توفان اقتصادی: بررسی ترس و نوسان در بازارهای مالی

بازارهای سنتی و ارزهای دیجیتال در حال حاضر دوره‌‌‌ای از ترس را تجربه می‌کنند که شاخص‌‌‌های ترس و طمع¹ موید آن است. در اوایل اوت ۲۰۲۴، شاخص ترس و طمع CNN نشان می‌داد که احساسات بازار به سمت ترس گرایش دارد. این موضوع توسط گزارش اخیر TheStreet نیز تایید شده است که سطح قابل‌توجهی از ترس در بین سرمایه‌گذاران وجود دارد. این شاخص یک معیار ترکیبی است که شامل متغیرهای مختلف مرتبط با احساسات مانند حرکت بازار، قدرت قیمت سهام، گستردگی قیمت سهام، گزینه‌‌‌های خرید و فروش، تقاضای اوراق قرضه بی‌‌‌ارزش، نوسانات بازار و تقاضای پناهگاه امن است.

بازار سهام ایالات‌متحده در حال حاضر نوسانات شدیدی را تجربه می‌کند و همان‌طور که شاخص نوساناتCboe (VIX)i نشان می‌دهد، اخیرا حدود ۴۴.۸‌درصد افزایش یافته و به سطوح بالای ۶۵ رسیده و سپس به ۳۲ بازگشته است². این سطح از افزایش نوسان از آغاز همه‌گیری کرونا تاکنون دیده نشده بود. این افزایش نوسان، اضطراب قابل‌توجه در سرمایه‌گذاران را نشان می‌دهد که ناشی از ترکیبی از داده‌‌‌های اقتصادی ضعیف، ترس از رکود و تنش‌‌‌های ژئوپلیتیک است. شاخص‌‌‌های اصلی سهام، از جمله شاخص مرکب نزدک، S&P ۵۰۰ و میانگین صنعتی داوجونز، همگی ضررهای قابل‌توجهی را ثبت کرده‌‌‌اند، به طوری که نزدک وارد قلمرو اصلاحی شده و بیش از ۱۰‌درصد از اوج اخیر خود افت کرده است. علاوه بر این، گزارش‌‌‌های ناامیدکننده شغلی و نگرانی‌ها در مورد تصمیمات نرخ بهره فدرال‌رزرو، رکود بازار را تشدید کرده و به فروش جهانی و احساسات نزولی در بازارهای مختلف منجر شده است.

iStock-1387454800-scaled-e1673289014746 copy

در این شرایط بازار ارزهای دیجیتال اولین ضربه را دریافت کرده است که با افت شدید بیت‌کوین و اتریوم در هفته گذشته که آغاز فروش گسترده‌‌‌تر بازار را نشان می‌‌‌داد مواجه شد. این مجموعه از نقدکردن دارایی‌های رمزارز به سایر انواع دارایی منتقل شد و اثر موجی در بازارهای جهانی ایجاد کرد. از 6 اوت 2024، شاخص ترس و طمع کریپتو در 71 قرار دارد و نشان‌‌‌دهنده احساس طمع در میان معامله‌‌‌گران ارز دیجیتال است. این افزایش نسبت به ماه گذشته که در آن شاخص در 50 و نشان‌‌‌دهنده یک احساس خنثی بود، قابل‌توجه است. این اتفاق نشان‌‌‌دهنده تغییری قابل‌توجه در احساسات بازار از دیدگاه متعادل به سمت افزایش خوش‌بینی و احتمالا اعتماد بیش از حد در میان سرمایه‌گذاران است. این شاخص داده‌‌‌های بازار مربوط به حجم، علاقه باز، فعالیت رسانه‌‌‌های اجتماعی و روند جست‌وجو را اندازه‌‌‌گیری می‌کند تا رفتار و احساسات سرمایه‌گذاران را سنجش کند.

سقوط اخیر بازار در ایالات‌متحده به چهار عامل کلیدی اصلی نسبت داده می‌شود:

1. بستن موقعیت‌ها در استراتژی‌‌‌های سرمایه‌گذاری: تقویت ین ژاپن استراتژی «معاملات انتقالی»^۳ را مختل کرده و به فروش اجباری و اخطاریه‌های وجه تضمین^۴منجر شده است. تغییر سیاست بانک‌مرکزی ژاپن نرخ‌های بهره را از منفی0.1درصد به 0.25درصد افزایش داد که نشان‌‌‌دهنده تغییری قابل‌توجه در سیاست طولانی‌مدت نرخ بهره پایین آن است. این حرکت غیرمنتظره باعث افزایش شدید ین ژاپن در برابر سایر ارزها شد. ین بیش از 11درصد در برابر دلار آمریکا در مدت زمان کوتاهی افزایش یافت و استراتژی معاملات انتقالی را که بسیاری از سرمایه‌گذاران از آن استفاده می‌‌‌کردند مختل کرد.

این رویدادها موجب بازگشت معاملات انتقالی شد؛ جایی که سرمایه‌گذاران که ین را با نرخ‌های بهره پایین برای سرمایه‌گذاری در دارایی‌‌‌های با بازده بالاتر در کشورهای دیگر قرض گرفته بودند، مجبور به بستن سریع موقعیت‌‌‌های خود شدند. تخمین زده می‌شود این بازگشت تنها حدود 50 تا 60درصد کامل شده باشد که نشان‌‌‌دهنده ادامه‌‌‌دار بودن تلاطم بازار است. بازگشت این معاملات سبب نوسانات قابل‌توجه در بازار و کاهش در بازارهای سهام جهانی شد. تخمین زده می‌شود معاملات انتقالی که از طریق ین تامین مالی شده بود، حدود 500میلیارد دلار باشد که نشان‌‌‌دهنده مقیاس عظیم این اختلال بازار است. این رویداد نشان‌‌‌دهنده اتصال جهانی بازارهای مالی و تاثیر قابل‌توجهی است که تغییرات در سیاست پولی، به‌ویژه در اقتصادهای عمده مانند ژاپن، می‌‌‌تواند بر استراتژی‌‌‌های سرمایه‌گذاری جهانی و ثبات بازار داشته باشد.

2. موضع فدرال‌رزرو: پیشنهاد فدرال‌رزرو ایالات‌متحده مبنی بر کاهش احتمالی نرخ بهره در ابتدا مثبت تلقی شد، اما بعدا به‌عنوان نشانه ضعف اقتصادی تفسیر شد. موضع فدرال‌رزرو در سقوط بازار ایالات‌متحده در اوت 2024 بسیار مهم است؛ زیرا سرمایه‌گذاران به‌دقت نشانه‌‌‌هایی از کاهش نرخ بهره را دنبال می‌کنند. سرمایه‌گذاران نگران این هستند که فدرال‌رزرو برای شروع کاهش نرخ بهره، بیش از حد منتظر بماند که ممکن است این امر به تشدید رکود اقتصادی منجر شود. تصمیم فدرال‌رزرو برای حفظ نرخ‌های بهره بالا در جلسه اخیر خود، به جای کاهش آنها، عدم‌قطعیت را در بازار ایجاد کرده است. بسیاری از تحلیلگران، از جمله تحلیلگران گلدمن‌ساکس، انتظار دارند که فدرال‌رزرو در ماه‌‌‌های آینده کاهش نرخ بهره بیشتری را اجرا کرده و از اقتصاد ضعیف حمایت کند. کاهش شدید بازار می‌تواند نشان‌‌‌دهنده اضطراب سرمایه‌گذاران در مورد توانایی فدرال‌رزرو برای مدیریت این چالش‌‌‌های اقتصادی و ترس آنها از اینکه اقدام دیرهنگام ممکن است به رکود شدیدتر منجر شود نیز تفسیر شود. بنابراین، تصمیمات آینده فدرال‌رزرو در مورد نرخ بهره به عاملی حیاتی در شکل‌‌‌گیری احساسات بازار و احتمالا تثبیت نوسانات کنونی تبدیل شده است.

3. نگرانی‌های مربوط به ارزش‌‌‌گذاری بیش از حد: نگرانی‌هایی وجود دارد که بازار، به‌‌‌ویژه سهام‌‌‌ فناوری، پس از یک دوره افزایش قابل‌توجه، بیش از حد ارزش‌‌‌گذاری شده‌‌‌اند. شرکت‌هایی که قبلا شاهد افزایش قابل‌توجهی بودند، مانند انویدیا (Nvidia)، دچار کاهش‌‌‌های شدید شدند. سهام انویدیا به عنوان یک شاخص اصلی برای صنعت هوش مصنوعی (AI) و بخش فناوری به طور کلی دیده می‌شود و به‌عنوان یکی از اجزای حیاتی بسیاری از پرتفوی‌‌‌های سرمایه‌گذاری و یکی از شاخص‌های کلیدی روندهای بازار عمل می‌کند. سهام انویدیا به دلایل کلیدی زیادی در بازار کنونی بسیار مهم شده است. انویدیا به عنوان نیروی غالب در صنعت هوش مصنوعی خود را تثبیت کرده است و GPU‌‌‌های آن برای آموزش و استنتاج مدل‌‌‌های هوش مصنوعی بسیار مهم هستند.

ارزش بازار شرکت به 3.34تریلیون دلار رسیده است که نشان‌‌‌دهنده اعتماد قوی سرمایه‌گذاران است. انویدیا به‌عنوان نمادی برای کل بخش هوش مصنوعی عمل می‌کند، سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی جذب می‌کند و به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد از رشد هوش مصنوعی بهره‌‌‌برداری کنند. به‌رغم افزایش‌‌‌های چشمگیر، تحلیلگران معتقدند که انویدیا هنوز فضای قابل‌توجهی برای گسترش بیشتر در بازار هوش مصنوعی با ارزش تریلیون دلاری دارد. شرکت با داشتن برتری تکنولوژیک با سریع‌‌‌ترین GPU‌‌‌ها و یک پلتفرم نرم‌‌‌افزاری جامع، موقعیت خود را در بازار تقویت می‌کند. به‌عنوان یک سهام برتر فناوری، عملکرد انویدیا بر احساسات بازار و روندهای اقتصادی گسترده‌‌‌تر تاثیر می‌‌‌گذارد.

4. ترس از رکود اقتصادی: نگرانی‌های رو به رشدی درباره رکود اقتصادی احتمالی در ایالات‌متحده وجود دارد که بر اثر داده‌‌‌ها و شاخص‌‌‌های اقتصادی ضعیف به وجود آمده است. متریک‌‌‌های اقتصادی مختلف، از جمله خروجی تولید، سفارش‌‌‌های کالاهای بادوام و آمار اشتغال، درباره سلامت اقتصاد ایالات‌متحده هشدار داده‌‌‌اند. ترس‌‌‌های ناشی از ایالات‌متحده به سایر بازارهای جهانی منتقل شده و اثر دومینوی فروش‌ها را ایجاد کرده است. رکود اقتصادی به‌سادگی قابل پیش‌بینی نیست. فعال‌‌‌سازی قانون Sahm^۵، یک شاخص اقتصادی قابل اعتماد، با توجه به نرخ‌های بیکاری، رکود اقتصادی در حال نزدیک شدن را نشان داده است.

این شاخص، هنگامی که افزایش سریعی در نرخ بیکاری وجود دارد، فعال می‌شود و از زمان جنگ جهانی دوم هر رکود اقتصادی را به‌درستی پیش‌بینی کرده است. لازم به ذکر است در حالی که کاهش ارزش بازار قابل‌توجه بوده است، برخی تحلیلگران آن را به‌عنوان یک اصلاح ضروری و نه فروپاشی کامل می‌‌‌بینند، به دلیل اینکه شاخص‌‌‌های اصلی مانند S&P 500 و Nasdaq هنوز در سال‌جاری بیش از 9درصد افزایش داشته‌‌‌اند. فدرال‌رزرو چند اقدام ممکن را می‌‌‌تواند برای مقابله با ترس از رکود اقتصادی و تثبیت بازار سهام انجام دهد. مستقیم‌‌‌ترین اقدام فدرال‌رزرو می‌‌‌تواند کاهش نرخ بهره باشد. بسیاری از تحلیلگران اکنون انتظار دارند که کاهش 50واحد درصدی در سپتامبر 2024 رخ دهد؛ به جای کاهش 25واحد درصدی که قبلا پیش‌بینی شده بود. این اقدام هزینه‌‌‌های قرض‌‌‌گیری را کاهش می‌دهد و احتمالا فعالیت اقتصادی را تحریک می‌کند. در شرایط حاد، فدرال‌رزرو می‌‌‌تواند کاهش نرخ بهره اضطراری را قبل از جلسه برنامه‌‌‌ریزی‌شده سپتامبر 2024 اجرا کند.

اگر لازم باشد، فدرال‌رزرو می‌‌‌تواند برنامه خرید اوراق قرضه خود را دوباره شروع کند یا گسترش دهد تا به سیستم مالی نقدینگی تزریق کند و نرخ‌های بهره بلندمدت را کاهش دهد. در مجموع کاهش‌‌‌های اخیر همزمان در بازارهای سنتی و ارزهای دیجیتال چند درس کلیدی را برجسته می‌کند. اول، اتصال گونه‌های دارایی به‌وضوح دیده می‌شود، زیرا هر دو بازار به عوامل اقتصادی گسترده‌‌‌تر به صورت مشابه واکنش نشان می‌دهند و چالش‌‌‌هایی را برای مفهوم ارزهای دیجیتال به عنوان دارایی‌‌‌های غیر‌همبسته ایجاد می‌کنند. دوم، نوسانات همچنان به‌عنوان نگرانی مهم باقی می‌‌‌مانند؛ به‌ویژه برای آلت‌‌‌کوین‌‌‌هایی مانند Solana که در یک هفته 30درصد کاهش داشته است. سوم، سقوط بازار اهمیت شاخص‌‌‌های اقتصادی را برجسته می‌کند، زیرا ترس از رکود و داده‌‌‌های ناامیدکننده حرکت‌‌‌های بازار را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.

چهارم، سیاست‌‌‌های فدرال‌رزرو، مانند تغییرات احتمالی نرخ بهره، همچنان تاثیر قابل‌توجهی بر هر دو بازار دارند. پنجم، طبیعت چرخه‌‌‌ای بازارها به‌وضوح دیده می‌شود و شباهت‌‌‌هایی به سقوط‌‌‌های گذشته مانند وحشت دوران فراگیری کرونا در مارس 2020 دارد و احتمال بهبودی را نشان می‌دهد. در نهایت، عوامل سیاسی به‌طور فزاینده‌‌‌ای بر بازار ارزهای دیجیتال تاثیر می‌‌‌گذارند؛ همان‌طور که در بحث‌‌‌های مربوط به رقابت‌های انتخاباتی ریاست‌جمهوری ایالات‌متحده و ناآرامی‌‌‌های سیاسی خاورمیانه دیده می‌شود. این درس‌آموخته‌ها بر اهمیت آگاهی سرمایه‌گذاران، تنوع‌بخشی به پرتفوی‌‌‌ها و تعادل نوسانات کوتاه‌‌‌مدت با پتانسیل بلندمدت تاکید می‌کنند.