سرعت ۵۶ کیلوبیت کافی است؟!

شهرام شریف

پایین نشان دادن سطح استانداردهای توسعه‌ای قطعا یکی از راه‌های کم کردن فشارها نسبت به مجموعه‌ای است که نتوانسته خود را به سطح استانداردهای جهانی نزدیک کند؛ اما این راه قطعا روش مناسبی برای توجیه کمبودها و نواقص نیست. وزیر ارتباطات در مصاحبه‌ای که اخیرا با خبرگزاری فارس انجام داد، گفته است: «پهنای باند ۵۶ کیلو بیت برای مصارف و کاربران اینترنتی خانگی و دانشگاه‌ها حتی برای دانلود کتاب‌های ۵۰۰ صفحه‌ای مناسب است.» هر چند نمونه صحبت‌های تعجب‌آور در طی این چند سال از مسوولان وزارت ارتباطات زیاد شنیده‌ایم؛ اما در رابطه با این صحبت‌های اخیر وزیر ذکر چند نکته لازم به نظر می‌رسد. اول آنکه پهنای باند ۵۶ کیلوبیت حداقل پهنای باند در شاخص‌های اینترنتی هم به شمار نمی‌آید و تقریبا از واضحات ارتباطات است که توسعه اینترنت پرسرعت با این هدف صورت می‌گیرد که سرعت و دسترسی به محتوا افزایش یابد در غیر این صورت سرعت ۵۶ کیلوبیت را مودم‌های عادی و دایال آپ نیز فراهم می‌کرد و اساسا نیازی به سرمایه‌گذاری‌های وسیع در عرصه اینترنت پرسرعت نبود.

دوم آنکه امروزه بسیاری از سایت‌های دولتی از تکنولوژی‌هایی بهره می‌گیرند که برای نمایش اطلاعات آنها نیاز به سرعت و پهنای باند بالای اینترنتی است. از این رو سرعت پایین اینترنت نه تنها برای دیدن که برای اغلب فعالیت‌های تحت وب امروزه ناکافی و غیر مطمئن است. سوم آنکه شاید بهتر باشد آقای وزیر ارتباطات و همکاران شان میزان کاربری اینترنت را در حد دانلود یک کتاب یا تکست ساده پایین نیاورند. کاربری اینترنت خصوصا با توجه به ورود تکنولوژی‌های چند رسانه‌ای به این عرصه امروزه بسیار کاربردی، وسیع و عمیق شده است. نه تنها سرعت ۵۶ کیلوبیت بلکه سرعت k۱۲۸ (که عمده کاربران اینترنت پرسرعت ایران از آن بهره می‌گیرند) و بالاتر از آن نیز برای کاربری‌های عادی بسیار ناکافی و مایه شرمساری ارتباطات یک کشور در حال توسعه است. امروزه بسیاری از دولت‌ها و شرکت‌های مخابراتی حتی در همین همسایگی ایران حداقل سرعت اینترنت را پهنای باند بالای چندین مگابیت قرار داده‌اند و قیمت این حداقل‌ها را برای استفاده شهروندان تا حد رایگان پایین آورده‌اند.

طی سال‌های اخیر نسبت به توسعه اینترنت که از تکنولوژی‌های برتر به شمار می‌رود چندان بی اعتنایی شده است که امروزه بزرگترین نقطه ضعف ارتباطی ایران ضریب نفوذ پایین اینترنت و عدم توانایی بسیاری از قشرهای متوسط و ضعیف جامعه در بهره گیری از این تکنولوژی است. اینترنت در حالی به عنوان یک فن‌آوری نوین و منبع غنی مورد غفلت قرار گرفته که از باب مقایسه با موضوعی چون انرژی هسته‌ای برابری می‌کند. بی‌سبب نیست که بسیاری از قدرت‌های اقتصادی جهان امروزه حجم فراوانی از سرمایه‌گذاری خود را در زمینه توسعه اینترنت متمرکز کرده‌اند، پایگاه‌های اطلاعاتی متعددی ایجاد می‌کنند و سرویس‌های مختلفی را روی شبکه ارائه می‌دهند، این در حالی است که ما هنوز به ۵۶ کیلوبیت و دانلود یک کتاب ۵۰۰ صفحه‌ای از این شبکه قانعیم.