جبران کسری بودجه یارانه
دکتر پویا جبل عاملی بیتردید برای روال فعلی یارانههای نقدی باید کاری کرد. یارانه نقدی قرار بود تا مکانیسم قیمتی بازار را بار دیگر احیا کند تا فعالان اقتصادی بتوانند با قیمتهای نسبی ناشی از عملکرد بازار به کار بپردازند و به این شکل بهره وری اقتصاد افزون شود؛ اما حال با عدم تغییر در قیمت حاملهای انرژی و تورم بالا، عملا این هدف اصلی از دست رفته است. ضمن آنکه پدیده دیگری نیز نمود یافته که گویی پیش از این نیز وجود داشته؛ اما دولت قبلی بروز نمیداد و آن کسری بودجه هزارمیلیاردتومانی یارانه نقدی در هر ماه است.
دکتر پویا جبل عاملی بیتردید برای روال فعلی یارانههای نقدی باید کاری کرد. یارانه نقدی قرار بود تا مکانیسم قیمتی بازار را بار دیگر احیا کند تا فعالان اقتصادی بتوانند با قیمتهای نسبی ناشی از عملکرد بازار به کار بپردازند و به این شکل بهره وری اقتصاد افزون شود؛ اما حال با عدم تغییر در قیمت حاملهای انرژی و تورم بالا، عملا این هدف اصلی از دست رفته است. ضمن آنکه پدیده دیگری نیز نمود یافته که گویی پیش از این نیز وجود داشته؛ اما دولت قبلی بروز نمیداد و آن کسری بودجه هزارمیلیاردتومانی یارانه نقدی در هر ماه است. این امر بدیهی است که باید استراتژی دائمی دیگری را برای پرداخت یارانه عملی کرد؛ اما تا آن زمان باید راهحلی عملی را ارائه داد که بتواند دو مشکل فوق را برطرف کند و به نظر میرسد که راهحلی برای آن وجود دارد. دولت از سال گذشته قیمت حاملهای انرژی را افزایش نداده است و عملا به سوی یارانه کالایی گام برداشته است. در حالی که حتی صندوق بینالمللی پول هم طرح یارانه نقدی و عملیاتی شدن آن را در همان ابتدای اجرای آن ستود و یکی از وجوه این ستایش تصحیح قیمتهای نسبی و حذف یارانه کالایی بود، ما اکنون بهواسطه تورم و افزایش نرخ ارز، بار دیگر به دوران پیش از یارانه نقدی نزدیک میشویم و لازم است که قیمت حاملهای انرژی تصحیح شود. با یک حساب سر انگشتی میتوان به این نتیجه رسید که با افزایش معقول بهای حاملهای انرژی نه تنها میتوان کسری ماهانه را جبران کرد، بل مازادی نیز وجود خواهد داشت که میتوان این مازاد را برای آن استراتژی بلندمدت مصرف کرد، به این شکل که دولت آن مازاد را به دهکهای پایین دستی دهد که شناسایی آنان بسی آسانتر از مثلا دهک هفتم است. پرداخت به اقشار آسیبپذیر خود به معنای تغییر رویه دولت از پرداخت یکسان به پرداخت عادلانهتر و غیریکسانی است که اکنون هم مجلس و هم دولت بر آن تاکید دارند؛ اما نمیتوانند آن را عملیاتی کنند. برای نجات اهداف اولیه طرح هدفمندی یارانهها، باید هر چه زودتر قیمت حاملهای انرژی افزایش یابد و بیمی در مورد آثار تورمی آن نیست که اگر بانک مرکزی راه کنونی را در قبضه کردن هر چه بیشتر ذخایر خود ادامه دهد و شرایط بینالمللی ایران روند بهبود را طی کند، این افزایش قیمت منجر به تورم نخواهد شد. پس از جبران این کسری بودجه دولت با فراغ بال بیشتری میتواند طرح عملیتری را برای حذف یارانه به ثروتمندان پیگیری کند که به نظر کارشناسان، راه خود اظهاری به همراه نشان دادن این قصد که اگر افرادی متمول به این خود اظهاری تن ندهند، میتوانند در معرض خطر خسران مالی از ناحیه مالیات و ... در صورت کشف از سوی دولت قرار گیرند، راه عملیتری باشد. به هر رو این پیشنهاد شاید آسانتر از کشف سه دهک بالای جامعه باشد؛ به خصوص آنکه تشخیص دهک مثلا هشتم از هفتم بسی سخت و دشوار است.
ارسال نظر