تا همین ایام چند صد هزار حساب دولتی به‌صورت نامنظم در تعداد زیادی از شعب بانکی مفتوح بود و دریافت و پرداخت دستگاه‎ها از طریق این حساب‎ها انجام می‎شد. ظاهر ماجرا این بود که حساب‎ها با مجوز خزانه افتتاح می‎شود و معرفی صاحبان امضا نیز از طریق خزانه است. در واقع فرض بر این بود که با این کار امکان نظارت بر حساب‎های دولتی توسط خزانه فراهم می‎شود. در عمل اما تعدد حساب‎ها در کنار تعدد بانک‎ها امکان نظارت را ناممکن یا لااقل بسیار سخت و پرهزینه می‎کرد. حالا با فراگیر شدن سامانه بانک مرکزی موسوم به «حواله الکترونیک» راه دشوار شفافیت در عملکرد مالی دولت اندکی تسهیل شده است. وقتی که تمام حساب‎های دولتی از ریز تا درشت در این سامانه فعال شود، خزانه به نمایندگی از دولت اشراف بهتری بر نقدینگی خواهد داشت. از سویی به علت الکترونیکی بودن سامانه و حذف چک، گردش مالی با دقت و سرعت بهتری انجام شده و قابلیت اتکا به‌صورت‎های مالی تقویت می‎شود.

سامانه حواله الکترونیک مراحل رشد اولیه خود را طی می‎کند. به تبع این وضعیت، سامانه اشکالات اساسی دارد. اما مشخص است که تیم راهبر سامانه گوش به زنگ است و اشکالاتی را که کاربران به آن گوشزد می‎کنند، حتی گاهی ظرف چند ساعت رفع می‎کند. اجرای چنین پروژه مهمی آن هم در شرایطی که حمله‎های سایبری در شرایط سیاسی جدی به نظر می‎رسد، کاری شایسته و نشان‌دهنده توانمندی قابل توجه فنی کارشناسان این حوزه در ایران است که با وجود ریسک بالای حملات، این زمان را برای انجام چنین کار مهمی انتخاب کرده‎اند.

این پروژه یک پروژه بزرگ در ابعاد ملی محسوب می‎شود. به همین دلیل غیر از تیم راهبری و اجرایی دخیل در سامانه، نیاز به مشارکت تمام بازیگران برای بهبود آن لازم است. به نظر می‎رسد سامانه حواله الکترونیک در این مورد به لحاظ فنی پیشگام نیست. در واقع ابزار ارتباطی سامانه با ذی‌نفعان بسیار کهنه است. اگر سامانه اشکالاتی داشته باشد باید یا به کارشناسان آن زنگ زد یا نامه نوشت و آن را از طریق فکس ارسال کرد؛ از جواب هم خبری نیست. چنین پروژه مهمی نیازمند مشارکت گرفتن تمام بازیگران سامانه و به خصوص کاربران آن است. سامانه باید امکان ارتباط گرفتن مدرن کاربران از طریق ایمیل درون سامانه‎ای و ضروری بودن پاسخ‎گویی به آنها را فراهم کند. پاسخ‎گویی باید به دو شکل باشد. اول اینکه به ایمیل‎ها حتما پاسخ دهند و بعد اینکه در صورت اجرای پیشنهادها موضوع به اطلاع پیشنهاددهنده برسد.  در واقع سامانه حواله الکترونیک سامانه‎ای متعلق به آحاد ملت است و مالکیت معنوی آن صرفا متعلق به بانک مرکزی یا شرکت وابسته به آن نیست. به همین دلیل اگر بانک مرکزی می‎خواهد سامانه خوب رشد کند و تراز عملکرد آن به سرعت بهبود یابد باید برای این مساله فکری جدی کند.  برای روشن شدن ماجرا جای دوری نمی‎روم. اغلب ما با اپلیکیشن راهیاب «ویز» آشنا هستیم. این برنامه به این دلیل فراگیر شده است که امکان تعامل دو سویه کاربر را با خود فراهم کرده و کاربر در جریان ارتباط با برنامه و کسب امتیاز در نتیجه مشارکت با آن احساس می‎کند او هم عضوی از اعضای ویز است. آیا سامانه حواله الکترونیک به چنین راهبردی مجهز است؟

اخبار مرتبط