تقسیم‌بندی ساختا‌ر مدیریت اعتبارات

بانک مرکزی در تکمیل چارچوب نوین سیاست‌گذاری پولی، ساختا‌ر مدیریت کل اعتبارات را متناسب با نیازهای ناظر بر این تحولات به مدیریت کل عملیات پولی و اعتباری  با سه اداره زیر مجموعه «اعتبارات»، «عملیات بازار باز» و «تا‌مین مالی زنجیره تولید» تغییر داد. به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، این بانک در راستا‌ی عملیاتی کردن فرآیندهای مربوط به سیاست‌گذاری نوین پولی در اسفندماه سال ۱۳۹۸ با تمرکز بر عملیات بازار باز، تسهیلات قاعده‌مند و وثیقه‌دار کردن رابطه مالی بانک‌ها با بانک مرکزی اداره عملیات بازار باز را ایجاد کرد.

همچنین در تکمیل ساختا‌ر جدید و با هدف توسعه زیرساخت‌های تا‌‌مین مالی زنجیره‌‌های تولید و کمک به رشد اقتصادی از طریق شیوه‌های غیرتورمی اداره «تا‌مین مالی زنجیره تولید» نیز تشکیل شد. بر مبنای این تغییرات جدید، بخشی از فعالیت‌های اداره اعتبارات به دو اداره تخصصی «عملیات بازار باز» و «تا‌مین مالی زنجیره تولید» تفویض شد و تمرکز اصلی اداره اعتبارات بر اجرای تکالیف قانونی بانک مرکزی و همچنین مدیریت روابط مالی این بانک با بخش دولتی استوار شد.بر این اساس، مدیریت کل اعتبارات بانک مرکزی که قبلا متشکل از دو اداره اعتبارات و اطلاعات بانکی بود با تغییر ساختا‌ر متناسب با چارچوب جدید سیاست‌گذاری نوین پولی به مدیریت کل عملیات پولی و اعتباری متشکل از سه اداره «اعتبارات»، «عملیات بازار باز» و «تا‌مین مالی زنجیره تولید» تبدیل شد. همچنین بر این اساس، اداره اطلاعات بانکی نیز به حوزه معاونت نظارتی بانک مرکزی منتقل شد. رئیس کل بانک مرکزی طی احکام جداگانه‌ای، محمد نادعلی، محمود نادری و حمید آذرمند را به ترتیب به عنوان مدیرکل عملیات پولی و اعتباری، مدیر اداره عملیات بازار باز و مدیر اداره تا‌‌مین مالی زنجیره تولید منصوب کرد.

معاملات عملیات بازار باز

بانک مرکزی با تزریق ۱۱/ ۲ هزار میلیارد تومان نقدینگی در قالب توافق بازخرید با سررسید ۱۴ روزه با حداقل نرخ ۹/ ۱۹ درصد به بانک‌های متقاضی موافقت کرد. به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، پیرو اطلاعیه روز چهار‌شنبه ۱۵ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۰ مبنی بر برگزاری حراج خرید مدت‌دار اوراق بدهی دولتی در عملیات بازار باز، هفت بانک در مهلت تعیین‌شده سفارش فروش اوراق بدهی دولتی در قالب توافق بازخرید (ریپو) را در مجموع به ارزش ۹۲/ ۹ هزار میلیارد تومان از طریق سامانه بازار بین‌بانکی به بانک مرکزی ارسال کردند.

با توجه به پیش‌بینی بانک مرکزی از وضعیت نقدینگی در بازار بین‌بانکی، موضع پولی بانک مرکزی در این هفته تزریق محدود نقدینگی بود. از این رو، بانک مرکزی با تزریق ۱/ ۲ هزار میلیارد تومان نقدینگی در قالب توافق بازخرید با سررسید ۱۴ روزه با حداقل نرخ ۹/ ۱۹ درصد به بانک‌های متقاضی موافقت کرد. معاملات مربوط به این عملیات توسط کارگزاری بانک مرکزی در روز دو‌شنبه ۲۰ اردیبهشت‌ماه انجام شد. به علاوه در هفته منتهی به ۲۰ اردیبهشت چهار بانک در دوازده نوبت از اعتبارگیری قاعده‌مند در مجموع به ارزش ۸۷/ ۱۱ هزار میلیارد تومان استفاده کردند. همچنین در این دوره مبلغ ۸۲/ ۶ هزار میلیارد تومان از ریپوی انجام شده در قالب اعتبارگیری قاعده‌مند سررسید شد. بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی می‌توانند در روزهای شنبه تا‌‌ چهارشنبه از اعتبارگیری قاعده‌مند (دریافت اعتبار با وثیقه از بانک مرکزی) مشروط به در اختیار داشتن اوراق بدهی دولتی و در قالب توافق بازخرید با نرخ سود سقف دالان (۲۲ درصد) استفاده کنند. همچنین در هفته منتهی به ۲۰ اردیبهشت ۳۷۰ میلیارد تومان اوراق بدهی دولتی متعلق به بانک مرکزی توسط کارگزاری این بانک در بازار ثانویه فروخته شد.

بانک مرکزی در چارچوب مدیریت نقدینگی مورد نیاز بازار بین‌بانکی ریالی، عملیات بازار باز را به صورت هفتگی اجرا می‌کند. موضع این بانک (خرید یا فروش قطعی یا اعتباری اوراق بدهی دولتی) بر اساس پیش‌بینی وضعیت نقدینگی در بازار بین‌بانکی و با هدف کاهش نوسانات نرخ بازار بین‌بانکی حول نرخ هدف، از طریق انتشار اطلاعیه در سامانه بازار بین‌بانکی اعلام می‌شود. متعاقب اطلاعیه مزبور، بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی می‌توانند در راستا‌ی مدیریت نقدینگی خود در بازار بین‌بانکی، نسبت به ارسال‌ سفارش‌ها تا‌‌ مهلت تعیین شده از طریق سامانه بازار بین‌بانکی اقدام کنند.