روزهای حساس پرونده هسته‌ای
دور تازه‌ای از مذاکرات اعضای شورای امنیت سازمان ملل و آلمان درباره پرونده هسته‌ای ایران آغاز شده است، اگرچه این مذاکرات غیر رسمی است و قرار نیست در آن تصمیم لازم‌الاجرایی گرفته شود، اما از جهت برآورد آرا و توان طرف‌های مذاکره، تحول مهمی است.
محمود صدری
دور تازه‌ای از مذاکرات اعضای شورای امنیت سازمان ملل و آلمان درباره پرونده هسته‌ای ایران آغاز شده است، اگرچه این مذاکرات غیر رسمی است و قرار نیست در آن تصمیم لازم‌الاجرایی گرفته شود، اما از جهت برآورد آرا و توان طرف‌های مذاکره، تحول مهمی است. قرار است نمایندگان آمریکا، روسیه، فرانسه، انگلیس، چین و آلمان در اجلاس نیویورک درباره راه‌حلی که راضی‌کننده همگان باشد، مذاکره کنند و نتیجه را در روزهای آینده در قالب سندی لازم‌الاجرا منتشر کنند. آن سند نهایی هرچه باشد، ایران به لحاظ مقررات مندرج در منشور ملل متحد مکلف به اجرای آن است. پیش از صدور این سند، عواملی دست‌اندرکارند که امکان جهت‌گیری کاملا ضد ایرانی سند شورای امنیت را دشوار کرده است، اما اگر سند یا قطعنامه شورای امنیت صادر شود، مخالفان کنونی آن یعنی روسیه و چین در شرایط تازه‌ای قرار می‌گیرند که شاید نتوانند بر مواضع کنونی پافشاری کنند.
زیرا این دو کشور به علت جایگاه خود در شورای امنیت سازمان ملل نخواهند توانست آنچه را خود پای آن امضا نهاده‌اند نادیده بگیرند. به همین علت دیپلماسی ایران، لاجرم می‌باید همه تکاپو و تلاش خود را در دوران پیش از تصویب قطعنامه شورای امنیت متمرکز کند.
در دوره پیش از صدور قطعنامه دست کم سه دیدگاه در نیویورک امکان ظهور و بروز دارند که یکی از آنها می‌تواند در جهت مصالح ایران عمل کند. این دیدگاه از آن روسیه و چین است که با صریح‌ترین عبارت‌ها با تحریم ایران مخالفت کرده‌اند. دیدگاه دوم متعلق به اروپایی است که گرچه با نفس اعمال تحریم علیه ایران موافقند اما می‌کوشند راه‌های مذاکره را باز بگذارند.
به اعتقاد اروپایی‌ها، هنوز می‌توان به ایران فرصت تجدیدنظر داد. منظور اروپایی‌ها از فرصت تجدیدنظر یعنی طولانی‌کردن مذاکرات به قصد متقاعدکردن ایران به کنار گذاشتن طرح غنی‌سازی اورانیوم است. در سویی افراطی طیف مواضع، آمریکا قرار دارد که اصرار می‌ورزد اروپا، روسیه و چین دیگر منتظر تغییر رفتار ایران نمانند و سریعا با تحریم‌ها موافقت کنند.
این نگاه سه وجهی به پرونده هسته‌ای ایران، فرصتی در اختیار تهران گذاشته است که در خلال آن می‌تواند با تقویت موقعیت روسیه و چین و در وهله بعدی اروپا، عرصه را بر آمریکا تنگ‌تر کند. آمریکا این هفته، انتخاباتی پیش رو دارد که به طور قطع بر رفتار دولتمردان این کشور در عرصه سیاست خارجی اثر می‌گذارد. با توجه به اینکه جورج بوش و نومحافظه‌کاران حاکم اکنون زیرفشار رقیبان انتخاباتی قرار دارند و تا اواخر هفته امکان تحرک جدی علیه ایران را ندارند، دیپلمات‌های ایرانی می‌توانند از این چند روز به عنوان فرصت تنفس و تعمیق روابط با روسیه، چین و اروپا بهره جویند. توجه به نگرانی‌های این رقیبان بین‌المللی آمریکا، بی‌تردید حربه راهبران واشنگتن را علیه جمهوری اسلامی کندتر می‌کند.
ارسال نظر