علی میرزاخانی

تصمیم بزرگ برای مهار مصرف اسراف‌آمیز منابع ملی در حوزه انرژی به ویژه بنزین و عزم جدی دولت نهم در پیشبرد این هدف، ... بی‌تردید یک جراحی نه چندان خوشایند برای عموم مردم اما ضروری برای داشتن یک اقتصاد و جامعه سالم است.

اینجا، همان جایی است که صداقت و «سلامت نفس» منتقدین دولت را می‌توان محک زد که آیا هدف انتقادها متوجه خود دولت است یا برخی تصمیمات نادرست.

اجرای این تصمیم کاملا غیرپوپولیستی توسط دولتی که از سوی رقبای سیاسی متهم به پوپولیسم است، می‌تواند این انگیزه را در رقبا ایجاد کند که به جای حمایت از اصل هدف، به حواشی و نقصان‌های اجرایی آن بپردازند تا در چارچوب ترسیمی آنها خللی وارد نشود، اما امید می‌رود که بلوغ سیاسی رقیب، مانع حرکت در چنین مسیری ‌شود.

نکته مهمی که در این جراحی بزرگ باید مدنظر قرار داد، آن است که به هر حال برای هیچ بیماری، تصویر جراحی چاقو به دست که برای تضمین تداوم حیات سالم او مجبور به شکافتن پوست و گوشت اوست، تصویر خوشایندی نیست. ولی در عین حال، به جرات می‌توان گفت که اکثریت نخبگان و حتی عموم مردم در سایه روشنگری‌های چندسال اخیر صاحبنظران اقتصادی به این باور رسیده‌اند که تاخیر در این جراحی جز وخامت حال بیمار پیامد دیگری ندارد و به همین دلیل، واکنش به اصل این تصمیم، بسیار ناچیز است و برخی حوادث ناگوار گزارش شده نیز ناشی از شیوه نامناسب اعلام آغاز سهمیه‌بندی و نیز ابهام در فروش بنزین آزاد بوده است.

به نظر می‌رسد اعلام شبانه آغاز سهمیه‌بندی و مهلت سه‌ساعته برای پر کردن باک‌ها و حتی دبه‌ها احتمالا نامناسب‌ترین شیوه آغاز یک تصمیم بسیار خوب بوده است. می‌شد این تصمیم را حتی ساعاتی بعد از آغاز طرح سهمیه‌بندی اعلام کرد تا فرصتی برای تجمعات شبانه، آن هم در مکان‌های پرخطری چون پمپ بنزین‌ها ایجاد نشود، چرا که این تصمیم، مانند گران کردن بنزین نیست که مسوول اجرای آن پمپ بنزین‌ها باشند، بلکه اجرای این تصمیم از یک مرکز فرماندهی واحد انجام می‌شود و به همین دلیل قابلیت شروع اجرا قبل از اعلام کاملا امکان‌پذیر بود. اما به هر حال، این مساله گذشته است و فقط می‌تواند تجربه‌ای باشد برای هدف‌های مشابه که در سایه اینگونه خطا‌های فاحش، حاشیه‌های آنها بر متن غلبه نکند.

صورت دیگر قضیه، نگرانی برخی از مردم نسبت به امکان تامین بنزین مازاد بر سهمیه است که حتی اعلام این امکان که می‌توان سهمیه چهار ماه آینده را پیشاپیش مصرف کرد، قادر به رفع این نگرانی نیست و به‌همین دلیل نیز دیروز به درستی در مجلس محترم بر تعیین قیمت بنزین آزاد در اسرع وقت تاکید شد تا اطمینان خاطر عمومی نسبت به عرضه نامحدود آن در قیمت دوم کاملا فراهم شود.

در عین حال، این حرکت تاریخی، قابلیت آن را دارد که برخی نواقص پیش‌بینی نشده را در آن نادیده گرفت، به شرط آنکه نقصان‌های قابل پیش‌بینی را قبل از ظهور بتوان چاره‌اندیشی کرد. جا دارد دولت نهم از آغاز این اقدام بزرگ بر خود ببالد و احمدی‌نژاد نیز بداند که در صورت رفع نگرانی تامین بنزین آزاد، اینک که می‌خواهد به پیشواز گفت‌وگو با صاحب‌نظران اقتصادی برود، دست‌هایش خالی نیست.

همچنین پایمردی و مقاومت آقایان حداد‌عادل و باهنر را نیز باید ستود که مجلسی را که آمادگی همراهی با چنین تصمیم بزرگی نداشت و تلاش‌های زیادی برای بازگشت به مسیر سابق در آن انجام گرفت، به بهترین شیوه ممکن در این مسیر مدیریت کردند.

و بالاخره اینکه ستایش از تمام حامیان فکری و اجرایی این تصمیم از صاحب‌نظران گرفته تا روزنامه‌ها و رسانه‌ها و نیز مقامات دولتی و پارلمان به این دلیل موضوعیتی پررنگ دارد که این بار برخلاف تصمیماتی چون تثبیت قیمت‌ها و غیره، تشویق و هورایی در کار نیست، اما نیکنامی در تاریخ ایران عزیز، اجری است که به چشم‌پوشی از همه این نوع چشم‌داشت‌ها می‌ارزد.