در ضرورت اولویت دادن به اشتغال

محمود اسلامیان*

هنر مهم مدیران یک مجموعه، درک دقیق و صحیح از اولویت‌ها و اهداف مجموعه، سازماندهی، برنامه‌ریزی و بالاخره تخصیص منابع در جهت اهداف ذکر شده است. یک مثال ساده مدیریتی، حل ۸۰درصد از مشکلات را در گرو حل ۲۰درصد از مسائل می‌داند. بنابراین مساله شناسی در یک کشور و توجه به اولویت‌های اصلی جامعه، یک هوشمندی مدیریتی است. به راستی اولویت اصلی کشور چیست؟

از یک پرس و جوی ساده در میان اقشار مردم می‌توان به اساسی‌ترین نیاز جامعه پی‌برد. مساله‌ای که می‌تواند باعث آرامش و حفظ دین و دنیا شود. اشتغال نه تنها در کشور، بلکه در هر سرزمینی مساله اول است. شغل به انسان آرامش، امکان برنامه‌ریزی و ثبات می‌دهد و میزان اشتغال در یک جامعه نشانه‌ای از کارآمدی همه سیستم‌های مسوول و مردم است. بی‌جهت نیست در هر جامعه، دولت‌ها در زمان انتخابات مساله ایجاد شغل را به عنوان یک هدف تبلیغاتی انتخاب می‌کنند. اشتغال صرفا یک نیاز مادی نیست، بلکه یک نیاز معنوی هم است؛ زیرا انسانی که احساس تاثیرگذاری نداشته باشد به پوچی می‌رسد. چه بسا افراد غنی که به‌دلیل نداشتن یک شغل و پست ثابت دچار انحرافات اخلاقی شده‌اند. تردیدی وجود ندارد که طی سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری‌های فراوانی انجام شده، لیکن رشد جمعیت و خصوصا هرم جمعیتی کشور از جهت نیروهای جدید نیازمند اشتغال، ضرورت توجه بیش از پیش را به این مقوله مهم نشان می‌دهد. اخبار ناراحت کننده‌ای که از میزان اعتیاد یا ناهنجاری‌های اجتماعی که ریشه در موضوع اقتصادی و بیکاری دارد به گوش می‌رسد قابل تحمل نیست.

مقابله با این شرایط و ارائه راه‌حل‌هایی که بتواند در تعدیل مشکلات موجود موثر باشد نیازمند یک عزم ملی و همگانی است.

۱- مهم‌ترین موضوع برای توسعه اشتغال کشور پذیرفتن این موضوع به عنوان یک اولویت اصلی و مهم برای کشور است. پرچم باید به دست مسوولان طراز اول اجرایی کشور باشد. وزارتخانه‌های مسوول به تنهایی قادر به انجام چنین تحولی نیستند، زیرا مشکلات بین بخشی را باید مقامی مافوق حل و فصل نماید. بیانات اخیر ریاست محترم جمهوری در باب اشتغال، خبری خوب برای دلسوزان نظام است.

۲- تقدیس کارآفرینی و تولید: ارزش‌گذاری‌ برای هر امری باعث تقویت و توسعه آن موضوع خواهد شد. عموم مردم ایران امروز بسیاری از ورزشکاران ملی را می‌شناسند. برای آنان احترام قائل هستند که قابل احترام هم هستند.

لیکن عمده کارآفرینان ملی کشور که صدها هزار سفره نان حلال و آرامش گسترده‌اند مغفول مانده‌اند. نظامات رسانه‌ای کشور نه‌تنها ارزش‌گذاری مثبت ندارند که گاه با ساخت فیلم‌هایی، تصویری تاریک از آنان ارائه می‌دهند. اینکه بعضی از کشورهای پیشرفته به ازای ۲ یا ۴ نفر ایجاد اشتغال، اجازه اقامت دائمی به سرمایه‌گذار می‌دهند نشانه‌ اهمیت موضوع است.

۳- تعاملات سازمان‌های مسوول و کارآفرینان: تعداد زیادی سازمان عملا در تعامل با کارآفرینان کشور هستند. متاسفانه به دلیل عدم حمایت اصولی، هر دستگاهی به خود اجازه می‌دهد با بروز هر مشکلی حتی کوچک، امنیت سرمایه‌گذار را خدشه‌دار سازد. سیل ممنوع‌الخروج‌ها به خاطر بدهی‌های بانکی یا مالیاتی، آن هم در شرایطی که رکود براقتصاد جهانی حاکم است و دولت‌ها با تزریق منابع مالی و کاهش مالیات‌ها و... درصدد کنترل آن هستند قابل توجیه نیست. حتی گاهی برای ده میلیون ریال بدهی مالیاتی، کارآفرینی که صدها اشتغال ایجاد کرده ممنوع‌الخروج می‌شود. متاسفانه ما عادت به تر و خشک سوزاندن داریم. به خودمان زحمت تفکیک فی‌مابین عاشقان خدمت به کشور و معدود فرصت‌طلبان را نمی‌دهیم. دقیقا به همین علت لازم است که پرچم اشتغال در دست بالاترین مسوول اجرایی کشور باشد. زیرا این گونه مسائل نیازمند برخورد فرا دستگاهی است که بر مبنای مصالح کل کشور نه یک بخش، تصمیم‌گیری کند. اینکه بانک‌های کشور مبالغ زیادی مطالبات دارند حرف درستی است. اینکه باید تکلیف این ارقام مشخص شود نیز بیان صحیحی است. اما دادن یک حکم کلی در باب مطالبات حرف نابجایی است. زیرا می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در تولید کشور شود.

۴- توسعه اشتغال و سرمایه‌گذاری سه رکن دارد: الف: کارآفرینی که به عشق خدمت به کشور و مردم در صحنه حاضر باشد. ب: سیاست‌های حمایتی سازمان‌ها و ایجاد فضای امن برای سرمایه‌گذاری. ج: تامین منابع مالی از طرف سرمایه‌گذار و بانک‌ها با نرخ‌های مرسوم جهانی. در فضای ایجاد طرح تحول اقتصادی و فضای رقابتی برای تولید کشور باید به نرخ‌های متعارف بانکی در اقتصادهای رقیب توجه کرد که البته نیازمند سیاست‌های پولی لازم برای حل ریشه‌ای مساله تورم است. ایران سرزمینی غنی با امکانات و توانمندی‌های بزرگ است. کاهش نرخ مالیات از ۴۰ به ۲۵ درصد طی سال‌های گذشته باعث رشد ۱۱ درصدی صنعت گردیده، چنانچه اقدامات مشابهی انجام شود به دلیل پتانسیل‌های قوی و نیروی انسانی کارآمد و با حمایت دولت محترم می‌توان به نیاز اولیه جامعه پاسخی در شان ملت بزرگ ایران داد.

*رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن اصفهان