آیا فصل تازه رویارویی میان دمشق و بغداد رقم خواهد خورد؟
به گزارش اقتصادنیوز، امواج میدیا با انتشار یادداشتی مدعی شد، در حالی که نخبگان سیاسی عراق با تغییرات تکتونیکی در سوریه همسایه دست و پنجه نرم می‌کنند، هزاران نفر از پرسنل ارتش سوریه که در بحبوحه سقوط بشار اسد به این کشور پناه آوردند، به کشورشان بازگردانده شدند.
تصمیم برای بازگشت داوطلبانه نیروها با واکنش مثبت ناظران سیاسی همراه بود؛ همان‌هایی که چنین کنشی را "بشر دوستانه" قلمداد کردند. برخی دیگر ادعا می‌کنند که سربازان با سرنوشت نامعلومی رها شده‌اند و از همین رو سیاست عراق در قبال سوریه پس از اسد انتقادهای زیادی را به همراه داشته است.
در همین راستا لازم به ذکر است که خبرگزاری رسمی عراق 19 دسامبر به بیانیه فرماندهی عملیات مشترک عراق - ارگانی که فعالیت‌های نیروهای امنیتی را هماهنگ می‌کند - استناد کرد که گفته بود هزار و 941 سرباز و افسر سوری "به درخواست خود به کشورشان بازگشته‌اند."
همزمان رسانه‌های اماراتی به طور جداگانه به نقل از مقداد میری، سخنگوی وزارت کشور عراق، تأیید کردند که «بازگشت سربازان به کشور پس از هماهنگی با مقامات مربوطه سوری انجام شده است».
مقامات عراقی مدعی شدند که سربازان بازگشته مشمول بخشودگی مقام‌های فعلی سوریه شده و متعهد شدند که پس از بازگشت به خدمت بازنگردند.
سرنوشت مبهم ارتش پس از اسد
در ادامه گزارش امواج میدیا آمده، در این میان الشرق الاوسط تحت حمایت عربستان سعودی در 25 دسامبر گزارش داد که تعداد بسیار کمی از سربازان سوری از بازگشت به عراق خودداری کرده‌اند.
به گفته یکی از مقامات عراقی، با افرادی که در عراق مانده‌اند "بر اساس قوانین بین‌المللی به عنوان پناهنده رفتار خواهد شد." در همین حال، تصاویری از بدرفتاری ادعایی با سربازان سوری که بازگشتند انتقادات گسترده‌ای را در رسانه‌های اجتماعی عربی به دنبال داشته است.
در یکی از ویدیوهای منتشر شده در 20 دسامبر یکی از اعضای هیئت تحریرالشام (HTS) را نشان می‌دهد که با یک سرباز بازگشته بدرفتاری می‌کند. هنوز صحت این ویدئو تایید نشده است. در این میان یکی از کاربران در شبکه اجتماعی ایکس( توییتر سابق) ابراز تاسف کرد که سربازان بازگشته با چنین اهانتی مواجه شدند.
منتقد دیگری این سوال را مطرح کرد که چگونه دولت عراق می‌تواند ارتش سوریه را به تروریست‌ها بسپارد، همزمان گروهی دیگر موضع انتقادی مشابهی اتخاذ کرده و مدعی‌اند مقامات عراقی نتوانسته‌اند امنیت سربازان را تضمین کنند.
یکی از ناظران با استناد به تصاویر ویدئویی که به طور گسترده به اشتراک گذاشته شده است، از تحقیر و رسوایی ملت عرب نوشت و مدعی شد که اشغالگر- مراد احتمالا اسرائیل و ایالات متحده است- می‌خواهد ما آن‌ها را اینگونه ببینیم.
در چنین شرایطی مقامات عراقی 7 دسامبر گزارش‌های قبلی مبنی بر اینکه چندین هزار سرباز سوری – که در بحبوحه پیشروی سریع نیروهای تحت رهبری تحریرالشام فرار کرده و به گذرگاه مرزی القائم با سوریه پناه برده را تأیید کردند. این گزارش‌ها در بحبوحه گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای درباره سرنوشت اسد و دولت او اعتبار بیشتری به گزارش‌هایی داد که حاکی از فروپاشی گسترده ارتش سوریه در برابر پیشروی شورشیان است.
الجزیره مستقر در قطر در 12 دسامبر گزارش داد که ورود این سربازان به عراق توسط محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق، و توسط نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) مورد حمایت ایالات متحده تایید شده است.
تنش تازه میان دمشق و بغداد؟
بازگشت نیروهای دولتی به شمال سوریه در ابتدا بخشی از توافق سال 2019 بود که بین اداره خودمختار شمال و شرق سوریه به رهبری کردها و دولت اسد منعقد شد. یکی از اهداف اصلی چنین توافقی کاهش تهاجمات فرامرزی ترکیه بود.
براساس گزارش‌ها، جریان ورودی نیروهای سوری موجب شد تا وزارت دفاع عراق به مقامات محلی دستور دهد تا اردوگاهی برای دو هزار 150 پرسنل نظامی سوری ایجاد کنند. همزمان تصاویر ماهواره‌ای از سایتی که با عجله ساخته شده نشان می‌دهد، تقریباً 240 چادر در فرودگاه المرسنات، واقع در 70 کیلومتری (43.5 مایلی) از گذرگاه مرزی قائم تعریف شده است.
تحریر الشام اولین بار در 9 دسامبر، تنها یک روز پس از خروج اسد و سفرش به روسیه، برای سربازان وظیفه دولت سوریه عفو عمومی اعلام کرد. ظاهراً در پاسخ به اعلامیه عفو، ده‌ها سرباز سوری در اواسط ماه دسامبر تظاهراتی را در اردوگاه عراق برگزار کردند و خواستار اجازه بازگشت به کشورشان به سوریه شدند.
با این حال، عفو اعلام شده توسط تحریرالشام شامل کسانی نمی‌شود که داوطلبانه برای ارتش سوریه جنگیده‌اند. از همین رو بی‌میلی برخی از سربازان سوری برای بازگشت به خانه ممکن است به دلیل ترس از محروم شدن آن‌ها از مهلت تحت مدیریت جدید تحت رهبری تحریرالشام باشد.
در چنین شرایطی دکتر کاظم المقدادی، محقق عراقی در 24 دسامبر در صحبت با رسانه‌های فرانسوی هشدار داد که مقامات سوریه ممکن است در نهایت خواستار بازگرداندن سربازان باقی مانده برای محاکمه شوند - اقدامی که می‌تواند به درگیری بین بغداد و حاکمان جدید دمشق دامن بزند.-
مقامات عراقی با هدف جلوگیری از چنین احتمالی، ادعا کرده‌اند که با سربازانی که ترجیح می‌دهند در عراق بمانند، طبق دستور «سازمان ملل متحد و صلیب سرخ بین‌المللی» به عنوان پناهنده رفتار می‌شود. با تسهیل بازگشت امن سربازان سوری تحت نظارت بین‌المللی، مقامات عراقی احتمالاً قصد دارند تصویری از ثبات در امتداد مرزهای غربی خود را حفظ کنند. چنین اقدامی همچنین نشان دهنده تمایل به بازی با دولت جدید تحریرالشام در مورد موضوعات مورد علاقه دوجانبه است.
علاوه بر این، مقامات عراقی در 22 دسامبر، با هدف ترسیم وضعیت عادی جدید، دستور بازکردن "مشروط" گذرگاه مرزی قائم را برای تردد کالا و مسافران "سرگردان" صادر کرد. با این حال، فعلاً شهروندان عادی سوریه از ورود به عراق منع خواهند شد.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
