سردار علایی: سپاه تمایلی ندارد نامش در فهرست گروه‌های تروریستی باقی بماند
حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه دولت سیزدهم در نخستین هفته سال جدید و همزمان با گمانه زنی های مختلف درباره علت طولانی شدن مذاکرات وین برای احیاء برجام در یک گفت‌وگوی زنده تلویزیونی اعلام کرد کە «خروج سپاه پاسداران از فهرست تحریم‌های آمریکا از موضوعات جدی و اصلی در مذاکرات اخیر است. به گفتە امیرعبداللهیان، «خروج اسامی اشخاص حقیقی و حقوقی از لیست تحریم‌ها و اقدامات یکجانبه‌ای که آمریکایی‌ها علیه ایران اعمال کرده‌اند» از موضوعات جدی مذاکرات وین بود. وی با انتقاد از اقدامات دولت ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا تصریح کرد که«این تصور که اقدامات دولت گذشته برای خروج از توافق هسته‌ای با ایران باعث کاهش اقدامات سپاه پاسداران شده، نادرست است». پس از این گفته های وزیر امورخارجه به روشنی مشخص شد که مساله لغو تحریم ها از جمله خروج سپاه از لیست گروه های تروریستی، خطوط بسیار مهم برای ایران در مذاکرات اخیر وین است.
مساله ای که به گفته سردار حسین علایی، «خواسته مردم ،سیاستمداران و خود سپاه» تلقی می شود. سردار حسین علایی فرمانده پیشین نیروی دریایی سپاه و استاد دانشگاه و تحلیل گر سیاسی در این گفت و گو تاکید می کند که اگر آمریکا می خواهد مذاکرات وین به نتیجه برسد و به برجام بازگردد چاره ای ندارد به جز این که کلیه تحریم های دوران ترامپ از جمله تحریم سپاه را بردارد.
موضوع تحریم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دولت دونالد ترامپ از ابتدای امر با واکنش های زیادی بین المللی و داخلی مواجه شد. اخیرا نیز این مساله به یکی از محورهای مهم مذاکرات احیاء برجام تبدیل شده است. در خلال مذاکرات وین، کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران در گفت و گویی تاکید کرد که «سپاه، ارتش ملی است و نمی‌توان هیچ ارتش ملی را گروه تروریستی محسوب کرد» و باید نام سپاه پاسداران از فهرست گروه‌های تروریستی حذف شود. چقدر تحریم و رویه ای که در قبال سپاه از جانب آمریکا در پیش گرفته شد، در ابزارهای تحریمی و رفتارهای آمریکا مسبوق به سابقه بود و نگاه خود سپاه پاسداران به این مساله چیست؟
-تا پیش از خروج ترامپ از برجام هرگز سابقه نداشته که آمریکا نیروی مسلح یا ارتش کشوری را تحریم کند. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در واقع بخشی از نیروهای مسلح رسمی جمهوری اسلامی ایران است و مسئولیت دفاع از امنیت کشور را بر عهده دارد . تفاوت مهمی که بین سپاه و سایر نیروهای مسلح در کشورهای دیگر، باید مورد توجه قرار بگیرد «خواستگاه سپاه» است؛ سپاه پاسداران بر آمده از دفاع مردم ایران در برابر ارتش متجاوز صدام است و مردمی ترین نیروی مسلح در ایران و در بین کشورهای مختلف است. مردم داوطلب با علاقه در دوران جنگ تحمیلی در سپاه سازماندهی می شدند و به دفاع از کشور می پرداختند. بنابراین تحریم سپاه یکی از بدترین اقدمات آمریکا علیه ایران بود و این تحریم باعث افزایش تنش ایران و آمریکا شد و حالا نیز یکی از موانع مهم برای موفقیت مذاکرات وین و به نتیجه رسیدن برجام است.
اخیرا وزیر امور خارجه در گفت‌وگوی تلویزیونی خود با بیان و تاکید بر این که باید جایگاه و نقش سپاه و شأن قانونی سپاه به عنوان مهم‌ترین بخش امنیتی و دفاعی کشور ما مورد توجه قرار گیرد مطلبی را با این محور بیان کردند که «مقام‌های ارشد سپاه گفته‌اند که موضوع سپاه پاسداران را در مذاکرات در اولویت خود قرار ندهید» و ایشان این موضوع را بر تاکید بر از خودگذشتی سپاه عنوان کردند البته بعد از آن نیز موکدا تاکید داشتند که با وجود این موضوع، برای ایران « رفع تحریم‌های سپاه» از موضوعات اصلی است. این اظهارات البته با نقد برخی از جریانات داخلی نسبت به وزیر امورخارجه نیز همراه بود که گفته هایشان نوعی شکاف را تداعی می کند . نگاه شما به اظهارات وزیر امور خارجه چه بود؟
-از صحبت های وزیر امور خارجه این استنباط می شود که سپاه به دنبال این است که برجام به نتیجه برسد و مذاکرات وین با برطرف شدن تحریم های ایران با موفقیت دنبال شود. البته سپاه تمایلی ندارد نامش در فهرست گروه های تروریستی باقی بماند و مهم تر از آن می خواهد این برداشتی که «تحریم سپاه مانع به نتیجه رسیدن مذاکرات است» نیز در اذهان عمومی رفع شود. خواسته سپاه رفع تمامی تحریم ها و فعالیت ایران به عنوان یک کشور عادی در سطح منطقه و جهان است. خود آقای امیرعبداللهیان بعد از این صحبت ها، توضیحاتی درباره این مطلب بیان کردند که برداشت ابتدایی از گفته های ایشان را تا حد زیادی اصلاح کرد. به نظر می رسد که اگر آمریکایی ها خواهان بازگشت به برجام هستند باید تمامی تحریم ها علیه ایران اعم از موضوعات اقتصادی ، تحریم علیه افراد و چهره های نظام و تروریستی خواندن سپاه را برطرف کند تا ایران بتواند به صداقت آمریکا در بازگشت به برجام اعتماد کند.
پیش بینی می کنید نتیجه مذاکرات به طور مشخص درباره خروج سپاه از لیست تحریم چه نتیجه ای دارد ؟ ایران از یک طرف این مساله را خط قرمز توصیف می کند و سناتورهای جمهوری خواه کنگره آمریکا نیز فشار شدیدی به دولت بایدن برای ممانعت از خروج سپاه از لیست گروه های تروریستی دارند؟
-آمریکا قول داده است که تمام تحریم های دوران ترامپ را بردارد. تحریم سپاه یکی از مهم ترین این تحریم ها است. اگر آمریکا می خواهد مذاکرات وین به نتیجه برسد و به برجام بازگردد چاره ای ندارد به جز این که کلیه تحریم های دوران ترامپ از جمله تحریم سپاه را بردارد. از طرف دیگر بسیاری از مردم ایران به سپاه علاقه مند هستند و به هیچ وجه از دولتمردان ایران قبول نمی کنند که بدون این که سپاه از فهرست تحریم های آمریکا خارج شود، به مذاکرات برجام ادامه دهند.
اتهام دیگری که از جانب برخی به سپاه زده می شود این بود که سپاه ترجیح می داد که توافق احیاء برجام در دولت آقای رییسی شکل بگیرد نه دولت آقای روحانی. این اتهام را چطور می بینید؟
سپاه یک تشکیلات سیاسی نیست، بلکه سپاه یک نیروی نظامی مدافع تمامیت ارضی کشور است و بازوی اصلی اقتدار و امنیت ملی ایران است. برای سپاه این که کدام دولت مسائل مربوط به موضوع هسته ای را حل کند چندان تفاوتی ندارد و مهم ترین مساله برای سپاه این است که هر نوع توافق و مذاکراتی بتواند ضریب امنیت ملی ایران را بالاببرد.
تصور می کنید بحران اوکراین تا چه اندازه بر مذاکرات احیاء برجام تاثیرگذاشته است؟
اظهاراتی که مقامات آمریکایی و روسی عنوان کردند گویای این بوده است که بحران اوکراین بر مذاکرات وین تاثیر منفی داشته است و یکی از عوامل کند شدن مذاکرات و به نتیجه نرسیدن برجام هم حمله روسیه به اوکراین بوده است. از طرفی در حال حاضر توجه آمریکایی ها بر جنگ و بحران اوکراین متمرکز است از طرف دیگر طبیعی است که روسیه هم شاید تمایلی برای این که برجام به سرعت به نتیجه برسد و ایران از تحریم ها خارج شود نداشته باشد. بنابراین می توان با قاطعیت گفت که جنگ روسیه علیه اوکراین به نوعی بر مذاکرات اخیر وین تاثیر می گذارد.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
