چرا خروج گانتس از کابینه جنگی، پایان کار «بی‌بی» خواهد بود؟
انتظار می‌رود بنی گانتز که یکی از اعضای کلیدی کابینه جنگی اسرائیل به شمار می‌رود، تا شنبه‌شب و پس از پایان اولتیماتومش به بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل مبنی بر ارائه طرحی برای فردای پس از جنگ، از کابینه استعفا بدهد. این اقدام ائتلاف حکومتی نتانیاهو را به ترکیب قبل از جنگ، متشکل از ۶۴ قانونگذار جناح راست و افراطی ارتدکس باز می‌گرداند.
در آستانه یک رویداد سیاسی بزرگ
به نوشته المانیتور، خروج احتمالی گانتز و متحدین او از حزب «وحدت ملی» که با اصرار نتانیاهو برای کمک به نبرد با حماس و جنگ غزه به کابینه پیوستند، یک رویداد سیاسی بزرگ برای اسرائیل خواهد بود. اسرائیل نه تنها درگیر جنگ در جبهه‌های جنوبی و شمالی خود است، بلکه در بحبوحه بحران سیاسی و اجتماعی نیز به سر می‌برد.
گانتز و دو تن دیگر از اعضای حزب وحدت ملی مسئول تعدیل تسلط تندروهایی مانند ایتامار بن‌گویر، وزیر امنیت داخلی و بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی بر نتانیاهو محسوب می‌شوند.
احتمال اینکه استعفای حزب میانه‌روی وحدت ملی، به برگزاری انتخابات در پاییز بیانجامد، بسیار اندک است. به نظر می‌رسد علی‌رغم بحران‌هایی که ائتلاف چندحزبی او را متزلزل ساخته، تسلط نتانیاهو بر قدرت تضمین‌شده باشد. احزاب افراطی ارتدوکس تهدید کرده‌اند که به خاطر طرح سربازی اجباری مردان مذهبی افراطی، از کابینه خارج شده و راست‌گرایان افراطی نیز تهدید کرده‌اند که در صورت موافقت نتانیاهو با طرح پیشنهادی آتش‌بس دائمی و پایان جنگ، استعفا خواهند داد. علی‌رغم این رجزخوانی‌ها، همه این بازیگران می‌دانند که کناره‌گیری آن‌ها می‌تواند منجر به کنارگذاشته‌شدنشان از تصمیم‌گیری شده و ممکن است به نتیجه‌ای برخلاف خواسته‌شان بیانجامد.
پس از سقوط به پایین‌ترین سطح محبوبیت در تاریخ، حزب لیکود نتانیاهو مانند خود او، همچنان در نظرسنجی‌ها روندی صعودی را طی می‌کنند. برای رأی‌دهندگانی که پس از حمله ۷ اکتبر حماس، لیکود را رها کرده بودند، به نظر می‌رسد تهدید گانتز به خروج از کابینه اوضاع را تغییر داده است.
گانتز در کنفرانس خبری ۱۸ می نخست‌وزیر اسرائیل را متهم کرد که ملاحظات سیاسی و شخصیش اهداف استراتژیک جنگ و مدیریت امور حکومتی را مختل ساخته است. گانتز گفت که اگر نتانیاهو برنامه‌هایی جدی برای حکومت آینده نوار غزه نداشته باشد، حزب وحدت ملی در ۸ ژوئن از کابینه جنگ استعفا خواهد داد. نتانیاهو نیز با رد درخواست گانتز، او را به بازی سیاسی متهم کرد.
اعلام هفته گذشته جو بایدن مبنی بر وجود طرح توافقی برای آزادی اسرا که از حمایت نتانیاهو برخوردار است، این گمانه‌زنی را برانگیخت که احتمالا گانتز در اولتیماتوم خود تجدید نظر کند. تشدید جنگ با حزب‌الله در امتداد مرز شمالی سرزمین‌های اشغالی نیز می‌تواند دلیل دیگری برای به تأخیر انداختن خروجش از کابینه جنگ باشد.
تصمیم گانتز به خروج
اما به نظر می‌رسد که گانتز مصمم به اجرای نقشه خود است. یکی از مقامات ارشد حزب گانتز که نخواست نامش فاش شود به المانیتور گفت: «اگر جنگ همه‌جانبه در شمال گسترش یابد، گانتز از کابینه در مقابل مخالفان حمایت خواهد کرد. به انتهای راه رسیده‌ایم. ما نمی‌توانیم کار را با بی‌بی ادامه دهیم».
ظاهراً بنی گانتز، فرمانده سابق ارتش اسرائیل که حدود پنج سال پیش به سیاست روی آورد، در دام افتاده است. طی ماه‌ها او از سوی حزب خود و دیگر اعضای اپوزیسیون کنست برای کناره‌گیری از کابینه و برگزاری انتخابات تحت فشار قرار داشت. یائیر لاپید، نخست‌وزیر سابق و یائیر گولان، رهبر حزب کارگر از او می‌خواهند که فوراً از سمت خود کناره‌گیری کند.
انتظار می‌رفت که کناره‌گیری گانتز باعث استعفای همه رؤسای سازمان‌های دفاعی که مسئول شکست اسرائیل در ۷ اکتبر بودند، شده و به دنبال آن، اعتراضات گسترده‌ای که نتانیاهو را مجبور به برگزاری انتخابات کند، شکل بگیرد.
اما تشدید تنش با حزب‌الله این سناریو را غیرمحتمل ساخت. با مشارکت گانتز، روز چهارشنبه، کابینه با بسیج ۵۰ هزار سرباز ذخیره نظامی تا ماه آگوست موافقت کرد و مجموع سربازان ذخیره فعال را به ۳۵۰ هزار نفر رساند.
بی‌بی ماند و راست‌گرایانش
علی‌رغم فشارهای داخلی و بین‌المللی، نتانیاهو از بر هم زدن ائتلاف خود با بن‌گویر و اسموتریچ خودداری کرده است. استراتژی او با اکثریت قاطع ۶۴ کرسی نتیجه داده و حتی در صورتی که یوآو گالانت، وزیر دفاع اسرائیل و رقیب نتانیاهو به دنبال گانتز کناره‌گیری کند، نخست‌وزیر همچنان با ۶۳ کرسی در کنست، دارای اکثریت خواهد بود.
پس از آنکه بایدن مکرراً از دعوت از نتانیاهو به کاخ سفید طفره رفت، جمهوری‌خواهان با حمایت برخی دموکرات‌ها برای سخنرانی او در مجلس برنامه‌ریزی کردند. اکنون او از بابت بهبود جایگاهش در نظرسنجی‌ها و دعوت برای سخنرانی در کنگره و سنای آمریکا جسورتر شده است. سخنرانی نتانیاهو در ۲۴ ژوئیه برگزار خواهد شد و از حالا، انتقادهایی در مورد غیبتش در سرزمین‌های اشغالی، آن هم در چنین دوران حساسی مطرح شده است.
روز پنجشنبه، نتانیاهو در دیدار از مرز شمالی سرزمین‌های اشغالی، ویدئویی از خود منتشر کرد که ادعا کرد حزب‌الله هزینه حملات به اسرائیل را خواهد پرداخت. صبح همان روز، یک وکیل علیه یک فعال ضدنتانیاهو که مدعی بود نخست‌وزیر به سرطان لوزالمعده مبتلا گشته، شکایتی را برای افترا تنظیم کرد. نتانیاهو که احتمالا متوجه مضربودن شایعات شده بود، از این شکایت استفاده کرد تا آن‌ها را رد کند و اظهار داشت که نسبت به سن و سال خود، سالم است.
در همین حال، تظاهرات مداوم علیه نتانیاهو توجهات را برانگیخته است. در حالی که سربازان در خطر بوده، تعداد کمتری از اسرائیلی‌ها به خیابان‌ها می‌آیند و جنگ با حزب‌الله نیز نزدیک‌تر از همیشه به نظر می‌رسد. همچنین تعداد قابل‌توجهی از نیروهای ذخیره و سربازان مستقر در امتداد جبهه جنوبی و شمالی از حامیان نتانیاهو و جناح راست سیاسی هستند.
نتانیاهو باید دوره تابستانی کنست که تا ماه جولای ادامه دارد را پشت سر بگذارد. این تنها پنجره در تقویم قانونگذاری برای رأی‌گیری در مورد انتخابات زودهنگام است. کنست تا ماه اکتبر دوباره تشکیل نخواهد شد. تا آن زمان، بایدن احتمالاً در حالی که وارد مرحله نهایی مبارزات انتخاباتی علیه دونالد ترامپ می‌شود، فشار بر اسرائیل برای پایان‌دادن به جنگ غزه را کاهش خواهد داد.
مخالفان قدیمی و جدید به صف شدند
با این حال، مخالفان سیاسی جدید و قدیمی نتانیاهو در جناح راست مشغول سازماندهی علیه او هستند. هفته گذشته، آویگدور لیبرمن و گیدئون سار از اعضای کنست و متحدان و مدافعان سابق لیکود و نتانیاهو برای تشکیل جبهه‌ای مشترک برای سرنگونی او به نیروهای میانه‌روی لاپید ملحق شده و نشان دادند که قصد ندارند به کابینه جنگ بپیوندند تا جایگزین گانتز شوند.
گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد که لیبرمن، سار و احتمالاً نفتالی بنت (نخست‌وزیر سابق) و یوسی کوهن (رئیس سابق موساد) یک بلوک راستگرا را پیش از انتخابات بعدی تشکیل داده و لیکود و نتانیاهو را به خاطر شکست فاجعه‌بار ۷ اکتبر، مورد هدف قرار دهند.
گمانه‌زنی‌هایی نیز در مورد بازگشت احتمالی بنت به گوش می‌رسد؛ زیرا لاپید، شریک سیاسی سابقش را در تنگنا دیده است.
لاپید که دومین حزب بزرگ کنست پس از لیکود را رهبری می‌کند، شاهد روندی نزولی در نظرسنجی‌هاست. یکی از آن‌ها که توسط کانال ۱۲ اسرائیل در ۲۹ می منتشر شد، حزب وحدت ملی گانتز را با ۲۵ کرسی در رأس قرار دارد و سپس، ۲۱ کرسی برای لیکود و تنها ۱۳ کرسی برای حزب «یش آتید» به رهبری لاپید پیش‌بینی کرد. در یک نظرسنجی دیگر، لیبرمن، سار، بنت و کوهن می‌توانند ۱۶ کرسی کسب کنند.
روند مشخص است. علی‌رغم ناکامی‌های کابینه در ۷ اکتبر، لاپید نتوانسته به رقیب مهمی برای نخست‌وزیر تبدیل شود و نتانیاهو به وضوح از آن آگاه بوده و در حال سنجش گزینه‌های خود است.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
