افزایش نفوذ ایران، ترکیه و مراکش در آفریقا
رسانه فرانسوی در گزارش روز سه‌شنبه خود با اشاره به اینکه ایران، ترکیه و مراکش ابتکارات خود را در قبال دولت‌های نظامی حاکم در ساحل آفریقا افزایش داده‌اند، نوشت این کشورها به دنبال تنوع بخشیدن به شرکای خود در پی خروج فرانسه از این منطقه هستند.
مدیر آژانس فضایی ترکیه روز دوشنبه در مقابل دوربین‌های تلویزیونی بورکینافاسو کاتالوگی از هواپیماهای جنگنده و بالگردهای جنگی را به نمایش گذاشت که برای این دولت‌های نظامی که با گروه‌های تروریستی می‌جنگند، وسوسه‌انگیز است.
«کاراموکو ژان ماری ترائوره» وزیر امور خارجه بورکینافاسو سپس یادآور شد: «برای ما مسئله، توسعه ظرفیت‌های درونی به منظور کاهش وابستگی است».
به نوشته خبرگزاری فرانسه، آن‌ها به نیروهای خارجی به‌ویژه فرانسوی و سایر کشورهای غربی که بیش از یک دهه پیش در منطقه مستقر شدند، وابسته هستند و تمایلی به تحویل تجهیزات تهاجمی به ارتش‌هایی که متهم به ارتکاب سوءاستفاده علیه مردم غیرنظامی هستند، ندارند.
در حالی که سربازان فرانسوی در حال بستن چمدان‌های خود برای خروج از منطقه ساحل بودند، پهپادهای جنگی تحویلی توسط ترکیه به زینت‌بخش ارتش مالی و بورکینافاسو تبدیل شدند که هر ۲ درگیر جنگ هستند.
مالی در اوایل سال ۲۰۲۴ سری جدیدی از پهپادهای ساخت شرکت بایکار ترکیه را دریافت کرد و «هالوک بایراکتار» مدیر عامل شرکت سازنده این پهپادها نیز در اواگادوگو (پایتخت بورکینافاسو) از سوی کاپیتان «ابراهیم ترائوره» مرد قدرتمند بورکینافاسو یک نشان افتخاری دریافت کرد.
دیدار بایراکتار با ترائوره
«فدریکو دونلی» دانشمند علوم سیاسی و نویسنده کتاب «ترکیه در آفریقا» گفت: «بخش دفاعی، نیروی محرکه سیاست خارجی ترکیه در کشورهای آفریقایی است».
او در ادامه تصریح کرد، در حالی‌که روسیه خود را به عنوان متحد اصلی دولت‌های نظامی در منطقه ساحل تحمیل می‌کند، آنکارا با تلاش برای قرار دادن خود به عنوان جایگزینی برای اروپایی‌ها و روسیه، سیاستی «پیش‌رونده» را دنبال می‌کند.
بنابر گزارش مؤسسه مطالعات سیاسی بین‌المللی (ISPI)، «مولود چاووش اوغلو» وزیر امور خارجه سابق ترکیه اولین شخصیت بین‌المللی سطح بالا بود که پس از کودتای اوت ۲۰۲۰ با شورای نظامی در مالی دیدار کرد.
این موسسه می‌افزاید: «آنکارا به‌علاوه با شورای نظامی نیجر که با لیبی هم مرز است، موضع مصالحه‌جویانه اتخاذ کرده است؛ جایی‌که آنکارا منافع زیادی در آن دارد».
به گفته دونلی، آنکارا همچنین در حال توسعه پروژه‌ای برای «کریدور فراصحرا» (trans-Saharan) است که کشورهای خلیج گینه را به الجزایر، یکی دیگر از پایگاه‌های سرمایه‌گذاری ترکیه در شمال آفریقا متصل می‌کند.
حامیان دولت نظامی نیجر
خبرگزاری فرانسه در ادامه این گزارش به رقابت ترکیه با ایران و مراکش در این منطقه اشاره کرد و نوشت: «مراکش یک پروژه رقیب را آغاز کرده است. رباط در ماه سپتامبر پیشنهاد کرد زیرساخت‌های جاده‌ای، بندری و ریلی خود را در دسترس کشورهای ساحل، بورکینافاسو، چاد، مالی و نیجر قرار دهد تا تجارت بین‌المللی آن‌ها را تقویت کند».
در ژانویه ۲۰۲۴ مالی، نیجر و بورکینافاسو اعلام کردند که از جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا موسوم به «اکواس» خارج شده‌اند.
یک منبع دولتی در نیجر در این باره گفت: «ترکیه توانایی نظامی دارد. ما روابط بسیار خوبی با مراکش از زمان استقلال داشته‌ایم و آن‌ها بیشتر به دنبال توسعه اقتصادی هستند».
به نوشته این رسانه فرانسوی، مراکش و ترکیه که از نفوذ دیرینه‌ای در منطقه برخوردارند، ممکن است با رقابت جدیدی از سوی ایران روبرو شوند. تهران از سال ۲۰۲۰ نفوذ خود را در منطقه، به‌ویژه در بحبوحه کودتا در مالی، بورکینافاسو و نیجر افزایش داده است.
تهران همچنین در ماه اکتبر چندین قرارداد همکاری با بورکینافاسو در زمینه‌های انرژی، برنامه‌ریزی شهری، آموزش عالی و ساخت و ساز امضا کرد.
ایران که تولیدکننده پهپادهای نظامی است، اواخر ژانویه از تاسیس ۲ دانشگاه در مالی و امضای قراردادهای همکاری مختلف خبر داد.
سفر وزیر خارجه بورکینافاسو به تهران
خبرگزاری فرانسه در پایان تلاش کرد افزایش حضور ایران در منطقه ساحل را به برنامه هسته‌ای آن مرتبط کند و این سوال را مطرح کرد که آیا تهران ممکن است در نهایت به دنبال ذخایر اورانیوم نیجر که توسط شرکت فرانسوی اورانو بهره‌برداری شده است، باشد؟
در همین حال، یک منبع دولتی نیجر در این باره گفت: «این، منابع ماست. ما می‌توانیم آن را به هر کسی که می‌خواهیم بفروشیم».
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
