کمک هزینه اهدای کلیه برای جبران نقص دولت
در این میان «کلیه» بیشترین تقاضا را دارد. فروشندگان کلیه اکنون دیگر برای تنها برای خرید خودرو یا رهن خانه کلیه خود را نمی‌فروشند و وضعیت معیشتی به جایی رسیده که در آگهی‌های فروش کلیه، از رفع نیازهای روزمره زندگی به عنوان دلیل فروش کلیه صحبت می‌شود.
وضعیت بازار خرید و فروش کلیه تا جایی پیش رفته که برخی افراد برای فروش اعضای بدن خود به کشورهای همسایه از جمله عراق مراجعه می‌کنند تا کلیه خود را به قیمت بالاتر و با دریافت دلار به متقاضیان خارجی بفروشند.
هرچند خرید و فروش اعضای بدن قانونی نیست، اما ظاهرا این کار آنقدر عادی شده که مقامات بهداشت و درمان کشور نیز ارقامی را برای اهدای اعضای بدن مطرح می‌کنند.
بر اساس اظهارات یکی از مددکاران انجمن بیماران کلیوی در اردیبهشت امسال، قیمت کلیه از طریق ثبت‌نام، ۸۰ میلیون تومان است (قیمت مطرح‌شده در اردیبهشت) که پول از خریدار دریافت و به حساب فروشنده واریز می‌شود.
مراجعه خبرنگار اکوایران به برخی سایت‌ها در فضای مجازی و رصد ارقام فروش کلیه نشان می‌دهد که کلیه با رقم‌هایی بین ۱۵۰ میلیون تا ۶۰۰ میلیون تومان خرید و فروش می‌شود.
چند روز قبل معاون بیمه و خدمات سلامت سازمان بیمه سلامت از اختصاص مبلغ ۴۰ میلیون تومان به عنوان کمک‌هزینه پیوند کلیه به اهداکنندگان زنده خبر داده بود.
مهدی رضایی گفته بود که این کمک‌هزینه از محل اعتبارات موضوع تبصره ماده ۹ اساسنامه صندوق بیماری‌های خاص و صعب‌العلاج، پس از انجام پیوند و با نظارت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به اهداکنندگان زنده پرداخت می‌شود.
بر اساس گفته‌های معاون سازمان بیمه سلامت، در این تبصره تاکید شده که مدیرعامل این سازمان مجاز است حداکثر به میزان پنج درصد اعتبارات مصوب صندوق را بدون رعایت ضوابط موضوع این اساسنامه و مطابق ضوابط اعلامی از سوی وزارت به مشمولان نیازمند پرداخت کند تا زمینه محافظت مالی مناسب‌تری را برای مشمولین نیازمند فراهم آورد.
صحبت‌های این مقام سازمان بیمه سلامت در حالی مطرح می‌شود که ناصر قاسم‌زاده - مدیرعامل انجمن حمایت از سلامت و بهداشت روان جامعه - در گفت‌وگو با اکوایران تاکید می‌کند که فروش اعضای بدن پسندیده نیست و دولت‌ها وظیفه دارند سلامت مردم را برای شهروندان فراهم کنند، نه اینکه مردم با فروش اعضای بدن خود ضعف دولت‌ها را جبران کنند.
قاسم‌زاده با اشاره به شیوه‌های مختلف اهدای عضو، به اکوایران می‌گوید: یکی از انواع اهدای عضو توسط بیماران مرگ مغزی انجام می‌شود که با رضایت خانواده متوفی، اهدای عضو را انجام می‌دهند و در همین بخش نیز برخی خانواده‌ها به امید اینکه عزیزشان به زندگی برگردد، در مقابل این اتفاق مقاومت می‌کنند.
او اهدای عضو توسط یکی از اعضای خانواده را نوع دیگری از اهدای عضو بیان می‌کند و می‌گوید: نوع دیگری از اهدای عضو که در جامعه رایج است، به قشر فقیر و نیازمند مربوط می‌شود که راه چاره‌ای برای بقا و ادامه حیات ندارند و به فروش اعضای بدن خود روی می‌آورند.
مدیرعامل انجمن حمایت از سلامت و بهداشت روان جامعه تاکید می‌کند: از نظر اخلاقی و رفتاری در بحث پزشکی فروش اعضای بدن پسندیده نیست و هیچ وقت تأیید نشده است. دولت‌ها وظیفه دارند سلامت اجتماعی مردم از جمله تامین اقتصادی، تامین اجتماعی و آزادی بیان را برای شهروندان خود فراهم کنند، نه اینکه مردم با فروش اعضای بدن خود برای بقا و ادامه زندگی، ضعف دولت‌ها را جبران کنند.
بر اساس اظهارات قاسم‌زاده، فروش اعضای بدن از نظر اخلاق حرفه‌ای و نظام حکومتی در هیچ جای دنیا پسندیده نیست. از قدیم نیز عده‌ای به این کار روی می‌آوردند، اما تایید این موضوع توسط هر فردی در هر جایگاهی از نظر قانونی پسندیده نیست و به معنب مهر تایید زدن برای این رفتارِ اجبارگونه است، چراکه این تصمیمِ افراد بر اساس جبر زندگی و مشکلات اقتصادی و معیشتی است.
به گفته مدیرعامل انجمن حمایت از سلامت و بهداشت روان جامعه، قوانین جامعه باید در جهت نفی این موضوع (خرید و فروش اعضای بدن) باشد و در کنار آن باید سلامت و تامین اجتماعی افراد ارتقا یابد تا فردی از این طریق به دنبال تامین معاش زندگی خود نباشد.
قاسم‌زاده بیان می‌کند: شاید فروش اعضای بدن در برخی کشورها رخ دهد، اما اصل این موضوع پسندیده نیست و شاید شخص اهداکننده در آینده به علت اهدای عضو دچار مشکل شود و بقای آن فرد نیز زیر سوال برود. مسئولان وزارت بهداشت در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و سلامتی باید تدابیری را در پیش بگیرند تا قاطعانه با این آسیب برخورد کنند. حتی در دوره‌ای شهرداری موظف شد تبلیغات مربوط به اهدای عضو را از سطح شهر پاک کند.
به گفته مدیرعامل انجمن حمایت از سلامت و بهداشت روان جامعه، اکنون مشکلات و فشارهای اقتصادی به جایی رسیده که افراد در فضای مجازی نیز اقدام به فروش اعضای بدن خود می‌کنند.
قاسم‌زاده در واکنش به خبر اعلام‌شده از سوی معاون سازمان بیمه سلامت درباره کمک‌هزینه اهدای کلیه، تصریح می‌کند: با توجه به اظهارات این مقام مسئول، باید با این فرد برخوردِ جایگاهی انجام شود تا دیگر شاهد تکرار این اظهارات نباشیم و مسئولان تصمیم‌گیر در رده‌های بالادستی باید با این اظهارات برخورد قاطع کنند.
به گزارش اکوایران، اشاره قاسم‌زاده به فروش اعضای بدن بویژه کلیه در فضای مجازی، نه‌تنها آگهی‌هایی است که در پلتفرم‌های پیام‌رسان و صفحات شخصی منتشر می‌شود، بلکه جست‌وجویی ساده در اینترنت، ما را به سایت‌هایی می‌رساند که با ظاهری کاملا رسمی بستری را برای «ساده‌سازی» فروش کلیه و «با هدف حذف دلالان» فراهم کرده‌اند.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
