پولهای رمزینه بدون مجوز بانکهای مرکزی
اول: قدرت اعتباری به اتکای ارزش ذاتی پشتوانه ها(مانند طلا و نقره)
بهطور کلی پول در زندگی اقتصادی بشر وسیلهای برای داد و ستد، شمارش ارزش و همچنین برای حفظ و ذخیره ثروت است. این سه وظیفه در عین سادگی، پیچیدگی پول را نیز موجب میشود. به گونهای که ابزاری که برای معیار ارزش به کار میرفت حال خود موجب تغییر معیار شمارش شده و در عمل به جای حفظ ثروت ناشی از فعالیت اقتصادی میتواند به تنهایی موجب افزایش یا کاهش ارزش ثروت شود.
دوم: قدرت قانونی به اتکای مسوولیت دولتها (بانکهای مرکزی)
از پیدایش پول تاکنون شکل عمده پول،کاغذ و سکه بوده است. این شکل از پول ارزش ذاتی نداشته و به پشتوانه کالایی مانند طلا و نقره که پول تنها کاغذ رسید آن است ارزش داشت. ناشران پولهای کاغذی میتوانستند تعداد بیشتری ازآن را چاپ کنند که بالقوه میتوانست فساد نشر پول بدون پشتوانه در جامعه را دامن بزند یا دولتها در جنگ و قحطی، تامین هزینه حکومت داری یا ناکارآمدی در اقتصاد به این فساد پولی دامن بزنند و نتیجه آن حجم عظیم پولهای کاغذی بدون پشتوانه بود که اثرات زیانبار آن به شکل تورم مشهود بوده است. احتمال فساد ناشی از چاپ پول که به کرات اتفاق افتاده است و تجربه تلخ آن در آلمان زمان جنگ و بسیاری از کشورها موجب شد که مجوز چاپ پول و مسوولیت حفظ قدرت خرید آن در اختیار نهادهای رسمی قرار گرفته و با نظارت دولتها انجام گیرد. و لذا دولتها با هدف ثبات قیمت متناسب با تولید ملی به چاپ پول مبادرت کرده و با توجه به حجم اقتصاد در کنترل آن مسوول هستند.
سوم: ضرورت مقررات بینالمللی برای مبادلات شفاف
روند افزایش مبادلات بینالمللی و نقش بسیار موثر پول در این خصوص باعث شده است برای همه فعالیتهای اقتصادی پول روی دیگر سکه باشد به این معنی که در کنار همه فعالیتهای اقتصادی در صحنه بینالملل باید پول جابه جا شود. اطلاع از این موضوع و احتمال استفاده در فعالیتهای مجرمانه بینالمللی ازجمله قاچاق مواد مخدر، قاچاق انسان، قاچاق اسلحه و پولشویی ناشی از این نوع فعالیتها، دولتها را بر آن داشت تا در صحنه بینالمللی هرروزه مقررات جامعی برای شناسایی و کنترل مبدأ و مقصد پول و هدف جابهجایی آن اعمال کنند که البته این ابزارها میتواند برای اعمال فشار یک طرفه نیز مورد استفاده قرار گیرد ولی نقش مثبت و سازنده این ابزارها و مقررات از جمله استانداردهای بانکداری بینالملل، قوانین مبارزه با پولشویی و جلوگیری از تامین مالی افراد مخرب و FATF برای افراد آگاه پوشیده نیست.
با این تجربیات گوهربار بشری که بهطور مختصر در سه موضوع بالا اشاره شد و با اذعان به ضرورت مقررات شفافسازی ملی و بینالمللی که هر روزه پر رنگ میشود به نظر پدیده عجیب پول رمزها بسیار جای شگفتی و سوال دارد. اینکه همیشه آدمی به دنبال فعالیت و کسب درآمد است جای شگفتی ندارد و در این راه حتی برخی به فعالیتهای غیر قانونی مثل قاچاق کالا، مواد مخدر و قمار دست زدهاند تا ثروت بیشتری را با معیار پول به دست آورند و حال با گسترش علوم و فنون رایانهای و آسان شدن فعالیتهای خدمات بانکی، اندوختن ثروت نه با تولید کالا و خدمات یا فعالیتهای مخرب، بلکه تولید پول، هدف وسوسه انگیزی برای انسان امروزی شدهاست. حال سوال این است چگونه ابزاری که هیچ کدام از سه مراحل مطرح شده در بالا و الزام جابه جایی شفاف را ندارد در دنیایی امروزی گسترش مییابد.
با توجه به ابهام طرح شده، سکوت مجامع و نهادهای تاثیرگذار پولی بالاخص فدرال رزرو آمریکا بسیار شگفت انگیز است و مدافعان این ابزار پولی لازم است به چند سوال پاسخ دهند.
۱-چه کسی و با چه پشتوانهای این پول را تولید میکند؟
۲-مسوولیت و پاسخگویی آن با چه کسی است؟
۳-چه ابزاری برای کنترل و اطمینان از شفافیت انتقال آن در مبادلات وجود دارد؟
۴-بانکداری با توجه به استانداردهای بینالمللی چگونه با این پولها ارتباط برقرار خواهد کرد؟
۵-چه دلیلی برای تولید نرمافزاری آن وجود داشته و تنوع آن چه لزومی دارد؟
۶-با توجه به نوسان قیمتی آن چگونه میتواند برای ثبات اقتصادی به کار رود؟
۷-چرا بانکهای مرکزی اجازه استفاده رسمی آن را نمیدهند وموانع آن چیست؟
۸- و آخر اینکه اگر تمامی سوالات بالا جواب داده شود چه فرقی با پولهای رسمی فعلی خواهد داشت و دیگرضرورت آن چیست؟
در نظر بگیرید کشوری کسری بودجه دارد یا در صحنه بینالملل بدهکار باشد و بخواهد از طریق سازمانهای مالی و سری خود به تولید و انتشارچنین پول بیپشتوانهای اقدام کند و با فروش و توسعه بازار آن دلارهای بیشتری بهدست آورد و با ترغیب (همدستی) شرکتهای خوشنام موجب افزایش تقاضا و قیمت آن در یک سیکل خودساخته شوند و باتوجه به فقدان ناظر و عدم شفافیت بازار این ابزار، به لطایف الحیل در دنیا، متقاضیان نا آگاه از ریسک شدید آن را برای خرید تشویق کرده و با فروش آن و جذب دلارهای باد آورده یک لحظه از بازار خارج و سیستم نرم افزاری را در دنیای پیچیده رایانه رها یا خاموش کنند. چه کسی و با چه اطمینانی میتواند تضمین دهد چنین اتفاقی نمیافتد؟
با توجه به مطالب فوق و با اغماض از موارد (اخلاق علمی و توصیههای علم اقتصاد و ضوابط و استانداردهای بانکداری) شاید تولید و فروش این رمز پولها کم ریسک باشد ولی مطمئنا توصیه به خرید و نگهداری آن برای کشور و هموطنان همراه با ریسک خواهد بود و همچنین چراغ سبزی برای تسریع و تسهیل فعالیتهای غیرشفاف با اثرات مضر اقتصادی و همچنین از دست رفتن سرمایه خریداران نهایی و خروج ارز از کشور خواهد بود و این ابزار جز ثروت باد آورده برای عدهای که هیچ وقت به فکر تولید نیستند و برای دارندگان نهایی آن همان گلد کوئیست و امثالهم بهجز ضرر و زیان حاصلی نخواهد داشت.