رونمایی از پازل جدید تحرکات قالیبافی ها در صورت لغو تحریم ها
«قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها یک ابزار چانه زنی و برای ایجاد فرصتهای بیشتر برای گفتوگو کردن و رفع تحریم است»،«این قانون به رفع تحریمها کمک بیشتری میکند و برای ما تولید قدرت خواهد کرد»،« طرف های غربی فکر میکنند که در بحث اجرای برجام در ایران دوصدایی وجود دارد،خیر، در ایران یکصدایی وجود دارد، به عبارتی مسؤولان و مردم جملگی یک خواسته دارند و آن رفع تحریم است»، و ...این تنها بخشی از اظهارات رئیس مجلس در گفتگوی تلویزیونی شب گذشته است، حرف هایی که وقتی در کنار دیگر اظهارات و تلاش های اطرافیان و مشاوران قالیباف قرار می گیرد از تکه جدیدی از پازل تحرکات انتخاباتی طیف قالیباف رونمایی می شود.
پازلی که براساس آن قالیبافی ها هم تلاش می کنند از روش دیپلماسی خود در صورت در دست گرفتن دولت آینده رونمایی کنند هم فضا را به سمتی ببرند که اگر در آینده پیش رو تا پایان دولت دوازدهم، تحریم ها علیه ایران لغو شد این لغو تحریم ها را نتیجه تلاش های مجلس و مشخصا خود قالیباف معرفی کرده و به نفع خود مصادره کنند.
شاهد مثال این موضوع فارغ از اظهارات و تلاش های رئیس مجلس، جدال توئیتری مشاور رئیس مجلس با حسام الدین آشنا است که ضمن آن از روش دیپلماسی و مذاکره دولتی که قالیباف ریاست آن را برعهده خواهد داشت پرده برداری می کند، روشی مشابه آنچه در دوران سعید جلیلی دنبال می شد.
مصادره دستاوردهای دیپلماسی دولت روحانی؟
اخیرا مهدی محمدی مشاور قالیباف در توئیتر ضمن حمله به برجام و رئیس جمهور، خطاب به روحانی نوشته بود«وقتی دولت شما از امریکا اصلا لغو عملی تحریم نفت و بانک را نخواسته و صرفا در پی ‘یک تکه کاغذ’ از طرف بایدن است که به دروغ نامش را ‘لغو تحریم’ بگذارد، چرا باید تحریم را بردارند آقای روحانی؟ تازه همان کاغذ را هم به شما نخواهند داد چون احتمال می دهند به کمتر از این هم رضایت بدهید.»
این ادعا اما بی پاسخ نماند و با کنایه حسام الدین آشنا روبرو شد. او در این توئیت ضمن اشاره تلویحی به تلاش های قالیباف برای کاندیداتوری در انتخابات ۱۴۰۰ نوشت«دولت شما چگونه از دولت آمریکا لغو عملی تحریم نفت و بانک را می خواهد.»
مشاور قالیباف، که از قضا روزگاری را هم در کنار سعید جلیلی طی طریق کرده و این روزها کنار قالیباف قرار گرفته است تلاش کرده است که تلاش قالیباف برای کاندیداتوری را رد کند. او نوشته است« بسیار ساده است.ما که دولت نداریم و نخواهیم داشت اما شما که دارید به جای اکتفا به عملیات حقوقی صدور فرمان اجرایی تاکید کنید تعهدات زمانی انجام می شود که فلان مقدار نفت فروخته شود و مسیر عملیات بانکی باز شودو این امر در یک بازه زمانی مناسب راستی ازمایی شده باشد. چرا نمی کنید؟!»
اما آیا واقعا آنچه مشاور قالیباف مدعی است بسیار ساده است در عمل هم با سادگی پیش خواهد رفت، سوالی که حسام الدین آشنا به آن جواب داده و نوشته است« بسیار ساده نیست.۱. حتی برای توافق روی همین طرح هم نیاز به مذاکره با آمریکاییها دارید.۲. این طرح چیزی جز اقدام جزئی برابر اقدام جزئی نیست که وقتی رئیس جمهور آن را طرح کرد همه او را لعن و نفرین کردید.»
محمدی در توئیتی دیگری به توئیت آشنا جواب داده و نوشته است«این موارد هیچ نیازی به مذاکره ندارد به شرط اینکه اقدام اقتصادی کاملا مشخص از طرف مقابل بخواهید نه یک تکه کاغذ، و چون به معنای عمل به تعهدات ‘پس از ‘ راستی ازمایی کامل اقدامات اقتصادی است مرحله بندی ندارد و یکباره است. مشکل این است: اقدام می خواهید.»
حسام الدین آشنا اما تلاش های قالیباف برای ریاست جمهوری را بازهم به مشاورش یادآوری کرده و نوشته است«حال که به این دولت امر میفرمایید:« این موارد نیاز به مذاکره ندارد.لطفا به طرف مقابل هم فرمان دهید:«فورا مطالبات یک طرفه و مذاکره و توافق نشده را اجرا کند.»
محمدی در پاسخ آشنا به فعل امر کردن در توئیت این گونه واکنش نشان داد؛ «عرض کردم این همان اقدام در برابر اقدام است که رئیس جمهور اعلام کرد ما هم برای کلی آن آمادهایم هم برای جزئی آن.این همان رویکرد اعلام مواضع بدون احساس نیاز به مذاکره و توافق است که قبلا تجربه شده است.»
اما مشاور روحانی خطاب به مشاور قالیباف یادآور می شود«توافق حقوقی و اقدام عملی لازم و ملزوم یکدیگرند نه جایگزین یا در مقابل هم.اگر اقدامات جزیی بدون این که در یک چارچوب کلی جا بگیرد،کافی بود دیگر نیازی به دیپلماسی و حقوق بینالمللی وجود نداشت.»
مشاور قالیباف در پاسخ توئیت زده است: «وقتی درک شما این باشد از امریکا جای تعجب نیست. فروش نفت وعملیات بانکی تعهد امریکاست نه تعلیق یا ویو فلان قانون. مشکل این است که شما هم فقط عملیات حقوقی می خواهید. اینکه ایران بگوید هر وقت فلان مقدار نفت فروش رفت وبانک کار کرد تعهدات را انجام می دهم چه مذاکره ای لازم دارد؟»
آشنا با اشاره به خروج آمریکا از برجام می نویسد«وقتی آمریکا از برجام خارج شده؛ چه تعهدی دارد که فروش نفت و عملیات بانکی را از تحریم خارج کند؟وقتی میگوید تا ایران فلان اقدامات را انجام ندهد من به برجام باز نمیگردم؛ چه تعهدی را پذیرفته است؟»
محمدی در توئیتی دیگر مدعی شد دارد درباره شکل صحیح طرح ریزی مذاکره صحبت می کند. او آشنا را خطاب قرار داد و نوشت«اینکه شما به عنوان دولت باید چه چیز و چگونه بخواهید. امریکا اگر بدون لغو واقعی تحریم به برجام برگشت دیگر تحریمی برنخواهد داشت. آنچه باعث می شود امریکا تحریم بردارد نیاز آن است نه تعهد آن. از این کلیشه های حقوقی بیرون بیایید.»
آشنا با کنایه خطاب به مشاور قالیباف نوشته است«انشالله اوامرتان در دولت بعدی اجرا میشود.نشد هم نشد! سرتان سلامت.فقط لازم دانستم عرض کنم اجرایی شدن اوامرتان ساده نیست که متاسفانه همین را هم نتوانستم برایتان روشن کنم و لابد زبانم قاصر است.»
محمدی هم در پاسخ گفته« اوامر نیست، به عنوان یک برادر کوچک عرایضی کردم. امر دولت هم لابد مربوط به اهلش است و ما بی خبریم. از پیچیدگی ها هم بی خبر نیستم منتها سعی کردم یک حرف اصولی بزنم: یکی از بزرگ ترین اشتباهات برجام این بود که عملیات حقوقی را به عنوان تعهد طرف مقابل پذیرفت. این را تکرار نفرمایید.»
دست آخر آشنا با تاکید بر اینکه اساسا تحریمها یک عملیات پیچیده حقوقی و با آثار واقعی است و یکی از زمینههای امکان پذیر شدن تحریمها بیتوجهی مسئولان وقت به ظرائف حقوقی و بینالمللی در جریان اقدامات صلح آمیز هستهای بود نوشته است«توجه به ابعاد و تعهدات حقوقی متقابل، شرط لازم و البته نه کافی برای تعامل سازنده جهانی است.»
نگاه شعاری و دور از واقعیت به مذاکره
حسام الدین آشنا در این توئیت ها تلاش کرده است اصل و قاعده مذاکره را آنهم از جایگاه عملیاتی به مشاور قالیباف یادآوری کند اما به نظر می رسد نگاه مهدی محمدی به مذاکره چیزی مشابه آنچه در دوره سعید جلیلی تجربه شد باشد. نگاهی که بیشتر شعارمحور و کمتر عملیات محور بود.
از سوی دیگر قالیباف و اطرافیانش در تلاش هستند تا فضای افکار عمومی را به سمتی ببرند که اگر مسیر پیش رو به رفع تحریم ها منجر شد آن را نتیجه اقدامات خود و مصوبه مجلس قلمداد کرده و به نفع خود مصادره کنند. موضوعی که درست در انتخابات ۱۴۰۰ به کمک آنها برای کسب رأی بیاید.
فضای عمومی و مردمی اما کم کم درحال پی بردن به مقاصد این طیف از سیاسیون است. طیفی که از مدت ها قبل پاستور ۱۴۰۰ را نشانه گرفته است و برخی زمزمه ها حکایت از بهره گیری امکانات و فضای مجلس برای تحقق این موضوع دارد.
بخش سایتخوان، صرفا بازتابدهنده اخبار رسانههای رسمی کشور است.