بررسی آمارهای کرونا نشان میدهد
تفاوت موقعیت آماری ایران و جهان
آمارهای کرونا در ایران چه میگوید؟
آمارهای فوتیها در روزهای اخیر افزایش یافته و میزان مرگومیر بالای ۲۰۰ نفر، دیگر یک رکوردشکنی محسوب نمیشود. در دو هفته گذشته، برای سومین بار تعداد فوتیها در سطح ۲۰۰ و بالاتر گزارش شده است. روز گذشته نیز میزان فوتیها به رقم ۱۹۹ نفر رسید، که نسبتا رقم قابلتوجهی محسوب میشود. به طور کلی در یک هفته اخیر حدود ۱۳۰۰ نفر فوت کردند. این رقم نیز نسبت به هفته قبل از آن ۱۵ درصد رشد کرده است. میانگین فوتی روزانه در تیرماه ۱۵۸ نفر در روز بود، حال آن که این رقم در فروردین ماه ۱۲۳ نفر، در اردیبهشتماه ۶۶ نفر و در خرداد ماه به میزان ۷۴ نفر گزارش شده بود. این آمارها نشان میدهد که به لحاظ مرگومیر، وضعیت کرونا در کشور نسبت به دور قبل تغییر کرده و آمارهای جدیدی ثبت میشود. اما میزان مبتلایان روزانه در سطحی باقی مانده و حتی در یک ماه اخیر، همواره کمتر از ۳ هزار نفر در روز گزارش شده است. روز گذشته نیز میزان مبتلایان ۲۳۸۸ نفر ثبت شده که نسبت به هفتههای اخیر رقم پایینتری محسوب میشود. بنابراین بهنظر میرسد که دو روند در روزهای اخیر، مشاهده میشود. روند کاهشی مبتلایان و از سوی دیگر روند افزایشی فوتیها.
پیک دوم از موج اول
به طور کلی، میتوان عنوان کرد که بیماری کرونا در موج اول قرار دارد. به این معنی که تمام شهرهای بزرگ کشور در یک سطح فراگیری از این بیماری قرار داشتند، اما این بیماری از ابتدای شیوع آن، دو پیک را تجربه کرده است. پیک اول از اواخر اسفند در کشور شروع شد و میزان شیوع به سطح بالایی رسید. در مواجهه با پیک اول، سه عامل مهم باعث کاهش آمارها شد. نخست، رعایت نکات بهداشتی توسط مردم و انجام فاصلهگذاری اجتماعی. در پیک اول کرونا مردم با یک شوک روبهرو شدند و ورود ناگهانی این بیماری به کشور، بر رفتار و فاصلهگذاری اجتماعی آنها اثرگذار بود. با توجه به اطلاعات غلطی که برخی مسوولان ارائه میکردند، گمان میشد که با رعایت فاصلهگذاری اجتماعی در یک دوره چند هفتهای، این بیماری از بین خواهد رفت و در نتیجه میتوان به روال قبلی زندگی بازگشت. موضوع دوم نیز سیاستهایی بود که از سوی دولت برای فاصلهگذاری اجتماعی صورت گرفت، این سیاستها ابتدا با جدیت بسیاری دنبال شد و در نهایت طرح کاهش تعدادکارمندان و ساعات کاری ادارات باعث شد که میزان حضور افراد در اجتماع کاهش یابد. نکته سوم نیز تعطیلیهای عید نوروز بود که در این زمان، فعالیتهای اجتماعی به کمترین میزان رسید و اکثر مردم نیز شرایط فاصلهگذاری را حتی در ایام عید رعایت کردند. در نتیجه این سه موضوع باعث شد که پیک اول بیماری، به مرور آرام بگیرد و حتی در برخی روزها میزان فوتیهای روزانه به رقم ۳۴ نفر در روز نیز برسد. در پیک اول بیماری، بیشترین میزان مرگومیر در سطح ۱۵۸ نفر اعلام شد و پس از آن روند بیماری در کشور آرام گرفت. اما در پیک دوم که در حال رخ دادن است، برای سه روز میزان فوتیهای روزانه به بیشتر از ۲۰۰ نفر رسید. حتی با توجه به اینکه روند بیمارهای بدحال در حال افزایش است، این امکان وجود دارد که در روزهای آینده وضعیت از لحاظ مرگومیر بدتر نیز بشود. در حال حاضر میزان بیماران بدحال به رقم ۳۴۱۱ نفر رسیده است که این رقم بیشترین سطح از ابتدای اردیبهشتماه است. این روند از ۱۱ خردادماه همواره صعودی بوده و نشان میدهد که وضعیت بیماران بدحال در کشور در حال افزایش است. در ۱۶ فروردین ماه بیشترین میزان بیماران بدحال با رقم ۴۱۰۳ نفر ثبت شده است، حال آمارها نشان میدهد که دوباره روند بیماران بدحال در کشور افزایش یافته است و احتمالا در روزهای آینده رکورد بیشترین میزان بیماران بدحال نیز دوباره ثبت شود. افزایش بیماران بدحال، یک زنگ خطر درخصوص بیماری کرونا است، در حالی که بسیاری از کشورهای اروپایی با سختگیریها درباره فاصلهگذاری اجتماعی توانستهاند این بیماری را کنترل کنند، نرخ شیوع در ایران روند افزایشی را ثبت کرده است، همزمان فشارهای اقتصادی که در کشور وجود دارد، باعث شده که سیاستگذار به سرعت بازگشایی کسبوکارها را انجام دهد، در حالی که از نظر کارشناسان این یک سیاست اشتباه بود و دوباره وضعیت را در اکثر استانهای کشور بحرانی کرده است. اگر چه مسوولان معتقدند مردم با عدم رعایت خود باعث ایجاد این وضعیت شدند، اما باید به این نکته توجه کرد که بدون داشتن یک نقشه راه مشخص و سیاستگذاری کج دار و مریز که عمدتا خود را به شکل تعطیلیهای موقتی نشان میدهد، نمیتوان این بیماری را به شکل قاطع کنترل کرد.
آمارهای کرونا در دنیا چه میگوید؟
بررسیها نشان میدهد بهرغم اینکه در دنیا میزان افراد مبتلا روند صعودی را ثبت کرده است، اما روند مرگومیر به طور کلی کاهشی است. در روزهای اخیر میزان مبتلایان روزانه به بیش از ۲۳۰ هزار نفر در روز نیز رسیده است. به بیان دیگر، در هر ساعت از شبانهروز حدود ۱۰ هزار نفر در دنیا به این بیماری مبتلا میشوند. اما فوتیهای روزانه روند نسبتا کاهشی را ثبت کرده است. در برخی از روزها در هفتههای قبل، میزان فوتیهای روزانه به بیش از ۸ هزار نفر در روز میرسید که این رقم در روزهای اخیر حدود ۴ تا ۵ هزار نفر ثبت شده است. اما چرا روند فوتیها در دنیا کاهشی است، بهرغم اینکه میزان مبتلایان شناسایی شده روند افزایشی را ثبت کرده است؟ به نظر میرسد که در برخی کشورها نظیر آمریکا روند فوتیهای روزانه به زیر هزار نفر رسیده است، بهرغم اینکه این کشورها روند افزایشی در میزان مبتلایان داشتهاند. حتی در برخی روزها میزان فوتیهای روزانه این کشور ۲۵۰ نفر ثبت شده، حال آن که در پیک اول این بیماری، میزان فوتیهای روزانه این کشور به سطح بالای ۲۷۰۰ نفر رسیده بود. اما میزان مبتلایان روزانه این کشور یک روند صعودی را طی میکند. بهنظر میرسد افزایش قدرت تستگیری در این کشور یکی از عواملی باشد که مبتلایان بدون علامت را نیز در روزهای اخیر توانسته شناسایی کند. از سوی دیگر، وضعیت درمانی نیز نسبت به روزهای قبل تغییر کرده و این رویه در کشور آمریکا مشاهده میشود که بهرغم افزایش مبتلایان روزانه، میزان مرگومیر روزانه کاهش قابلتوجهی داشته است. در کشورهای اروپایی روند کاهشی هم در میزان مبتلایان و هم در میزان فوتیها دیده میشود. بسیاری از کشورهای اروپایی نظیر ایتالیا، فرانسه، آلمان و ترکیه دیگر در بین ۱۰ کشور نخست از لحاظ بیماری قرار ندارند و جای خود را به کشورهایی نظیر برزیل، هند، پرو و شیلی دادند. در این مدت ایران هم در دوره قبلی و هم در دوره جدید همواره در رتبههای ۹ تا ۱۱ دنیا قرار داشته و بهنظر میرسد که با این روند بیماری در کشور و اضافه شدن روزانه ۲۵۰۰ نفر بیمار، هنوز هم این جایگاه را حفظ کند. تداوم این روند در کشور نگرانکننده است، بنابراین لازم است که سیاستهای فاصلهگذاری اجتماعی سختگیرانهتر از گذشته در کشور اجرایی شود، تا دوباره روند شیوع بیماری در کشور کند شود. بسیاری از کشورهای اروپایی توانستهاند میزان فوتیهای روزانه خود را تکرقمی کنند، این در حالی است که در زمستان وضعیتی مشابه ایران و حتی بدتر داشتهاند. حال وضعیت مرگومیر روزانه در کشور در سطح بالایی است، به نوعی که این روزها در بین ۵ کشور نخست از لحاظ مرگومیر روزانه قرار دارد. این در حالی است که جمعیت کشور ایران به نسبت جوان است و انتظار بر این است، که میزان مرگومیر ناشی از این بیماری نیز در کشور کم باشد. همزمان وزارت بهداشت و درمان در یک پژوهش نشان داده که نرخ شیوع بیماری در کشور، کاهش یافته است، اما مشاهدات نشان میدهد که ظرفیت تختهای بیمارستانی پر شده است. بهنظر نمیرسد که وضعیت در هفتههای آینده به سمت کاهش شیوع بیماری در کشور حرکت کند. مهمترین نکته این است که در مکانهای پرجمعیت سیاستهای سختگیرانهای اتخاذ شود تا بتوان نرخ شیوع بیماری را کاهش داد، مگر اینکه در کشور استراتژی دیگری مانند ایمنی گلهای به کار گرفته شده و در نظر دارد که بخش قابلتوجهی از جمعیت کشور به این بیماری مبتلا شود. در این صورت، سیاستگذار طی دو ماه روش درستی را انتخاب کرده و احتمالا به هدف خود خواهد رسید.