ایران و آمریکا وارد مذاکره می شوند؟

«خرسندم اعلام کنم که نظامی کهنه‌کار نیروی دریایی مایکل وایت که به مدت ۶۸۳ روز توسط ایران بازداشت شده بود هم‌اکنون سوار بر یک هواپیمای سوئیسی آسمان ایران را ترک کرد.» این توئیتی بود که روز پنج شنبه دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا منتشر کرد تا خبر آزادی یک تبعه آمریکایی زندانی در ایران را که برخی رسانه های خارجی خبر از آزادی او در مقابل آزادی یک ایرانی زندانی در آمریکا یعنی مجید طاهری، داده بودند تایید کنند. اقدامی که با واسطه گری و میانجی گری کشور سوئیس صورت گرفته بود.

به فاصله ای کوتاه این خبر از سوی مقامات ایرانی نیز تایید شد و سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه این خبر را تایید کرد و گفت:« این تبعه آمریکایی به دلیل جرایم امنیتی و نیز شکایت شاکیان خصوصی به زندان محکوم شده بود که با جلب رضایت مادی و معنوی شاکیان خصوصی، نامبرده در مورد سایر جرایم خود مشمول رافت اسلامی شده و با توجه به گذراندن بخشی از دوره محکومیت خود، و با در نظر داشت ملاحظات حقوق بشری، امروز پنج‌شنبه ۱۵ خرداد با حکم قاضی پرونده آزاد و از کشور خارج گردید.»

ماجرا اما به همین نقطه اعلام خبر و تایید از سوی مقامات دو کشور ختم نشد و تنها آغازی برای توئیت بازی های ترامپ بود. آنجا که رئیس جمهور آمریکا که این روزها درگیر اعتراضات ضدنژادپرستانه در کشورش است در توئیتی دیگر از جمهوری اسلامی تشکر کرد و نوشت: «بسیار عالی است که مایکل به خانه بازگشته است. تازه رسیده است. بسیار هیجان‌انگیز است. ایران متشکریم.»

توئیت های رگباری ترامپ بعد از آزادی نظامی زندانی در ایران در نهایت به نقطه ارائه پیشنهاد مجدد مذاکره با ایران رسید، آنجا که مرد شماره یک کاخ سفید در توئیتی نوشت:«برای انجام آن توافق بزرگ، تا بعد از انتخابات صبر نکنید. من پیروز [انتخابات] می‌شوم. الان شما توافق بهتری انجام می‌دهید.» توئیتی که با واکنش های زیادی در فضای داخلی کشور روبرو شد.

آیا مذاکره صورت گرفته بود؟ آیا مذاکره ای خواهد شد؟

ماه گذشته علی ربیعی سخنگوی دولت روحانی در گفتگویی با خبرآنلاین اعلام کرد که ایران آماده گفتگو بدون پیش شرط برای تبادل زندانیان با آمریکا است. اما آیا در ماجرای آزادی دو زندانی ایرانی و آمریکایی مذاکره ای صورت گرفته بود؟ بنا به گفته موسوی سخنگوی وزارتخارجه در تبادل اخیر زندانیان هیچ مذاکره مستقیمی بین ایران و آمریکا صورت نگرفته و مسئولیت مذاکره بر عهده سوئیس بوده است. موسوی حتی در واکنش به توئیت ریچاردسون فرماندار پیشین ایالات متحده آمریکا که از تلاش ها و گفتگوهایش با ظریف و تخت روانچی برای آزادی وایت خبر داده بود نیز گفت«این دیدارها مربوط به ماه ها قبل بوده است.ما به تلاش های انسان دوستانه که منجر به " آزادی گروگان های ایرانی در آمریکا و خارج از آن" شود همواره پاسخ مثبت داده و استقبال کرده ایم.»

علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز در واکنش به تبادل زندانیان مایکل وایت و مجید طاهری رسما اعلام کرد که مذاکره ای نبوده و نخواهد بود! مهمترین واکنش را شاید بتوان به محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه نسبت داد که هم پاسخی به توئیت های ترامپ بود هم زمزمه های آغاز شده برای مذاکره بین دو کشور، آنجا که خطاب به ترامپ گفت: «ایران و دیگر شرکای برجام، هرگز میز گفتگو را ترک نکردند. مشاوران شما که بیشتر آن‌ها را هم برکنار کرده‌اید، دست به قمار احمقانه‌ای زدند. این که چه زمانی تصمیم بگیرید، این مسأله را اصلاح کنید، به خودتان مربوط است.»

رمزگشایی اصلی را اما مدیرکل ضدجاسوسی وزارت اطلاعات انجام داد و درخصوص پیام‌های پی‌درپی و سخنان تشکرآمیز ترامپ از ایران بابت آزادی وایت،اظهار داشت:«ترامپ به شدت محتاج جلب حمایت افکار عمومی پس از استیصال و درماندگی در قضیه مدیریت بیماری کرونا و همچنین مدیریت اعتراضات علیه تبعیض و نژاد پرستی است لذا در اقداماتی غیرحرفه ای سعی دارد اختلافات مبنایی جمهوری اسلامی ایران با رژیم آمریکا را به مسائل سطحی تنازل داده و واز هر موضوع بی‌ ربط و کوچکی به عنوان بستر مذاکره با ایران بهره برداری حداکثری نماید.» بنا به گفته وی برخی سیاسیون در آمریکا من جمله برایان هوک در نظر داشتند از فوت مایکل وایت به دلیل بیماری مزمن حداکثر بهره برداری سیاسی را علیه جمهوری اسلامی ایران و در قالب یک بمب خبری بعمل آورند که با آزادی وی؛ این فرصت رفتار غیر انسانی نیز از آنان سلب گردید.

تبادل زندانیان بین دو کشور از یک سو و زمزمه های مذاکره بین دو کشور اما با واکنش هایی در فضای داخلی کشور روبرو شد و سیاسیون اعم از دولتمردان، مجلسی ها، نظامی ها و ...نگاه خود به پیشنهاد جدید ترامپ را مطرح کردند که در ادامه به برخی از آنها اشاره شده است؛

نام/ سمت	اظهارات
محمدجواد ظریف/ وزیر امور خارجه	آقای ترامپ، ما علی‌رغم تلاش‌های «زیردستان» شما، به یک تبادل بشردوستانه دست یافتیم؛ ضمن این که ما در زمان بر سر کار آمدن شما یک توافق داشتیم. ایران و دیگر شرکای برجام، هرگز میز گفتگو را ترک نکردند. مشاوران شما که بیشتر آن‌ها را هم برکنار کرده‌اید، دست به قمار احمقانه‌ای زدند. این که چه زمانی تصمیم بگیرید، این مسأله را اصلاح کنید، به خودتان مربوط است.
محمدباقر قالیباف/ رئیس مجلس شورای اسلامی	«فَلا تَهِنُوا وَ تَدْعُوا إِلَی السَّلْمِ وَ أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ وَ اللَّهُ مَعَکُمْ وَ لَنْ یَتِرَکُمْ أَعْمالَکُمْ» مبادا در مبارزه کوتاهی کنید و به کافران پیشنهاد سازش دهید. شما بالاترید چون خدا با شماست و مطمئن باشید نتیجۀ اعمالتان (مقاومت) را بی‌کم‌وکاست به شما می‌دهد.
سردار رسول سنایی‌راد/ معاون سیاسی دفتر عقیدتی سیاسی فرماندهی معظم کل قوا	ترامپ برای کمک به انتخاب مجدد در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو این گونه مسائل درباره مذاکره را مطرح می‌کند در حالی که پیام بی صداقتی در مطالب مطرح شده از سوی او موج می‌زند به همین دلیل به نظر می‌رسد با توجه به این سابقه و روحیات ترامپ، پیام او ارزش شنیدن ندارد و نباید به آن توجه کرد. ترامپ از مخالفان اصلی برجام است و علاوه بر نقض برجام اقدام تروریستی به دستور او علیه قهرمان جهانی مقابله با تروریسم صورت گرفت، مجموعه اینها نشان می‌دهد که آقای ترامپ هیچ صلاحیتی برای دادن و دریافت پیام ندارد.
دریابان علی شمخانی/ دبیر شورای عالی امنیت ملی	اوضاع ترامپ چه در تقابل‌های بین المللی، چه در افتضاح مدیریت کرونا و چه در آتش افروزی نژادپرستانه در داخل آمریکا به قدری خراب است که تیمش چاره‌ای جز تولید و نمایش موفقیت‌های ساختگی برای او ندارند. تبادل زندانیان، نتیجه مذاکره نبوده و هیچ مذاکره‌ای هم در آینده انجام نخواهد شد.
محسن رضایی/ دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام	ترامپ گفته است که اکنون بیایید با من مذاکره کنید. شما از باتلاق خودساخته هم که بیرون بیایید مذاکره باشما سم است. فعلا که در باتلاق هستید.
حسین امیرعبداللهیان/ معاون سابق امور عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه	ترامپ نمی‌تواند با یک دست فرمان تروریستی فرودگاه بین‌المللی بغداد علیه قهرمان جهانی مبارزه با تروریسم (سردار سلیمانی عزیز) را صادر کند و با دست دیگر درخواست مصافحه و مذاکره با جمهوری اسلامی ایران کند.
سیدعباس صالحی/ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی	قطرات خون شهید سلیمانی یادآور خون یحیای نبی است که می‌جوشید و نمی‌خشکید. ترامپ و قاتلان او تا پایان عمر نفس خوشی نخواهند داشت. بیهوده دستکش مخملین خونین را پیش‌ نیاورند. انتقام سخت الهی برای‌شان آغاز شده است.
حسام الدین آشنا / مشاور حسن روحانی	روز سوم نوامبر [انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا] کارَت تمام خواهد شد و ما این را می‌دانیم. برای همین باید بیش از آن‌چه اوباما داد، پیشنهاد بدهی!
علی مطهری/ نماینده سابق تهران	ترامپ از آزادی نظامی آمریکا تشکر کرده و به ایران پیشنهاد مذاکره قبل از انتخابات آمریکا داده است. باید به او گفت اگر قبل از ترور سردار سلیمانی کورسویی برای مذاکره وجود داشت آن هم با جنایت تو از بین رفت چون به معنی مذاکره با قاتل سلیمانی خواهد بود.
مهدی چمران/ فعال سیاسی اصولگرا	امید به مذاکره در صورت بازگشت ترامپ به برجام، یک امید واهی بیش نیست. نه ترامپ می تواند به برجام بازگردد و نه ایران از این شرایط کنونی عقب نشینی می نماید. بخصوص که ترامپ شخصا به ترور شهید حاج قاسم دستور می‌دهد و صفحه سیاه و ننگینی بر جنایات خود می افزاید، همان ترامپی که امروز در باتلاق خود ساخته غوطه ور شده و سرنوشت شومی در انتظار اوست.
محمدصالح جوکار/ نماینده مردم یزد در مجلس شورای اسلامی	رؤسای جمهور و مجموعه دولت آمریکا همواره با مردم ایران طی این سال‌ها از هیچ کوششی برای ضربه به ملت ایران استفاده دریغ نکرده‌اند، چطور رئیس‌جمهور فعلی آمریکا دم از مذاکره می‌زند؟‌! هنوز زمان زیادی از جنایت آمریکایی‌ها در به شهادت رساندن سپهبد سلیمانی نگذشته و مردم منطقه نیز این جنایت را که با فرمان رئیس‌جمهور فعلی آمریکا صورت گرفته را فراموش نکرده‌اند.
احمد نادری/ نماینده مردم تهران در مجلس	مذاکره با قاتل حاج‌قاسم سلیمانی چیزی جز شرم ابدی و لکه ننگی نخواهد بود و ملت ایران و ما نمایندگان اجازه چنین کاری را نخواهیم داد.
محمد حسن آصفری/ نماینده مردم اراک در مجلس	چطور وقتی هنوز خون شهید سلیمانی خشک نشده و مردم داغدار از دست دادن این سردار عزیز هستند، دونالد ترامپ صحبت از مذاکره می‌کند او که حتی به وعده‌هایش درباره‌ برجام عمل نکرده از مذاکره حرف می‌زند، البته که این صحبت‌ها برای انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا است. دونالد ترامپ دلش برای مردم ایران نسوخته بلکه به دنبال جلب رای است به همین دلیل این اظهارات تنها جنبه تبلیغاتی دارد.