سیاست خارجی | روزنامه شماره 6189

سال ۲۰۲۴، پرتنش‌ترین و پرماجراترین سال؛

سال ۲۰۲۴ میلادی در حالی پایان یافت که شاید بتوان این سال را یکی از پرتنش‌ترین و پرماجراترین سال‌ها برای ایران برشمارد. سالی که با تداوم جنگ اسرائیل و حماس شروع شد، چند ماه بعد به تبادل آتش مستقیم بین ایران و اسرائیل رسید و درنهایت با یک آرامش نسبی و شاید شکننده در منطقه پایان پیدا کرد.

احمد الشرع: سوریه نمی‌تواند با کشور بزرگی مانند ایران قطع ارتباط کند؛

راستی‌آزمایی سیگنال جولانی

ابومحمد الجولانی سرکرده «تحریرالشام» در اظهاراتی گفت که دولت جدید سوریه نمی‌تواند روابطش را با کشورهای بزرگ از جمله ایران قطع کند؛ اما این نیازمند تحقق برخی شروط است.

چهارشنبه، ۱۲ دی ۱۴۰۳

سال ۲۰۲۴، پرتنش‌ترین و پرماجراترین سال؛

۵ پرونده سیاست خارجی ایران در ۲۰۲۴

سال ۲۰۲۴ میلادی در حالی پایان یافت که شاید بتوان این سال را یکی از پرتنش‌ترین و پرماجراترین سال‌ها برای ایران برشمارد. سالی که با تداوم جنگ اسرائیل و حماس شروع شد، چند ماه بعد به تبادل آتش مستقیم بین ایران و اسرائیل رسید و درنهایت با یک آرامش نسبی و شاید شکننده در منطقه پایان پیدا کرد.
احمد الشرع: سوریه نمی‌تواند با کشور بزرگی مانند ایران قطع ارتباط کند؛

راستی‌آزمایی سیگنال جولانی

ابومحمد الجولانی سرکرده «تحریرالشام» در اظهاراتی گفت که دولت جدید سوریه نمی‌تواند روابطش را با کشورهای بزرگ از جمله ایران قطع کند؛ اما این نیازمند تحقق برخی شروط است.

دوشنبه، ۱۰ دی ۱۴۰۳

رایزنی نماینده سلطان عمان در باغ ملی؛

از مذاکرات تا هدف‌گذاری تجارت ۵ میلیارد دلاری

دنیای اقتصاد: وزیر خارجه عمان در حالی ظهر امروز با ارسال نامه سلطان هیثم بن طارق برای رئیس جمهور ایران وارد تهران شد و با عباس عراقچی در تالار آئینه وزارت خارجه دیدار و گفت وگو کرد که مسئله مذاکرات هسته‌ای، در صدر گمانه‌زنی‌های مربوط به این سفر قرار دارد.
عراقچی به امارات رفت، وزیر خارجه عمان به تهران آمد؛

همسویی در «خلیج فارس»

با افزایش تحرکات دیپلماتیک در دمشق، دیپلماسی در دو سوی خلیج فارس نیز تشدید شده است. عباس عراقچی دیروز به امارات رفت و وزیرخارجه عمان امروز به تهران می‌آید. ابهامات و عدم قطعیت‌ها نسبت به آینده سوریه باعث همسویی تهران و پایتخت‌های عربی شده است.

یکشنبه، ۰۹ دی ۱۴۰۳

چرا پاکستان با «دوستان» دیروز خود سرشاخ شد؟

نزاع در قبیله طالبان

درگیری نیروهای «امارت اسلامی افغانستان» و مرزبانان پاکستانی از ساعت ۴صبح دیروز شنبه ۸دی‌ماه شروع و در امتداد «خط دیورند» در ولایت «خوست» ادامه یافت. مقامات وزارت دفاع طالبان اعلام کردند که نیروهای طالبان برخی از پایگاه‌های نظامیان پاکستانی در آن‌سوی خط فرضی دیورند در ولسوالی «علیشیر» در ولایت خوست را به آتش کشیدند. نیروهای طالبان همچنین در ولسوالی «دند پتان» در ولایت پکتیا، دو پایگاه نظامیان پاکستانی را تصرف کردند. روابط میان پاکستان و طالبان افغانستان طی چند روز اخیر به وخامت گراییده است. در یادداشت زیر دلایل این مساله بررسی‌ شده است.
وزرای خارجه ایران و چین ۵ بند تفاهمات مشترک را بررسی کردند؛

«خاورمیانه»؛ محور رایزنی تهران و پکن

وزرای خارجه ایران و چین در پکن، منطقه غرب آسیا را محور رایزنی‌های خود قرار دادند و پنج‌ بند تفاهمات مشترک را بررسی کردند. همزمان اندیشکده آمریکایی بروکینگز با تشریح نقشه راه پکن در دوره ریاست‌جمهوری ترامپ به مختصات معماری چینی در خاورمیانه پرداخت.
نقشه راه پکن در دوره ریاست‌جمهوری ترامپ به روایت یک اندیشکده آمریکایی؛

مختصات معماری چینی در خاورمیانه

چین طی دو دهه گذشته، به‌سرعت به‌عنوان یک بازیگر مهم اقتصادی، سیاسی و امنیتی در خاورمیانه ظاهر شده است. این کشور بزرگ‌ترین مصرف‌کننده نفت خاورمیانه است، تجارت چین با این منطقه طی ۲۰ سال گذشته بیش از سه برابر شده است و پکن نقش رو به گسترشی در صلح، امنیت و دیپلماسی منطقه ایفا می‌کند.

شنبه، ۰۸ دی ۱۴۰۳

اولین مقام ارشد دولت اسد همزمان با وقوع تظاهرات دستگیر شد؛

سوریه در ریل ناآرامی

نیروهای امنیتی دولت جدید سوریه روز پنج‌شنبه به تعقیب یکی از مقامات ارشد و نیروهای نظامی وفادار به اسد پرداختند. به گفته «دیده‌بان حقوق بشر سوریه»، مستقر در بریتانیا، نیروهای امنیتی دولت جدید «محمد کانجو الحسن»، یک مقام سابق قضایی در زمان بشار اسد را دستگیر کردند که گفته شده مسوول اعدام‌های زندان صیدنایا بوده است.
به رغم حملات اسرائیل، انصارالله پا پس نمی‌کشد؛

تعهد به دفاع از غزه

ارتش اسرائیل روز پنج‌شنبه (۶دی‌ماه) در راستای پاسخ به حملات موشکی انصارالله یمن در حمایت از مردم غزه، حملات هوایی قابل توجهی را به بخش‌هایی از یمن انجام داد. «ایزابل کرشنر» و «اسماعیل نعر» در گزارش ۲۶دسامبر در نیویورک‌تایمز نوشتند، حمله اسرائیل یک هفته پس از شلیک موشک‌های بالستیک و پهپادها علیه اسرائیل صورت می‌گیرد و باعث شد این رژیم «به دشمنی که بیش از هزار مایل دورتر است حمله کند.»
نگاه عراقچی به امکان ائتلاف ایران، مصر و عربستان

دنیای اقتصاد: وزیر امور خارجه ایران از امکان شکل‌گیری ائتلاف میان کشورهای بزرگ منطقه خبر داد. سیدعباس عراقچی در گفت‌وگو با شبکه الغد مصر که در جریان سفر پنج‌شنبه دو هفته گذشته وی و پزشکیان به قاهره صورت گرفت، امکان شکل‌گیری ائتلاف میان ایران، مصر و عربستان را رد نکرد.

پنجشنبه، ۰۶ دی ۱۴۰۳

انتخاب مجدد ترامپ دوره جدیدی از سیاست آمریکا را تعریف می‌‏کند؛

تاجر قاعده‌‏شکن

رقابت اوباما-رامنی در سال۲۰۱۲ آخرین رقابت در یک الگوی آشنا در سیاست ایالات متحده بود؛ اما از آن زمان همه‌چیز با پوپولیسم محافظه‌کار دونالد ترامپ مشخص می‌شود. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، زمانی که باراک اوباما در سال۲۰۱۲ مجددا در انتخابات پیروز شد، به نظر می‌رسید که آغاز دوره جدیدی از تسلط دموکرات‌ها باشد؛ دوره‌ای‌که با ظهور نسل جدیدی از رای‌دهندگان جوان، سکولار و غیرسفیدپوست پیش رفت. با نگاهی به گذشته، انتخابات۲۰۱۲ بیشتر شبیه پایان یک دوره به نظر می‌رسد: پیروزی نهایی جنبش‌های اجتماعی دهه۱۹۶۰ بر «جمهوری‌خواهان ریگان» که زمانی غالب بودند. در عوض، این سه انتخابات ترامپ - در سال‌های ۲۰۱۶، ۲۰۲۰ و ۲۰۲۴ - هستند که به نظر می‌رسند دوران جدیدی از سیاست را نوید می‌دهند؛ دوره‌ای که با نام تجاری پوپولیسم محافظه‌کار دونالد جی.‌ترامپ تعریف می‌شود.
فارن افرز تاثیر قاعده‌شکنی رئیس‌جمهور منتخب آمریکا بر نظم لیبرال را بررسی کرد؛

بختک ترامپ بر چندجانبه‌گرایی

نشریه فارن‌افرز و روزنامه نیویورک‌تایمز به بررسی بازگشت ترامپ بر سیاست داخلی آمریکا و سیاست بین‌المللی پرداخته‌اند. فارن‌افرز با بررسی اثرات ترامپ بر نظم بین‌المللی لیبرال معتقد است که چندجانبه‌گرایی و نهادها و سازمان‌های بین‌المللی لطمات شدیدی از این بازگشت خواهند دید. همزمان نیویورک‌تایمز نیز می‌نویسد: سه انتخابات سال‌های ۲۰۱۶، ۲۰۲۰ و ۲۰۲۴ که ترامپ در آن حضور داشت دوران جدیدی از سیاست را رقم زده است؛ دوره‌ای که با نام تجاری پوپولیسم محافظه‌کار دونالد ترامپ تعریف می‌شود.
گروه بین‌المللی بحران بررسی کرد؛

دمشق جدید در چشم انداز آمریکا و روسیه

گروه بین‌المللی بحران به بازیگری آمریکا و روسیه، به‌عنوان دو قدرت بین‌المللی، در سوریه پرداخته است. در این گزارش آمده در‌حالی‌که مسکو به دنبال بازگرداندن نفوذ از‌دست‌رفته خود با حفظ پایگاه‌های استراتژیکش در این کشور است، واشنگتن ابزارهای متنوع‌تری برای مدیریت سوریه جدید پیش رو دارد.

چهارشنبه، ۰۵ دی ۱۴۰۳

نیویورک‌تایمز شمایل معامله جدید رئیس‌جمهور منتخب آمریکا را گمانه‌زنی کرد

«دیپلماسی قهر و اجبار» ترامپ

رئیس‌جمهور جدید ایران، مسعود پزشکیان و رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، دونالد جی. ترامپ، تمایل خود را برای مذاکره درباره توافق هسته‌ای جدید ابراز کرده‌اند. دیوید ای. سنگر در مطلبی برای نیویورک‌تایمز به بررسی این موضوع پرداخت و نوشت ترامپ در حالی با مساله ایران مواجه خواهد شد که این کشور وضعیت متفاوتی در منطقه نسبت به دوران نخست ریاست‌جمهوری ترامپ دارد و برنامه‌ هسته‌‌ای‌اش نیز با تحولات جدیدی همراه شده است. این واقعیت جدید باعث برانگیختن یک بحث داخلی درخصوص نحوه برخورد دولت او با تهران شده است: گشاده‌رویی برای مذاکرات یا حمله به برنامه غنی‌سازی هسته‌ای آن؛ آشکار یا پنهان، یا شاید توسط اسرائیل.یا، همان‌طور که بسیاری مطرح می‌کنند، یک دور از «دیپلماسی قهری» که تهران را در انتخاب بین دو وضعیت نگه می‌دارد: یا کاهش توان هسته‌ای خود از طریق مذاکره یا به عقب راندن آن با قهر و اجبار.
تلاش ایران برای جست‌وجوی شریک اقتصادی در سوریه؛

سمت‌و‌سوی نظم اقتصادی خاورمیانه

دنیای اقتصاد: نشریه اکونومیست در گزارشی با اشاره به دگرگونی نظم اقتصادی خاورمیانه می‌نویسد: ایران با وجود اینکه تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارد، مدت‌هاست با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس بر سر گسترش نفوذ خود بر خاورمیانه رقابت می‌کند. تامین‌کنندگان مالی و طرف‌های تجاری ایران توانسته بودند با ایجاد یک شبکه اقتصادی پرپیچ‌وخم که عمدتا در کشورهای دوست ایجاد شده بود، کشورهای غربیِ خواهانِ محدود کردن و تحریم فعالیت این شبکه را دور زنند.
گمانه‌زنی‌ها از فعال شدن کانال مذاکراتی ژاپن؛

میانجی‌گری توکیو میان ایران و آمریکا؟

دنیای اقتصاد: یک رسانه ژاپنی عصر دیروز سه‌شنبه ۲۴ دسامبر مدعی نقش احتمالی توکیو در میانجی‌گری میان ایران و آمریکا شد. کیودو به نقل از یک منبع مطلع مدعی شد دولت ایران در حال بررسی میانجی‌گری ژاپن در مذاکرات پشت پرده با دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، درباره موضوع هسته‌ای است.
دیپلمات‌های ارشد عرب برای دیدار با حاکمان جدید سوریه به این کشور می‌روند؛

ترافیک دیپلماتیک در دمشق

دیپلمات‌های ارشد عرب روز دوشنبه (۳ دی ماه) از دمشق، پایتخت سوریه، بازدید کردند. این جدیدترین مورد از یک رشته اقدامات دیپلماتیک توسط جامعه بین‌المللی است؛ آن هم درحالی‌که سوریه از سال‌ها انزوا خارج می‌شود. دیدار وزرای اردنی و قطری، تنها دو هفته پس از سقوط اسد، نشان می‌دهد که کشورهای عرب مشتاق روابط بهتر با کشوری هستند که سال‌ها درگیر بحران بوده است.

سه‌شنبه، ۰۴ دی ۱۴۰۳

آیا رئیس‌جمهور منتخب آمریکا به دنبال گسترش سرزمینی است؟

تجلی روح روزولت در کالبد ترامپ

دنیای اقتصاد: طی دو روز گذشته، «دونالد جی. ترامپ»، رئیس جمهور منتخب آمریکا، به صراحت اعلام کرد که طرح‌هایی برای گسترش سرزمینی این کشور دارد و به این نکته اشاره کرده که ایالات متحده هم نگرانی‌های امنیتی و هم منافع تجاری دارد که می‌تواند با تحت‌الشعاع قرار دادن کانال پاناما و گرینلند، به بهترین شکل کنترل شود.
آیا ایلان ماسک، ثروتمندترین مرد جهان، رئیس‏‏‌جمهور آمریکا را اداره می‌کند؟

عروسک‌گردان ترامپ

نقش ماسک در دولت ترامپ هر روز برجسته‏‏‌تر می‌شود و حالا شایعاتی به گوش می‌رسد که گویی صحنه‏‏‌گردان اصلی دور دوم ریاست‌جمهوری ترامپ، اوست. این اظهارات در بحبوحه انتقاد از دخالت ماسک در مذاکرات بودجه و نقش بزرگ وی در انتقال ترامپ به کاخ‌سفید مطرح می‌شود. به گزارش الجزیره، اما دونالد ترامپ، رئیس‏‏‌جمهور منتخب ایالات‌متحده، این تصور را که «صحنه اصلی امور ریاست‌جمهوری» را به میلیاردر جهان، ایلان ماسک واگذار کرده، پس زده است؛ فردی که نقش بزرگی در انتقال رئیس‏‏‌جمهور منتخب به کاخ‌سفید برعهده داشته است.
اسرائیل «منطقه امن» را هدف قرار داد؛

کابوس آخرالزمانی در غزه

اسرائیل همچنان به کوبیدن غزه ادامه می‌دهد. در جدیدترین حمله این رژیم، چهار نفر در دو حمله جداگانه در «منطقه امن» در «المواسی» جان خود را از دست دادند. آژانس «دفاع مدنی» غزه هم اعلام کرد که روز یکشنبه در حملات هوایی اسرائیل، ۵۸فلسطینی شهید شدند. این خشونت در حالی است که گروه‌های فلسطینی در حال مذاکراتی برای آتش‌بس بوده و خبرها حاکی از این است که دستیابی به آتش‌بس «نزدیک‌تر از هر زمان دیگری است». پاپ فرانسیس هم حملات روز یکشنبه اسرائیل را «وحشیانه» خواند و حملات این رژیم به مدارس و بیمارستان‌ها را محکوم کرد. «اوموت اوراس» در گزارش ۲۳ دسامبر در الجزیره نوشت، مسوول آژانس سازمان ملل برای فلسطین وضعیت حملات اسرائیل در ۲۴ ساعت گذشته را «فاجعه» نامید و حملات این رژیم به مدارس، بیمارستان‌ها و مراکز غیرنظامی را «امری متداول» خواند. «فیلیپ لازارینی»، کمیسر کل آژانس پناهندگان فلسطینی سازمان ملل متحد (آنروا)، یکشنبه گفت: «اسرائیل تمام قواعد جنگ در نوار غزه را زیر پا گذاشته است.»

پنجشنبه، ۲۹ آذر ۱۴۰۳

برای دومین‌بار پس از انقلاب یک رئیس‌جمهور ایران راهی مصر شد؛

دو دستورکار در قاهره

مسعود پزشکیان به‌عنوان دومین رئیس‌جمهور ایران پس از انقلاب روز گذشته عازم قاهره پایتخت مصر شد تا در یازدهمین اجلاس گروه D۸ شرکت و سخنرانی کند. پزشکیان در این سفر دو دستور کار دارد؛ پیشبرد روابط دوجانبه با مصر و بررسی تحولات سوریه پسااسد.
چرا کره‌شمالی به مداخله در جنگ اوکراین روی آورده است؟

قمار «اون»

«کیم جونگ اون» رهبر کره‌شمالی، جسورانه‌ترین قمار دیپلماتیک خود را با تامین حدود ۱۱هزار سرباز و انبار تسلیحات برای روسیه در راستای حمایت از جنگ این کشور علیه اوکراین انجام داده است. استقرار این نیروها، کمک‌های خارجی به موقع برای تلاش‌های جنگی روسیه را فراهم می‌کند. نیروهای کره‌شمالی در کنار نیروهای روس در منطقه کورسک می‌جنگند تا به آنها در بازپس‌گیری مناطق از دست رفته کمک کنند. روز دوشنبه، سرلشکر «پت رایدر»، سخنگوی پنتاگون گفت که پنتاگون «نشانه‌هایی» دیده است که تعداد نامشخصی از سربازان کره‌شمالی کشته و زخمی شده‌اند. «چو سانگ هون» در گزارشی برای نیویورک‌تایمز نوشت، اعزام نیروها طیف وسیعی از منافع را برای کره‌شمالی به همراه دارد؛ از پول نقد گرفته تا اهرم دیپلماتیک بسیار مورد نیاز. تحلیلگران می‌گویند که «کیم» میلیاردها دلار غذا، نفت، پول نقد و سیستم‌های تسلیحاتی پیشرفته از روسیه دریافت می‌کند که به رژیم او کمک می‌کند تحریم‌های بین‌المللی را تحمل و نیروهای مسلح متعارف خود را ارتقا دهد.
روایت نیویورک تایمز از دو چهره زندگی زیر لوای تحریرالشام؛

آسایش با مشت آهنین

دنیای‌اقتصاد: در طبقه دوم «کافه شبابیک»، مشرف به میدان «برج ساعت» در شهر ادلب، سمتی که برای مردان در نظر گرفته شده بود، خالی بود و جز دو مرد جوان که از فنجان قهوه ترک مراقبت می‌کردند، کسی نبود. آن سمت مربوط به خانواده، جایی که زنان مجاز هستند، تقریبا پر بود. هیچ موسیقی‌ای وجود نداشت جز صدای خش‌خش یک دستگاه اسپرسوساز و فنجان‌ها و البته برخلاف کافه‌های دیگر در سوریه، هوا از دود قلیان نیز پاک بود. این به دلیل قراردادی است که مالک باید با «هیئت تحریرالشام» امضا می‌کرد؛ گروهی که سال‌هاست در بسیاری از بخش‌های استان ادلب، در شمال غربی سوریه حکومت می‌کند و اکنون بیشتر کشور را با دیگر گروه‌های شورشی به کنترل خود درآورده است.

یکشنبه، ۲۵ آذر ۱۴۰۳

دمشق نمادی از شکست پوتین در جنگى پرهیاهو؛

روسیه بار خود را از سوریه جمع مى‌کند؟

دنیای اقتصاد: بلومبرگ به تازگی به نقل از منابع آگاه مدعی شد گفت‌وگوهایى بین مسکو و رهبران جدید سوریه در خصوص حفظ پایگاه روسیه در بندر «طرطوس» و «پایگاه حمیمیم» صورت گرفته است.

یکشنبه، ۱۸ آذر ۱۴۰۳

بامداد امروز؛

فرماندهی ارتش سوریه سقوط حکومت «بشار اسد» را اعلام کرد؛ بشار اسد که بود؟

دنیای اقتصاد: فرماندهی ارتش سوریه در بیانیه ای، سقوط حکومت «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه را اعلام کرد.