آینده اقتصاد با رئیسجمهور دموکرات چه میشود؟
پاسخ به پنج پرسش کلیدی از بایدن
او چگونه اقتصاد آمریکا را نجات خواهد داد؟
طی ماههای اخیر اقتصاددانها از واشنگتن خواستهاند که کمکهای مربوط به ویروس کرونا را بیشتر کند. اما مذاکرات مربوط به این درخواست به بنبست رسید، زیرا جمهوریخواهان میزان هزینههای پیشنهاد شده توسط دموکراتها را نپذیرفتهاند، گرچه ترامپ فشارهایی به حزب خود میآورد که اندکی کوتاه بیایند. جمهوریخواهان نشان دادهاند که پیش از ورود بایدن به کاخ سفید توافقی در این زمینه ایجاد خواهند کرد و از این طریق آخرین پیروزی را از آن ترامپ میکنند.
با اینحال، اگر این توافق کمتر از چیزی باشد که دموکراتها میخواهند، که به احتمال زیاد چنین خواهد بود، یا اینکه رونق اقتصادی با مشکلاتی روبهرو شود، بایدن که بهعنوان فردی نسبتا میانهرو شناخته میشود، چه مقدار دیگر کمک درخواست میکند؟
به احتمال زیاد جمهوریخواهان در برابر درخواست هزینه از طرف کاخ سفیدنشین دموکرات مقاومت سرسختانهتری خواهند کرد و این مساله نزاعی جدی به وجود خواهد آورد.
او چگونه به مساله نابرابری رسیدگی میکند؟
در حالیکه نابرابری درآمد در آمریکا به بالاترین حد خود در بیش از ۵۰ سال اخیر رسیدهاست، دموکراتها بهدنبال بالا بردن مالیات افراد ثروتمند هستند و نظرسنجیها نشان میدهند که این مساله به شدت مورد حمایت عموم جامعه است.
بایدن طی کمپین انتخاباتی خود اعلام کرد که تغییراتی در زمینه مالیات در راه خواهد بود که از بین آنها میتوان به برگرداندن بخشهایی از برنامه کاهش مالیات امضا شده توسط ترامپ در سال ۲۰۱۷ اشاره کرد. بایدن وعده داده است که نرخ مالیات شرکتها را از ۲۱ درصد به ۲۸ درصد خواهد رساند. گروههای مختلف تخمین زدهاند که برنامه بایدن ۳ تریلیون دلار بیشتر درآمد مالیاتی طی یک دهه آتی ایجاد میکند و حالا که همهگیری کرونا بدهی ملی آمریکا را افزایش داده است، این پول میتواند کارآمد باشد.
گرچه برنامه بایدن به گستردگی برنامههای بعضی از اعضای حزب او نیست، هر تلاشی برای افزایش مالیات با مقابله جدی جمهوریخواهان و گروههای کسبوکار همراه خواهد شد زیرا به باور آنها افزایش مالیات به اقتصاد آسیب میرساند. با وضعیت متزلزل کنونی اقتصاد آمریکا، باید دید آیا بایدن به خود زحمت پیگیری این مساله را خواهد داد؟
آیا او میتواند آمریکا را به مقابله با تغییرات اقلیمی متقاعد کند؟
زمانی که بایدن نخستین برنامه خود برای مقابله با تغییرات اقلیمی را مشخص کرد، فعالان مبارزه با تغییرات اقلیمی ناخرسند شدند.
اما بایدن در بهار سال جاری با یک برنامه جامع بازگشت که با کمک بعضی از منتقدان پیشین خود نوشته بود. این برنامه جدید بهعنوان بلندپروازانهترین برنامهای که تا کنون یک کاندیدای ریاستجمهوری آمریکا پیش کشیده است، توصیف میشود. این برنامه شامل ۴۰۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری در پژوهش انرژیهای تجدیدپذیر، سختگیرانهتر کردن مقررات مربوط به آلایندگی خودروها، مقابله با آلایندههای شرکتی، ساختن ۵۰۰ هزار ایستگاه شارژ خودروهای الکتریکی و حذف آلودگی کربنی از نیروگاهها تا سال ۲۰۳۵، میشود.
جمهوریخواهان هشدار دادهاند که این مساله اقتصاد آمریکا را «دفن» خواهد کرد. با اینحال، حتی پیاده کردن یک نسخه محدود این برنامه، یا تمرکز بر مقرراتی که او بهعنوان رئیسجمهوری میتواند به جریان بیندازد، نقطه عطفی نسبت به سالهای ریاستجمهوری ترامپ خواهد بود، زیرا در آن دوره کاخ سفید زمینهای عمومی را برای حفاری نفت آزاد کرد، مقررات را به شدت کاهش داد و از تلاشهای بینالمللی مانند توافق پاریس خارج شد. بنابراین سوال اینجاست که اولویت بایدن با کدام برنامه است؟
آیا او جنگهای تجاری ترامپ را پایان میدهد؟
شاید ژست خصمانه ترامپ در زمینه تجارت -پرخاش به متحدان، انتقاد از سازمانهای بینالمللی و اعمال مالیاتهای مرزی جدید بر واردات از کشورهای مختلف جهان- برجستهترین سیاست اقتصادی او بود.
قطعا بایدن هم بهدنبال احیای نقش آمریکا بهعنوان یک همپیمان و رهبر در سطح جهان است، اما ماهیت برنامههای او چقدر متفاوت از برنامههای ترامپ خواهد بود؟
در مورد چین، بایدن وعده رویکردی «تهاجمی» داده است و افراد کمی انتظار دارند او تعرفههای اعمال شده بر کالاهای چینی توسط ترامپ طی جنگ تجاریاش با چین را به این زودیها لغو کند. برنده انتخابات هرکه باشد چین توقع لطف ندارد. بایدن از ایده تعرفه در شرایطی دیگر هم استقبال کرده است و برنامه دارد بر کشورهایی که نکات زیستمحیطی و اقلیمی را رعایت نمیکنند، تعرفه اعمال کند. او هم مانند ترامپ وعده داده است بخش تولیدی آمریکا را احیا کند و ملزومات مستحکمتری برای «خرید کالای آمریکایی» در نظر دارد که این مساله میتواند آمریکا را بیشتر با قواعد تجارت بینالمللی درگیر کند.
سازمانهای بینالمللی و متحدان قدیمی که توسط ترامپ از آمریکا دور شده بودند، مانند کانادا و اروپا، با حملههای کمتری روبهرو خواهند بود، اما بعضی تنشها به احتمال زیاد باقی میمانند. به طور مشخص در مورد بریتانیا، رسیدن به یک توافق تجاری دشوارتر خواهد بود، نه سادهتر، زیرا بایدن به روشنی اعلام کرده است که چنین توافقی از اولویتی بالا برخوردار نیست و وابسته به تاثیر برگزیت بر مرز ایرلند است.
آیا او شرکتهای بزرگ فناوری را تفکیک میکند؟
فعالیتهای غولهای فناوری آمریکا در سرتاسر جهان زیر ذرهبین قرار گرفته است و در خود این کشور هم سیاستمداران هر دو جناح بهدنبال مقرراتی سختگیرانهتر در زمینههایی چون رقابت و حریم خصوصی کاربران هستند.
بایدن اعلام کرده است که به تفکیک این شرکتها بهعنوان «آخرین چاره» نگاه میکند و از فیسبوک و دیگر شرکتها به دلیل اینکه اقدامات لازم را برای کنترل اطلاعات ناقص و دیگر محتواهای مخرب روی پلتفرمهای خود انجام ندادهاند، انتقاد کرده است. او اعلام کرده است حامی لغو قانونی در ایالاتمتحده است که از بنگاهها برابر مسوولیتی که برای محتوای منتشر شده در پلتفرمهایشان دارند، محافظت میکند. اما او و معاونش، کاملا هریس، که از جانب سیلیکونولی به شدت مورد حمایت قرار گرفتند، به شکل عجیبی درباره این موضوع سکوت کردهاند. برای مثال چنین مواضعی را در وبسایت کمپین انتخاباتی خود نیاورده بودند.
بعضی از تغییرات مورد بحث نیازمند اقدام کنگره هستند. با اینحال، کاخ سفید قدرت بسیار زیادی برای تفحص در زمینه رقابت، اجرای حریم خصوصی و دیگر مقررات دارد و میتواند تصمیم بگیرد که آیا قصد مقابله با اقداماتی در سطح جهان، مانند تلاشهایی که در بریتانیا و جاهای دیگر برای افزایش مالیات از شرکتهای فناوری صورت میگیرد، دارد یا خیر.
بنابراین، حالا که قدرت بایدن در زمینههایی دیگر به دلیل حضور جمهوریخواهان در کنگره محدود شده است اما از سوی طرفداران دموکراتها فشار برای رسیدن به این اهداف وارد میشود، آیا او قهرمان مقرراتگذاری در حوزه فناوری خواهد شد یا این موضوع از اولویت خارج میشود؟