شاخ و شانه پادشاه جنجالی سعودی ها برای بایدن

جماران : بن سلمان با رونق درآمدهای نفتی، از بحران کووید قوی تر بیرون می آیند.

جو بایدن رییس جمهور آمریکا عمیقاً ناامید به نظر می رسد. تورم به سمت بالاترین حد خود در 30 سال گذشته پیش می رفت و آمریکایی ها، ثروتمند و فقیر، می توانستند شاهد افزایش قیمت بنزین تقریباً روزانه باشند. از نظر سیاسی، نفت برای کاخ سفید سمی بود.

بایدن در اواخر اکتبر گفت: "این ایده که روسیه و عربستان سعودی و دیگر تولیدکنندگان بزرگ قرار نیست نفت بیشتری تولید کنند تا مردم بتوانند مثلاً برای رفت و آمد به محل کار خود بنزین داشته باشند، درست نیست".

به گفته مقامات  دو طرف، فرستادگان آمریکایی هفته‌ها تلاش کردند،ابتدا به صورت خصوصی و بعد به صورت علنی، تا سعودی‌ها را متقاعد کنند که نفت خام بیشتری را با سرعت تولید کنند.

فشار دیپلماتیک در نهایت متوجه مردی 36 ساله شد، مردى که توانایی تغییر قیمت نفت - و ثروت سیاستمداران در کشورهای مصرف کننده  را دارد.. آن شخص محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی بود.

اما پادشاهی عربستان علیرغم پیشنهادات دیپلمات‌های آمریکایی از جای خود تکان نخورد.بن سلمان بیشتر نگران عرضه و تقاضای نفت بود تا نیازهای سیاسی واشنگتن. اما اگر بایدن بنزین ارزان‌تری می‌خواست، شاهزاده فهرست خواسته‌های خود را داشت، از جمله دسترسى به چیزهایی که هنوز در کاخ سفید فعلی  به آن دست نیافته بود، چیزهایی که هنوز دریافت نکرده بود.

بایدن از زمان روی کار آمدن خود تنها با ملک سلمان، پدر محمد بن سلمان ولیعهد عربستان صحبت کرده و از برخورد مستقیم با او پس از قتل جمال خاشقجی، ستون نویس واشنگتن پست در سال 2018 هنوز در ایالات متحده به عنوان یک فرد منحوس دیده می شود. شناخته می شود، خودداری کرده است.

بایدن در اکتبر بدون نام بردن مستقیم ازمحمد بن سلمان گفت، بسیاری از مردم خاورمیانه هستند که می خواهند با من صحبت کنند،" من مطمئن نیستم که با آنها صحبت کنم".

در نهایت، بایدن نفت اضافی مورد نظر خود را دریافت نکرد و او را مجبور کردند تا روز سه شنبه با بهره برداری از ذخایر استراتژیک نفت کشور پاسخ دهد - تصمیمی که خطر تشدید بیشتر کارتل اوپک پلاس به رهبری عربستان را به دنبال دارد.

برای محمد بن سلمان، نشستن در بالای بانک مرکزی نفت که گاهی اوقات از آن به عنوان بانک مرکزی نفت یاد می‌شود، افزایش قیمت‌های نفت به او اعتماد به نفس می‌دهد تا توجه بایدن وهمه افراد دیگر را بخواهد. هجوم پول نقد به برنامه او برای تبدیل پادشاهی به یک نیروگاه سرمایه گذاری جهانی کمک می کند  و از طریق کمک  450 میلیارد دلاری به صندوق سرمایه گذاری عمومی ، صندوق ثروت دولتی که او نیز ریاست آن را بر عهده دارد ومی خواهد تا سال 2025 به 1 تریلیون دلار افزایش یابد.

افزایش خروجی

بر اساس برآوردهای آژانس بین المللی انرژی در سال 2020، تولید نفت عربستان سعودی در سال 2022 به بالاترین میانگین سالانه خود می رسد. این بیماری همه گیر کرونا منجر به سقوط قیمت نفت شد و عربستان را مجبور به افزایش مالیات و افزایش استقراض خود کرد. اکنون، تنها یک سال بعد، قیمت نفت و تولید نفت خام عربستان در حال رونق است، که با موجی از دلارهای نفتی به احیای مالی پادشاهی کمک می کند، خزانه دولت را پر می کند، و جایگاه ولیعهد  را در کشورش  تقویت می کند.

جیسون بوردوف رئیس مدرسه آب و هوای کلمبیا و یکی از مقامات ارشد سابق انرژی کاخ سفید در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما گفت:"عربستان سعودی در موقعیت قدرتمندی قرار دارد".تقاضای نفت در حال افزایش است نه کاهش. شیل آمریکا همان چیزی نیست که قبلا بود و برای آینده قابل پیش بینی جهان به نفت بیشتری از عربستان نیاز خواهد داشت.

در مصاحبه با مقامات سابق و فعلی دولت های غربی و عربی، دیپلمات ها، مشاوران، بانکداران و مدیران نفتی، تصویری به دست می آید: ریاض هم از نظر سیاسی و هم از نظر اقتصادی از بحران کرونا  قوی تر خارج می شود. مقامات پذیرفتند که فقط به شرط ناشناس ماندن برای بحث در مورد تبادلات خصوصی صحبت کنند.

تجدید حیات عربستان با تشنگی جهان برای سوخت‌های فسیلی مرتبط است. علیرغم مبارزه با تغییرات آب و هوایی، اقتصاد جهان مانند قبل از همه‌گیری ویروس کرونا به نفت معتاد است. مصرف جهانی اکنون به حدود 100 میلیون بشکه در روز بازگشته است همان تعدادى که  آخرین بار در سال 2019 مشاهده شده است.

علیرغم انتشار ذخایر استراتژیک در روز سه شنبه، نفت خام برنت، معیار جهانی نفت، به بالای 80 دلار در هر بشکه بازگشت و تولید نفت عربستان در ماه آینده به 10 میلیون بشکه در روز خواهد رسید که بسیار بالاتر از سطح قبل از کووید است.

بر اساس برآوردهای بلومبرگ ، اگر قیمت نفت و تولید عربستان در سطح فعلی باقی بماند، درآمد ناخالص نفت این پادشاهی در سال 2022 به بیش از 300 میلیارد دلار خواهد رسید که ریاض را در مسیری قرار می دهد که یکی از بهترین سال های خود را تجربه کند، حتی می تواند بهتر باشد. آژانس بین المللی انرژی بر این باور است که تولید نفت عربستان ممکن است در سال 2022 به طور متوسط 10.7 میلیون بشکه در روز باشد که بالاترین میانگین سالانه تا کنون است.

شستشو با با پترو-دلار

عربستان سعودی در مسیری است که در سال 2022 بیشترین درآمد را از طریق پمپاژ نفت خود در هشت سال گذشته به دست  خواهد آورد و به سطح سرسام آور دوره 2008-2014 نزدیک شد. دیوید راندل، دیپلمات سابق آمریکایی با چندین دهه تجربه درعربستان، گفت که قیمت های بالاتر نفت "موضع عربستان سعودی را هم از نظر مالی و هم از لحاظ سیاسی تقویت کرده است."با این اوصاف موقعیت محمد بن سلمان حتی امن تر خواهد شد".در صورتیکه همین چند سال پیش، شرایط بسیار متفاوت بود.

محمد بن سلمان پس از به قدرت رسیدن پدرش ملک سلمان در ژانویه 2015 به قدرت رسید. در ابتدا به عنوان معاون ولیعهد، و از سال 2017 به عنوان ولیعهد، او یک اقتصاد اسکلروتیک را در یک آشفتگی مالی به ارث برد.

و آمریکا دلیل بسیاری از مشکلات عربستان بود. با حمایت وال استریت، رونق شیل ایالات متحده، توازن قدرت نفت را تغییر داده بود. تگزاس، و نه ریاض، در جایگاه محرکه بازار انرژی قرار داشت.

ماه ها قبل از به قدرت رسیدن محمدبن سلمان، قیمت نفت تحت فشارتولید پررونق ایالات متحده سقوط کرد. نفت خام برنت از 115 دلار در هر بشکه در ژوئن 2014 به 45 دلار در هر بشکه سقوط کرد تا زمانی که او در ژانویه 2015 به دنبال پدرش وارد کاخ سلطنتی شد و درنهایت تا اوایل سال 2016 به کمتر از 30 دلار در هر بشکه رسید.

محمد بن سلمان با کاهش هزینه ها و راه اندازی چشم انداز 2030، برنامه ای برای بازسازی اقتصاد عربستان واکنش نشان داد. برای مدتی، با بهبود قیمت‌ها در سال‌های 2017 و 2018، ثروت عربستان بهبود یافت. این امر به ولیعهد هربستان کمک کرد تا اقتصاد بسته را باز کند و ممنوعیت های رانندگی و حضور در سینماها برای زنان را حذف کند و ورود به قرن بیست و یکم را به جامعه عربستان تزریق کند.اما قتل خاشقجی در اکتبر 2018 حباب خوش بینی را برای او ترکاند. یک گزارش اطلاعاتی ایالات متحده که توسط دولت بایدن منتشر شد که درآن آمریکا به این نتیجه رسید که محمد بن سلمان  احتمالاً دستور قتل خاشقچی را صادر کرده است، اتهامی که همواره عربستان سعودی آن را رد می کند.

ولیعهد سعودی پس از استقبال از رهبران غربی و روسای برخی از بزرگترین شرکت های جهان، به سرعت کنار گذاشته شد. سپس، قیمت نفت در اوایل سال 2020 پس از اینکه کووید 19 ابتدا چین و سپس جهان را تحت تأثیر قرار داد، کاهش یافت، عربستان سعودی تنها با کاهش موجودی دلارهای نفتی خود و استقراض میلیاردها دلار برای تامین مالی کسری بودجه در حال افزایش از آن سال های بد جان سالم به در برد. ذخایر از اوج نزدیک به 750 میلیارد دلار در اواسط سال 2014 به کمترین میزان 437 میلیارد دلار در اوایل سال جاری کاهش یافت از آن زمان، به 465 میلیارد دلار بازیابی شده است.

قلک نفت

ذخایر خارجی عربستان سعودی طی هشت سال گذشته با کاهش قیمت نفت به میزان قابل توجهی کاهش یافته است، اما اخیراً دوباره شروع به افزایش کرده است. با افزایش تولید و قیمت نفت، چشم انداز به سرعت بهبود یافته است . کاخ سلطنتی برای کسری بودجه 140 میلیارد ریال (37 میلیارد دلار) در سال 2021 برنامه ریزی کرده بود، اما در پایان سه ماهه سوم، این کسری تنها 5.4 میلیارد ریال بود که چشم انداز متعادل کردن حساب ها را بسیار جلوتر از هدف سال 2023 افزایش داد وزارت دارایی از اظهار نظر در مورد اینکه آیا انتظار دارد بودجه امسال را متعادل کند، همانطور که برخی از تحلیلگران انتظار دارند، از پاسخ خودداری کرد.

یک سخنگو در بیانیه ای گفت: طرح های تنوع اقتصادی ما ادامه دارد و با منابع بیشتر در دسترس ،تسریع خواهد شد. اهداف ،هزینه و نرخ مالیات تغییر نمی کند، اما هر مازادی یا بدهی را بازپرداخت می کند یا به یکی از صندوق های ثروت دولتی پادشاهی انتقال داده مى شود.

هجوم دلارهای نفتی به بن سلمان کمک می کند تا به خوبی در خانه خرج کند. دولت و صندوق ثروت دولتی، که ولیعهد سعوى  نیز ریاست آن را برعهده دارد، تریلیون ها دلار برای همه چیز ازایجاد شهرهای جدید بزرگ در بیابان گرفته تا ارتقای زیرساخت های نابسامان پادشاهی برای تبدیل آن به مرکز تجاری و لجستیکی  خاورمیانه هزینه میکند.

مازن السودیری، رئیس بخش تحقیقات موسسه سرمایه‌گذاری الاستثمار می‌گوید" قیمت بالاتر نفت برای اقتصاد خوب است، اما نه به روش قدیمی." در گذشته، قیمت‌های بالاتر نفت به دولت عربستان سعودی کمک می‌کرد تا کارهایی مانند استخدام کارمندان دولتی برای کاهش بیکاری را تامین کند.در گذشته، قیمت‌های بالاتر نفت به دولت عربستان سعودی کمک می‌کرد تا کارهایی مانند استخدام کارمندان دولتی برای کاهش بیکاری را تامین کند.

عربستان در تلاش برای قرار دادن پادشاهی خود در مرکز سیاست منطقه ای، در طول یک سال گذشته، همچنین اختلافات خود را با قطر حل کرد و به دشمنی با ایران دست زد.ولیعهد سعودى علاوه بر به رسمیت شناختن بایدن، همچنین خواستار کمک بیشتر ایالات متحده برای پایان دادن به جنگ طولانی و پرهزینه در یمن است. او همچنین برای دفاع از خود در برابر حملات پهپاد های بدون سرنشین مانند آنچه که نیمی از قابلیت‌های پردازش نفت آن را در سال 2019 از بین برد، حمایت نظامی بیشتری می‌خواهد.

با وجود همه پیشرفت ها، اقتصاد عربستان همچنان به شدت به نفت متکی است. چشم انداز 2030 تاکنون پیشرفت کمی داشته است و منتقدان معتقدند که بسیاری از پروژه‌های شاهزاده محمد، از جمله یک شهر کاملاً جدید در بیابان به نام نئوم،مانند  فیل‌های سفیدی هستند که میلیاردها دلار مصرف می‌کنند اما بازده کمی دارند. شاید به دلیل شعله ور شدن موارد جدید ویروس کرونا، حال بازار نفت رو به وخامت بگذارد،ریاض دوباره با مشکل مالی مواجه خواهد شد.

اما در حال حاضر، عربستان سعودی امن به نظر می رسد. اتحاد نفتی این کشور با روسیه قوی‌تر از همیشه به نظر می‌رسد و ریاض کاملاً بازار را  تحت کنترل خود قرار می‌دهد، و این تا حدی به لطف راهنمایی‌های برادر ناتنی شاهزاده محمد، شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان وزیر انرژی عربستان است.

هلیما کرافت، یکی از مشهورترین تحلیلگران کالایی وال‌استریت می‌گوید" سعودی‌ها احساس می‌کنند که بر صندلی محرکه بازار نفت هستند."

طی چند ماه گذشته، اوپک پلاس در واقع تولید خود را با بهبود تقاضا افزایش داده است. اما ریاض اطمینان حاصل کرده است که این کارتل تولید را کندتر ازبهبود تقاضا افزایش داده است و در این روند ذخایر جهانی را تخلیه می کند و قیمت ها را بالا می برد.

ذخایر نفت خام و فرآورده های نفتی پالایش شده در کشورهای صنعتی اکنون به کمتر از 2.8 میلیارد بشکه رسیده است واین یعنى به پایین ترین سطح خود از اوایل سال 2015 رسیده است. آژانس در ماه نوامبر اعلام کرد که بازار جهانی نفت با همه معیارها در تنگنا قرار دارد.

با این حال، بایدن به رغم تمایل وی به کاهش قیمت نفت برای کاهش تورم، از صحبت با ولیعهد، ، خودداری می کند. این امتناع حتی پس از آنکه عربستان سعودی بلندپروازانه ترین هدف سبز خود را اعلام کرد و گفت که تا سال 2060 به انتشار خالص صفر خواهد رسید ادامه یافت.

نیل کویلیام از موسسه سلطنتی امور بین الملل چتم هاوس گفت: هر آنچه که ایالات متحده در ازای آن به بن سلمان ارائه می‌کند، برای متقاعد کردن او به پمپاژ بیشتر نفت کافی نیست. "ایالات متحده باید چیز بزرگی را برای متقاعد کردن سعودی ها به تغییر مسیر ارائه دهد - و این باید شامل دیدار دوجانبه بین بایدن و محمد بن سلمان مى باشد."

اما شاهزاده سعودى تنها متحد آمریکایی خود را رد نکرده است. ریاض استدلال کرده است که اوپک پلاس در حال حاضر به اندازه کافی نفت خام به بازار اضافه می کند و در این روند درخواست های چین، هند و ژاپن برای نفت بیشتر را رد می کند. بایدن و همتای چینی اش، شی جین پینگ، در ماه نوامبر در خلال یک اجلاس مجازی درباره این مشکل بحث کردند و توافق کردند که برای ثبات بازار انرژی با یکدیگر همکاری کنند. در هفته بعد آن، ژاپن، هند، کره جنوبی و بریتانیا در انتشار هماهنگ ذخایر به ایالات متحده پیوستند. انتظار می رود چین نیز از این روند پیروی کند.

مقامات سعودی نسخه متفاوتی از چشم انداز انرژی را ترسیم می کنند در حالی که امروز بازار نفت فشرده است، از ژانویه به بعد به میزان قابل توجهی کاهش می یابد استدلال آنها  این است که قیمت های بالاتر ناشی از عوامل اساسی بازار است و بزرگترین کمبود، کمبود گاز طبیعی و زغال سنگ است.

شاهزاده عبدالعزیز، وزیر انرژی عربستان، پس از آخرین نشست مجازی اوپک پلاس در ماه نوامبر، گفت: مشکل نفت نیست. مشکل این است که مجموعه انرژی در حال گذر از خرابی و جهنم است.

وزیر انرژی عربستان هفته آینده ریاست جلسه مجازی اوپک پلاس را بر عهده خواهد داشت که آنجا پاسخ کارتل به استفاده بایدن از ذخایر استراتژیک نفتی را ارائه خواهد کرد. خیلی چیزها به ادامه افزایش قیمت نفت از 80 دلار در هر بشکه بستگی دارد، اما اوپک پلاس می تواند با به تعویق انداختن افزایش بیشتر تولید، با انتشار نفت مقابله کند

در ماه اکتبر، کسانی که از امور مالی جهانی هستند در هتل ریتز کارلتون در ریاض گرد هم آمدند و شاهزاده سعودى را به شدت تشویق کردند. این همان هتلی بود که مقامات سعودی چهار سال پیش با راه‌اندازی آنچه که به عنوان یک اقدام ضد فساد که برخی از ثروتمندترین افراد کشور را به دام انداخت، به زندانی موقت تبدیل کردند.

این اجلاس سرمایه گذاری که صندوق ثروت سعودی را به عنوان یک معامله گر جهانی تبلیغ می کند، در زمانی برگزار می شود که ریاض در حال بازیافت ثروت نفتی تازه کشف شده خود به دارایی های غنی در خارج از کشور است. گروه سرمایه گذاری PIFعربستان همان  صندوق سرمایه‌گذاری عمومی سعودی اخیرا نیوکاسل، باشگاه فوتبال لیگ برتر انگلیس را خریداری کرد. این تصاحب به تغییر نام وجهه پادشاهی سعودى کمک می کند زیرا هدف آن جذب سرمایه گذاری خارجی و گردشگران است. در اوایل سال جاری، این شرکت سهامی در سازنده سوپراسپرت مک لارن گرفت و قراردادی را برای آوردن مسابقات فرمول 1 به این کشور تضمین کرد.

جیم کران، پژوهشگر موسسه بیکر دانشگاه رایس، گفت:بن سلمان باید از ثروت امروز برای تضمین آینده اقتصادی عربستان سعودی با حرکت هرچه سریعتر به بخش های اقتصادی غیرنفتی استفاده کند.او گفت: زمانی که رانت نفت سرازیر می‌شود، خرید حمایت سیاسی اضافی آسان است، سرمایه‌گذاری‌هایی که پادشاهی باید انجام دهد تا از یک انتقال آسیب‌رسان انرژی پیشی بگیرد. او گفت که زنده ماندن از این انتقال "یک شعار سعودی خواهد بود."قیمت‌های بالای نفت تنها بلیتی است برای شروع این فرآیند.