کاندیداها و چالش‌های موجود

محمود اسلامیان* امسال سال مهمی برای ایران‌زمین است. انتخاب شعار حماسه سیاسی و اقتصادی نیز تاکیدی بر این اهمیت دارد. مشکلات ناشی از مدیریت و تحریم‌ها، کشور را با یک نیاز جدی مواجه کرده است. مردم انتظار یک دگرگونی در اداره کشور را برای خروج از مسائل موجود دارند. شاید به همین دلیل اشخاص زیادی احساس مسوولیت و تکلیف کرده و در این عرصه حاضر شده‌اند. حماسه نیز به تعبیری ایجاد شور و بسیج همگانی برای عبور از مشکلاتی است که به صورت روال‌های موجود امکان حل آن وجود ندارد. هر چند هنوز زمان تایید کاندیداها و تبلیغات نرسیده است، لیکن شعارها و سخنرانی‌ها آغاز شده است. شاید با اصلاح قانون انتخابات دوره زمانی بیشتری برای تبلیغات لازم باشد. سخنرانی‌ها، مناظره‌ها و حضور کاندیداها در میان مردم، اگر ضوابط اخلاقی درستی داشته باشد، نوعی رشد و آموزش آگاهی‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است، آنچه مهم است انتظار جامعه از کاندیداها در طرح صحیح مشکلات جامعه و ارائه راه‌حل‌های منطقی و عقلانی است. کاندیدایی که نتواند مسائل اصلی جامعه را طرح کند، عمدتا از حل آنها عاجز خواهد بود. می‌شود فهرست بلندبالایی از مشکلات را عنوان کرد لیکن نتیجه‌ای جز سردرگمی نخواهد داشت. یک مثال ساده مدیریتی می‌گوید: ۸۰ درصد از مشکلات در ۲۰ درصد از مسائل قرار دارد. خوب است برادرانی که در این صحنه حساس حضور یافته‌اند، طرح‌های خود را برای عبور از مسائل ارائه کنند. ۱- اگر به متن جامعه رجوع کنند عموم مردم از دو مساله نگران و خواهان حل آن هستند. الف: تورم: تورم طی سال‌های اخیر دو رقمی بوده و بنا به گزارش بانک مرکزی که منتقدینی هم دارد سال گذشته ۵/۳۱ درصد بوده است. ب: بیکاری: گزارشی در صدا و سیما ایجاد اشتغال طی ۸ سال گذشته را بسیار ناچیز بیان کرده است و دولت گزارش را رد می‌کند. آنچه مهم است نیاز به اشتغال و نگرانی چند میلیون جوان جویای کار امری روشن است. شغل به جامعه آرامش می‌دهد و بیکاری منشأ بسیاری از ناهنجاری‌های فرهنگی است. ۲- بوروکراسی دولتی طی ۸ سال گذشته بالغ‌بر ۷۰۰ میلیارد دلار درآمد نفتی حاصل شده است. حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان از واحدهای اصل ۴۴ فروش رفته و رقمی در همین حدود اوراق قرضه منتشر شده است. این درآمد در تاریخ کشور بی‌نظیر است. خروجی این ثروت در جامعه حاصلی جز تورم و رکود نداشته است. کاندیداها پاسخ دهند چه راهکاری برای اصلاح چنین ساختاری دارند؛ ساختاری که چنین ثروتی را تبدیل به نارضایتی جامعه می‌نماید. ۳- فضای کسب‌وکار: رشد اقتصادی نیازمند بهبود مستمر فضای کسب‌وکار است. با وجود منابع عظیم خدادادی کشور، نیروی باهوش و خلاق، کسب رتبه ۱۴۴ در میان ۱۸۳ کشور این موضوع قابل قبول نیست. تا این فضا به‌صورت ساختاری اصلاح نشود، بعید است بتوان شاهد رشد اقتصادی بود. این مساله و اصلاح آن، پیش نیاز رشد است. آقایان توضیح بفرمایند برای اصلاح چنین موضوع و بهبود رتبه در سطح بین‌المللی چه برنامه‌هایی دارند. ۴- بودجه: طی سال‌های اخیر شاهد رشد سنگین بودجه‌های جاری و نیمه‌کاره ماندن تعداد زیادی طرح عمرانی هستیم. در سال ۹۱ از حدود ۹۷۰۰۰ میلیارد تومان بودجه محقق شده ۱۱۰۰۰ میلیارد به طرح‌های عمرانی اختصاص یافته است. بسیاری از طرح‌های عمرانی غیراقتصادی هستند. حتی اگر اقتصادی باشند با تخصیص ۵ تا ۱۰ درصد در سال توجیه نخواهند داشت. این در حالی است که بسیاری از طرح‌های مهم کشور در بلاتکلیفی به سر می‌برند. ساماندهی چنین شرایطی چگونه خواهد بود. ۵- بدهی دولت: ارقام منتشره بابت بدهی دولت به بانک‌ها، پیمانکاران، سازمان تامین اجتماعی، نگران کننده است. افزایش حجم نقدینگی از ۶۸.۰۰۰ میلیارد تومان در سال ۸۳ به ۴۴۰هزار میلیارد تومان در سال ۹۱ نیز اهمیت دارد. برنامه کاندیداها در باب کنترل نقدینگی که ریشه تورم است و مدیریت بدهی چگونه خواهد بود. ۶- آمار و اطلاعات: حق مردم دانستن است. مردم ایران زمین‌ طی ۳۴ سال گذشته نشان دادند با همه وجود از انقلاب اسلامی دفاع کرده‌اند. با چنین مردمی صداقت یک اصل است. تناقض بین‌ آمارهای دولتی و سایر مراکز باعث نوعی بی‌اعتمادی شده است. از طرف دیگر ندانستن حقیقت نه تنها کمکی به حل مشکل نخواهد کرد، بلکه آن را پیچیده خواهد ساخت. خوب است کاندیداهای عزیز دیدگاه‌های خویش را در باب اختیارات مراکز رسمی آمار بیان کنند. بیان دقیق و منصفانه مشکلات و طرح راهکارهای عملیاتی علاوه بر آگاهی بخشی به جامعه، انتظارات مردم را در سطح واقعیات قرار داده و می‌توان از مشارکت مردم در جهت حل آن استفاده حداکثری برد. پرداختن به موضوعاتی همچون افزایش یارانه‌ها با توجه به مسائل ذکر شده نوعی فرار از واقعیات و تعمیق مشکلات است. ایران اسلامی کشوری با سرمایه‌های بیکران مادی و معنوی است و تجربه عبور از بحران‌های مهمی را داشته است. درک صحیح از مسائل و به‌کارگیری مشارکت همگانی مبنایی برای عبور از مسائل است. * عضو هیات‌رییسه اتاق بازرگانی ایران