محمدصادق جنان‌صفت

طهماسب مظاهری در منصب ریاست کل بانک مرکزی یک گام جلوتر از رییس سابق برداشت و به جای سخنان ادبی و فلسفی درباره پیامدهای رشد نقدینگی، تهدیدهای این پدیده را به صورت صریح، هشدار داد. هشدار رییس کل بانک مرکزی اما جایی که باید منشا اثر می‌شد، متوقف شد و از مردم خواست نقدینگی خود را به سمت تولید سوق دهند و این شدت هشدار را کمرنگ کرد. هشدار دادن و عقب‌نشینی تا مرز اینکه به مردم پند و اندرز دهیم، البته از سکوت بهتر است؛ اما دردی را درمان نمی‌کند. اکنون دلایل رشد نقدینگی از سوی کارشناسان و اقتصاددانان تشریح شده و آشکار است که محل سدسازی برای جلوگیری از پیشروی نقدینگی در کجا باید باشد.

اگر منشا رشد نقدینگی معلوم است که معلوم است، طهماسب مظاهری به عنوان رییس کل بانک مرکزی باید در برابر آن بایستد. منشا رشد نقدینگی بیش از هر چیز اراده و خواست نهاد دولت و دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها و سازمان‌های وابسته به آن هستند که با ارائه طرح‌های عجیب، پول به جامعه تزریق می‌کنند و بانک‌ها راناگزیر به اطاعت می‌کنند. رییس کل بانک مرکزی به جای اینکه مردم و بانک‌ها را مورد خطاب قرار دهد که پولتان را به سمت تولید ببرد و از دادن وام‌ها و اعتبارات بیش از توان اجتناب‌ کنید، باید به سراغ ایده‌ها و طرح‌هایی بروید که بانک‌ها را ناگزیر از دادن اعتبارات و تسهیلات می‌کند. به طور مثال اکنون آشکار شده است که پرداخت اعتبارات ارزان‌قیمت برای طرح‌های زودبازده، یکی از جاهایی است که به بانک‌ها فشار می‌آورد، آیا رییس کل بانک مرکزی می‌تواند در برابر این گونه اراده‌ها بایستد؟

تهدید و خطری که رشد نقدینگی برای کسب و کار و معیشت مردم دارد، البته به اندازه‌ای بزرگ و با اهمیت است که علاوه بر رییس کل بانک مرکزی، باید توسط هر فرد دلسوز این مرز و بوم و این مردم بردبار درباره آن هشدار داده شود. اما رییس کل بانک مرکزی در مقام تنظیم‌کننده عرضه پول اگر می‌خواهد کاری کند، باید در هیات دولت با قاطعیت راه ورود پول را ببندد. آثار ویرانگر افزایش نقدینگی اگرچه تا همین امروز نیز بر سطح معیشت مردم و کسب و کار فعالان صنعتی دیده می‌شود؛ اما اگر غول تورم بیدار شده را مهار نکنیم و اجازه دهیم در این سرزمین راه بیفتد، همه چیز را زیر پای سنگین خود له می‌کند.

رییس کل بانک مرکزی ایران اکنون که یک گام به جلو برداشته و درباره بیدار شدن غول تورم هشدار داده است باید با استفاده از همه نیروهای کارشناسی در میدان سیاست و در میدان اقتصاد، هیات دولت، مشاوران و همکاران بانفوذتر رییس جمهور و سرانجام خود وی را درباره تجدیدنظر در راه رفته شده متقاعد کند. راه‌حل‌های اقتصادی برای کاهش شتاب رشد نقدینگی و تورم معلوم است و چیز پوشیده‌ای نیست و اکنون فقط اراده سیاسی برای اجتناب از سیاست‌های اقتصادی تورم‌زا کافی است. اگر دلمان برای مردم فقیر و کم‌درآمد می‌سوزد و از فقر و فاقه آنها نگران و آشفته‌ایم، همین یک راه باقی است؛ ثروت و درآمد اندک تهیدستان را در آتش تورم نسوزانیم.