علی سرزعیم

هفته پیش رو سیاسی‌ترین هفته سال است و همه نگاه‌ها معطوف به تحولاتی است که در این عرصه رقم می‌خورد. لذا بی‌دلیل نیست که کمی‌ در مورد آرمان‌های سیاسی بنویسیم. پارلمان یا مجلس یکی از ستون‌های مقوم دموکراسی در جهان جدید به شمار می‌رود. نمایندگان مجلس موظفند از جانب ملت به صورت تمام وقت نظارت بر عملکرد مسوولان اجرایی را انجام دهند و برای انجام این مهم از ابزارهای قوی و مهمی ‌برخوردارند. به‌رغم این واقعیت، دموکراسی تنها با پارلمان تکمیل نمی‌شود، بلکه مطبوعات آزاد و مستقل رکن چهارم دموکراسی خوانده می‌شود. رسانه‌ها هستند که فارغ از عملکرد رسمی‌ نمایندگان، نظارت عمومی‌ را شکل می‌دهند و از طریق پرسش و پاسخ‌ها روح پاسخگویی و مسوولیت‌پذیری را در مدیران کشور می‌دمند تا بدانند که قدرت داشتن منوط به پاسخگو بودن است و این معادله به صورت یکسویه برقرار نمی‌گردد. آرمان دموکراسی، آرمان بلندی است که جامعه ما از زمان مشروطه تا کنون آرام آرام دنبال می‌کند، اما برای اینکه تصویر روشنی از اینکه تبلور دموکراسی چه خواهد بود، داشته باشیم، می‌توان از یک مثال پیش رو بهره گرفت. این مثال آشنا و در دسترس، برنامه ورزشی نود است. سال‌ها است که برنامه‌های ورزش و مردم و اقسام برنامه‌های تلویزیونی ورزشی پخش می‌شود، اما هیچ‌کدام کارکردی مشابه برنامه نود نداشته است، چرا که این برنامه‌ها رابطه‌ای دو سویه با مدعوین خود برقرار نکردند و حداکثر در مقام سوال خاضعانه در قبال مسوولان ورزشی قرار می‌گرفتند، اما هنر برنامه نود آن است که در عین حفظ حرمت، تلاش می‌کند تا سوالاتی واقعی مطرح کند و عنصر تعارف یا تملق مجال نیابد. برنامه نود نه تنها مربیان، بازیکنان و داوران را در قبال عملکردشان وادار به پاسخگویی می‌کند، بلکه عالی‌ترین مقامات ورزشی را نیز به میز استنطاق می‌کشاند؛ کما اینکه در ماه‌های اخیر این اتفاق کرارا رخ داد.

برنامه نود نهالی است که با مدیریت و هنرمندی جوانی از نسل جدید شکل گرفت و توانست به‌رغم تمام ناملایمات مستدام باقی بماند. تردیدی نیست که توجه بی مانند مردم به مقوله فوتبال عنصری شد تا برخی مخالفان برنامه نتوانند به آسانی مانع ادامه پخش آن شوند. برنامه نود به عنوان کلاسی ظاهر شد که همه جامعه ورزشی و علاقه‌مندان ورزش را به لحاظ اطلاعات و دیدگاه‌ها آموزش می‌دهد؛ کمااینکه از گذشته این ایده آل دنبال می‌شد که رسانه ملی باید در حکم دانشگاه ایفای نقش کند. آنچه انتظار می‌رود تحولات سیاسی در ایران رقم زند، تکرار برنامه نود در عرصه‌های اقتصادی و سیاسی است. اگرچه در برنامه‌های زنده پس از اخبار ساعت ده و نیم، گام‌های خوبی در این راستا برداشته شد اما هنوز راه زیادی وجود دارد تا این پاسخگویی و این اطلاع‌رسانی مجددا برقرار شود. اگر سرنوشت تیم ملی فوتبال برای مردم ما اهمیت دارد و باید به همین دلیل مجالی به برنامه نود داد، باید توجه داشت که نان و آب نیز برای مردم مهم‌تر و مورد توجه تر است. لذا باید انتظار داشت که برنامه‌های مشابه نود در عرصه اقتصاد مجال بروز و ظهور یابد و آموزشی اساسی در این زمینه به توده مردم عرضه شود. در چند سال اخیر، رییس محترم جمهوری در برخی مقاطع اقدام به گفت‌وگوی رودررو با توده مردم نمودند. این اقدام اگرچه اقدامی‌قابل تایید است، اما انتظار می‌رود تا سیاست‌های اقتصادی دولت به شکلی صریح و آموزنده برای مردم توسط مجریان و منتقدان به بحث و گفت‌وگو گذاشته شود. در این صورت است که عرصه

سیاست گذاری اقتصادی می‌تواند به سمت اصلاح و تعالی پیش رود؛ همان‌گونه که تصمیم‌گیری‌های مربوط به عرصه فوتبال و تیم ملی چنان در معرض توجه افکار عمومی‌است که مسوولان امر در مورد هر اقدامی‌کمال احتیاط را می‌کنند. بحث و گفت‌وگوی آزاد در عرصه اقتصاد نه تنها منجر به اصلاح سیاست‌های اقتصادی خواهد شد، بلکه آموزشی عمومی‌ در جهت اصلاح فرهنگ اقتصادی آنها به همراه خواهد داشت. به امید تحقق این مطلوب!