شروط طالبان برای بازگشایی دانشگاه‌ها

مکتوب شماره ۱۴۶ وزارت تحصیلات عالی که در دهم سنبله سال روان صادر شده است نشان می‌دهد که دانشگاه‌ها و موسسات تحصیلات عالی خصوصی باید صنف‌های جداگانه برای دانشجویان پسر و دختر در نظر بگیرند.

در این مکتوب دانشگاه‌ها و موسسات تحصیلات عالی خصوصی‌ که صنف‌های جداگانه تهیه کرده نمی‌توانند، مکلف‌اند که وقت درسی دانشجویان پسر و دختر را از هم جدا کنند. براساس فیصله وزارت تحصیلات عالی، فعالیت دانشگاه‌ها و موسسات تحصیلات عالی خصوصی روز دوشنبه، ۱۵ سنبله از سر گرفته می‌شود.

پیش از این دانشجویان پسر و دختر در زیر یک سقف درس می‌خواندند اما وزارت تحصیلات عالی به تازگی حکم کرده است، صنف‌هایی که بیشتر از ۱۵ دانشجوی دختر دارد باید از دانشجویان پسر جدا شود. در کنار این صنف‌هایی که کم‌تر از ۱۵ دانشجوی دختر دارد، باید در صنف‌های خود پرده شرعی و پارتیشن بگذارند.

همچنان وزارت تحصیلات عالی تصریح کرده است که دانشجویان دختر در آینده باید توسط استادان زن تدریس شوند. دانشگاه‌هایی که استادان زن ندارد باید از استادان مرد بزرگسال که دارای شهرت نیک باشند به عنوان استاد استفاده کنند.

طبق آمار وزارت تحصیلات عالی در کشور حدود ۱۳۱ دانشگاه و موسسه تحصیلات عالی خصوصی وجود دارد.

در همین حال عارف بهرام، استاد دانشگاه کابل می‌گوید که طرح وزارت تحصیلات عالی برای دانشگاه‌ها مبنی بر تنظیم اوقات زمانی، تقسیم صنوف و یا پرده کشیدن بر اساس جنسیت بیشتر از این‌که توجیه دینی داشته باشد، مبین و معرف جایگاه زنان در باورهای آنها است. آقای بهرام افزود: «این الگو واقعیت عینی در هیچ کشوری از جهان به شمول افراطی‌ترین کشورهای اسلامی ندارد. تصمیمی است احساساتی و به دور از واقعیت‌های عینی و بدون درنظرداشت امکانات و نیروی بشری علمی دانشگاه‌ها.»

استاد بهرام تصریح کرد که در تطبیق این پلان اگر به صورت بسیار سطحی و شکلی نگاهی بیندازیم، مشکلاتی همچون کمبود صنوف درسی، کمبود استاد و دیگر تجهیزات لابراتواری را به رخ می‌کشد و اگر به مسأله نگاه جامعه‌شناختی و روان‌شناختی داشته باشیم، بحث بزرگتر دیگر باز می‌شود که حکومت به لحاظ فکری و عقیدتی نسبت به آن ارزش‌ها و مولفه‌ها بیگانه است و جبران این ارزش‌ها در جامعه فعلی افغانستان که دو دهه دموکراسی نیم‌بند را تجربه کرده، بدون شک مایوس کننده و برای دانشجویان دردآور است.

عارف بهرام تصریح کرد که جبران نیروی بشری علمی، ساختمانی و لابراتواری ممکن در طولانی مدت ممکن باشد اما با وضعیت اقتصادی فعلی افغانستان بعید به نظر میرسد و آنچه که در نهایت محصول تطبیق این پلان خواهد بود، پایین آمدن سطح کیفیت خدمات درسی و لابراتواری است که ممکن باعث ترک تحصیل تعداد زیادی از دانشجویان گردد.

وی خاطرنشان ساخت: «آسیب‌شناسی تطبیق این طرح را اگر بازهم از دو آدرس متفاوت یعنی دانشگاه‌های خصوصی و دولتی بررسی کنیم، مسلماً دانشگاه‌های خصوصی دامن‌گیر مشکلات زیادتر خواهند شد چرا که در صورت افزایش صنوف و تعداد واحد‌های درسی آن‌ها باید حق‌الزحمه جداگانه و کرایه ساختمان در صورتی که ساختمان فعلی آن‌ها گنجایش نداشته باشد، باید پرداخت کنند که این تغییرات در نهایت فشار مالی را روی دانشجویان اعمال خواهند کرد.»

در همین حال شماری از دانشجویان می‌گویند که حفظ حجاب در هر حالت خوب است؛ اما جدا کردن صنف‌های دانشجویان دختر و پسر از هم خلاف معیار‌های آکادمیک است. یکی از این دانشجویان به شرط افشا نشدن نامش می‌گوید که تطبیق این فیصله برای شماری از دانشگاه‌ها خیلی دشوار است. به گفته وی: «دانشگاهی که ما درس می‌خوانیم، راه جداگانه ندارد، دهلیزهای مشترک دارد، صنف اضافه هم ندارد که دختر و پسر از هم جدا شود.»

در همین حال دانشگاه گوهرشاد با نشر اعلامیه‌ای در صفحه فیس‌بوکش نگاشته است که رعایت حجاب اسلامی برای همه دانشجویان و استادان الزامی است. در این اعلامیه آمده است که ورودی دانشجویان پسر و دختر جداگانه در نظر گرفته شده است.

در اعلامیه هم‌چنان آمده است: «خانم‌ها پنج دقیقه قبل از شروع درس و آقایان راس ساعت شروع درس به صنف‌هایشان تقسیم شوند و در فضای تفریح فضای برای خانم‌ها و آقایان تفکیک شده است.»

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.