طولانی شدن مذاکرات چه سودی دارد؟

کارشناس مسائل بین الملل در گفتگویی به بررسی این موضوع پرداخت که چرا دور جدید مذاکرات وین پایدارتر و امیدوارکننده تر از دوره های قبل است و چرا نباید ذهنیت منفی نسبت به طولانی شدن آن داشت.

علیرضا سلطانی  استاد دانشگاه و کارشناس ارشد حوزه اقتصاد سیاسی بین الملل   در گفتگویی اظهار داشت:  نفس برگزاری دور دوم مذاکرات و طولانی شدنش نشان از آن دارد که طرفین به دنبال شناخت خلاها و چالش های مهم برجام و در عین حال تقویت عوامل مقوم برجام هستند. تجربه دور اول مذاکرات برجام،  چشم انداز مثبتی را در مذاکرات در برطرف کردن نواقص موجود به وجود آورده است. تلاش ایران و کشورهای طرف مقابل برای تقویت و قدرتمند کردن برجام نسبت به گذشته سبب شده تا مذاکرات طولانی تر شود و در این راه به طور طبیعی اختلافاتی نیز بروز پیدا کند. علی رغم کند شدن مذاکرات و بروز اختلافات می توان این روند را مثبت تلقی کرد چرا که در صورت رسیدن به تفاهم، برجام می تواند مستحکم تر، منسجم تر، پایدارتر و با تضمین نسب به قبل اجرایی شود.

وی افزود: عامل بعدی اراده سیاسی قوی طرفین برجام برای احیای آن است. این عزم و اراده سیاسی از آنجا پررنگ تر می شود که عوامل برهم زننده برجام در دو ماه اخیر چه در داخل ایران، آمریکا و یا در سطح منطقه ای نتوانسته بر فرآیند مذاکرات اثرگذار شود و ان را متوقف نماید.  به هر حال در داخل ایران مخالفت های جدی بر سر مذاکرات برجامی وجود دارد که عمدتا ناشی از رقابت های سیاسی است این مساله هم در دور قبلی مذاکرات برجام وجود داشت و در این دوره نیز فعال شده و چه بسا با توجه به نزدیک شدن به زمان تغییر دولت، تشدید نیز شد. یکی از نگرانی های بزرگ هم این بود که این اختلافات موجب ناکامی مذاکرات احیای برجام شود که در هفته های اخیر با توجه به مواضع مقام های ارشد جمهوری اسلامی ایران به ویژه مقام معظم رهبری و حمایت ایشان از مذاکرات در قالب تدوین سیاست خارجی در چارچوب سیاست های کلان حاکمیت و انجام مذاکرات به شرط فرسایشی نشدن مذاکرات و رفع همه تحریم ها، از میزان مخالفت ها کاسته شد و اجماع نسبی در این زمینه شکل گرفت. در آمریکا هم درهفته های اخیر از شدت فعالیت لابی های عربی و اسرائیلی و مخالفان برجامی حزب جمهوری خواه تا حدی کاسته شد. در عین حال مسائل منطقه ای مانند حادثه نطنز و دیگر تحرکات منطقه ای خللی در اراده سیاسی طرفین ایجاد نکرد و طرفین مذاکره نسبت به رسیدن به نتیجه با جدیت بیشتری در حال مذاکره هستند. مساله ای را که باید در اینجا اشاره کنم این است که در مذاکرات فعلی، طرفین کمتر به ابعاد تبلیغی مذاکره و بیشتر به ابعاد واقعی و اثرگذار برای دور ماندن از حواشی می پردازند.

این کارشناس در ادامه درباره نقش مهم کشورهای اروپایی در احیای برجام گفت: قطعا این اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی در این زمینه نقش تعیین کننده ای دارند و بدون نقش آفرینی آنها به لحاظ ایجاد یک موج بین المللی مثبت در مقابل امواج منفی موجود، برجام امکان احیا ندارد. انگلیس، فرانسه و آلمان بر خلاف تصور اولیه، از اراده جدی برای نتیجه بخش بودن مذاکرات برجامی برخوردار هستند. آنها زمینه احیای برجام با تضمین بیشتر را نسبت به اجرایی کردن مفاد آن دنبال می کنند.د ر مورد روسیه و چین این تلقی همواره مطرح بود که علی رغم مواضع اعلامی حمایتی پکن و مسکو از برجام، این دو در عمل حمایت لازم را برای به نتیجه رسیدن مذاکرات بین ایران و غرب ندارند. اما در حال حاضر به نظر می رسد که در دور جدید مذاکرات با توجه به حواشی ایجاد شده  از تحرکات منفی چین و روسیه در قبال برجام کاسته شده و به عبارت دقیق تر با کاهش این نقش منفی، شانس به نتیجه رسیدن دور جدید مذاکرات برجامی تقویت شده است.

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.