نقشه راه سیاست‌های پولی

دکترسیداحمد میرمطهری

سیاست‌های پولی هرچند هدف‌های گسترده‌ای همچون رشد اقتصادی و محدود ساختن تورم را نشانه گرفته‌اند، اما هدف اصلی این سیاست‌ها با توجه به ابزارهایی که بانک مرکزی در اختیار دارد، حفظ ثبات سطح قیمت‌ها است. پرسشی که در این نوشتار مطرح می‌باشد این است که آیا بانک مرکزی به وظایف خود در این زمینه عمل می‌نماید یا نه؟ کوتاه آنکه در خبرها آمده است حجم نقدینگی ظرف پنج سال اخیر ۱۳۴ درصد رشد داشته است، تعداد بانک‌ها تا پایان سال جاری به ۳۳ بانک می‌رسد، بدهی‌های کوتاه‌مدت خارجی کشور در ۲ سال اخیر سیر صعودی به خود گرفته است و آمار رشد اقتصادی ۳ سال است که یا محاسبه نشده یا اعلام نمی‌شود و زمزمه بر سر تغییر روش محاسبه است. فروش سکه که حدیث خود را دارد و مطالبات بزرگ بانک‌ها کماکان معوق است. در کنار اینها بسته پولی بانک مرکزی به شهادت اخبار، زمینه‌ساز افزایش اجاره مسکن، بهای سکه و خروج سپرده‌ها از بانک‌ها نیز شده است.

چون نمی‌شود ادعا کرد که همه این رخدادهای اقتصادی یک شبه اتفاق افتاده است، سوال اساسی این است که آیا بانک مرکزی تمامی اقتصاد ایران را رصد و بررسی می‌کند یا خیر و در قبال این تحولات آیا نقشه راه برای عبور از وضع فعلی را دارد یا نه و آیا از همه بدنه کارشناسی قوی بانک مشاوره گرفته می‌شود؟ البته از شواهد امر چنین برداشتی استنباط نمی‌شود. اکنون که اصلاح ساختار اقتصاد به نوعی آغاز شده آنچه در مقطع کنونی بیش از هر چیز مورد نیاز است، مقابله با عوامل ساختاری موجد تورم است و سخن آخر آنکه از جمله شروط ریاست بر بانک مرکزی، مشورت‌پذیری و اعتنا به مشاوره‌های کارشناسی است تا هدف اصلی بانک مرکزی که حفظ ارزش پول ملی است تحقق یابد.