تاسف بگوییم که سهم بهرهوری در رشد اقتصادی در این دورهها کمتر از ۷ درصد یعنی یک پنجم هدف اصلی بوده است و در بین ۲۵ کشور عضو سازمان بهرهوری آسیایی پایینترین رتبه را کسب کردهایم.
در سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ میلادی رتبه بهرهوری انرژی ما از رتبه ۱۴۳ به رتبه ۱۶۰ از بین ١۹٠ کشور رسیده است و در شاخص رقابتپذیری در سال ۲۰۲۰ دارای رتبه ۹۵ از بین ۱۴۲ کشور و در شاخص محیط کسبوکار دارای رتبه ۱۲۷ از ۱۹۰ کشور بودهایم که هر دو شاخه تاثیر بسزایی در وضع بهرهوری کشور میگذارد.
حال چند سوال در اینجا از کاندیداهای محترم ریاستجمهوری داریم:
۱- برای رشد و ارتقای بهرهوری چه گامهایی باید برداریم؟ حرکت بهرهوری را از کجا شروع کنیم؟
۲- چه موانعی برای بهبود وضعیت بهرهوری و رسیدن به اهداف پیشبینی شده در برنامههای پنج ساله وجود دارد و برنامه شما برای رفع آنها چیست؟
۳- برای تحول در وضعیت بهرهوری چه پیش نیازهایی و بهویژه چه جایگاه و ساختاری برای بهرهوری مورد نیاز است؟ برنامه شما در این رابطه چیست؟
بهنظر میرسد تامل در هر یک از این سوالات و داشتن پاسخ و نگاه روشن به آنها و عزم و اراده جدی رئیسجمهور و دولت آینده میتوان مقدمات لازم را برای حل معضل نابهرهوریها در کشور را فراهم سازد.