پرسفر و کم سفرترین روزها و جاده ها در نوروز ۹۹
این مسیریاب آنلاین بومی که نتیجه بررسی های خود از میزان تردد و سفر بیش از ۴ میلیون کاربر را در فاصله ۲۰ اسفندماه ۹۸ تا ۲۰ فروردین ماه سال ۹۹ در اختیار این خبرگزاری قرار داده، به این جمع بندی رسیده است که میزان سفرها در نوروز ۹۹ نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته، ۷۱ درصد کاهش داشته است.
وزارت راه و شهرسازی نیز قبلا با انتشار اطلاعات مربوط به میزان استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی و جادهای، از کاهش ۹۴ درصدی سفرهای ریلی، ۷۵ درصدی سفرهای جادهای با ناوگان حمل و نقل عمومی و ۷۰ درصدی سفرهای هوایی در نوروز ۹۹ خبر داده بود.
این نقشه و مسیریاب که معمولا از نقشه های گوگل برای مسیریابی استفاده نمیکند و نقشه های متن باز OSM (سامانه اطلاعات جغرافیایی تحت وب یا Web GIS ) را مورد مصرف قرار می دهد، با پیش بینی کاهش سفرهای بین شهری با شیوع ویروس کرونا، از ۲۳ اسفندماه شروع به سنجش سفرها و ترسیم نمودار و مقایسه سفرهای بین شهری در نوروز ۹۸ با نوروز ۹۹ داشته است.
روز اوج و افت سفرها
داده‌های این مسیریاب گزارش میدهد که ۲۵ اسفند، روز اوج مسافرت‌ها بوده است و نسبت به سال گذشته، سفرهای بین‌شهری تنها ۳۶ درصد کاهش داشته است. هرچند پس از ورود به سال ۹۹ و نزدیک شدن به نیمه دوم تعطیلات، سفرها روند نزولی پیدا کرد، به گونه‌ای که در روز ۱۳ فروردین، حجم سفرهای بین‌شهری ۸۴ درصد کمتر از سال گذشته بوده است.
موج دوم کاهش سفرها نیز از هشتم فروردین آغاز شد، زمانی که برای اولین بار طرح فاصله‌گذاری اجتماعی اجرا و محدودیت‌های شدیدی برای ترددهای غیرضروری وضع شد. از سوی دیگر روز ۱۳ فروردین، کم‌سفرترین روز در جاده‌های کشور بوده است. این موضوع ارتباط مستقیمی با تشدید محدودیت‌ها در تردد بین استانی و اعمال جریمه ۵۰۰ هزار تومانی دارد.
شلوغ ترین و خلوت ترین جاده ها
اما شلوغ‌ترین و خلوت‌ترین شریان‌های اصلی کشور کدام جاده‌ها بوده‌اند؟ این نقشه و مسیریاب، میزان کاهش سفرهای بین شهری در بازه زمانی ۲۳ اسفند تا ۱۶ فروردین ماه در ۹ محور اصلی کشور را برای یافتن این پاسخ بررسی کرده و به این نتیجه رسیده است که محور اصفهان ـ یزد با ۸۹ درصد کاهش ترافیک، کرج ـ چالوس با ۸۸ درصد کاهش ترافیک، اصفهان ـ شیراز با ۸۶ درصد کاهش، سه محوری بوده‌اند که بیشترین افت ترافیک را به نسبت تعطیلات سال گذشته تجربه کرده‌اند.
در مقابل محور تهران ـ همدان ۵۹ درصد کاهش ترافیک داشته و شلوغ‌ترین جاده کشور در این دوران لقب گرفته است. این احتمال مطرح است که انتشار آمارهای تفکیک شده‌ی استانی از سوی وزارت بهداشت و وجود آمار پایین مبتلایان به کرونا در همدان، باعث شلوغی بیشتر در جاده‌ی این استان و سوق یافتن مسافرت‌ها به این شهر شده باشد. این موضوع را وزیر ارتباطات براساس میزان مصرف انیترنت در توئیتی نیز تایید کرد، هرچند که مقامات استان همدان آن را تکذیب کردند.
خلوت ترین و شلوغ ترین مکان ها
این نقشه و مسیریاب، طرح رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی را در هشت شهر بزرگ ایران را نیز بررسی کرده است که شامل گستره‌ی حضور مردم در محل‌هایی مانند بانک، ایستگاه اتوبوس، داروخانه، پمپ‌بنزین، بیمارستان، مساجد، مراکز دولتی محلی، پارک و سوپرمارکت‌ها است. میزان مراجعه به این مراکز در بازه زمانی ۲۰ اسفندماه تا ۲۰ فروردین روی نمودار اجرا شده و میزان کاهش آن نسبت به میانگین مراجعه بهمن ماه ـ زمانی که روال عادی زندگی برقرار بود ـ محاسبه شده است. بر اساس این اطلاعات، مراجعه به جایگاه‌های سوخت در سراسر ایران، کمترین کاهش را داشته است. در واقع تعداد مراجعه کاربران این مسیریاب به پمپ بنزین‌ها تنها ۴۹ درصد کاهش داشته است. از سوی دیگر به علت شیوع کرونا و تعطیلی ها، مساجد ۷۹ درصد کاهش مراجعه داشته‌اند.
اما نمودارهای مربوط به تهران نشان می دهد مساجد با ۷۸ درصد و ادارات و سازمان‌ها با ۷۷ درصد کاهش مراجعه، خلوت‌ترین نقاط شهری بوده اند و با آن که مراکز خدمات درمانی ۴۶ درصد کاهش مراجعه داشته است، اما شلوغ‌ترین نقاط پایتخت بوده‌اند.
«جواد عامل»، مدیرعامل این نقشه و مسیریاب آنلاین درباره این دادهها و تحلیلها توضیح داد: اولین تلاش ما برای مقابله با کرونا، ارایه‌ی لایه‌ی آنلاین محل‌های پرتردد روی نقشه‌ی «نشان» بود تا افراد بتوانند محل‌های پرخطر و شلوغ را تشخیص دهند. گوگل‌مپس در روزهای گذشته گزارشی از روند رشد یا کاهش تردد در برخی مکان‌ها را برای بیش از ۱۳۰ کشور منتشر کرد که ایران به دلیل تحریم در بین این کشورها جایی نداشت. به هر حال گزارش گوگل موارد خوبی برای یادگرفتن داشت. در گزارش گوگل روندهای کلی هر کشور در کنار گزارش جزیی و تفکیکی شهر به شهر ارائه شده بود. بر همین اساس ما هم در کنار گزارش کلی سفرهای نوروزی، روندهای مراجعه کاربران به مکان‌های مختلف شهری در این مدت را هم گنجاندیم و البته مثل همیشه سعی کردیم فقط کپی نکنیم، بلکه جزییات و ایده‌های متفاوت‌تری را هم ارائه بدیم.
او یادآور شد که این گزارش بر اساس تعداد کاربرانی که با این برنامه در جاده‌ها مسیریابی کردند ارائه شده است که نکات جالبی را درباره سفرها آشکار می‌کند. مطمئنم افراد خبره می‌توانند جزئیات و نتایج بیشتری را از این گزارش برای تصمیم‌گیری استخراج کنند.
عامل با تاکید بر اینکه حریم خصوصی کاربردان این مسیریاب حفظ شده است، گفت: کاربران برای استفاده از این نقشه و مسیریاب، نیاز به ارائه‌ی هیچ اطلاعات هویتی ندارند و بدون نیاز به لاگین یا داشتن حساب کاربری می‌توانند از تمام قابلیت‌های نقشه و مسیریاب استفاده کنند. ساختن یک حساب کاربری و ورود به آن، کاملا اختیاری است و صرفا به کاربر کمک می‌کند تا بتواند نقشه را شخصی سازی و اطلاعات مورد نظر خود را برای آینده ذخیره‌سازی کند. با این حال باز هم برای لاگین کاربر را ملزم به ارائه شماره موبایل نکرده‌ایم و کاربر برای ثبت نام صرفا به یک آدرس ایمیل نیاز دارد. نکته مهم‌تر اینکه در مجموع، کمتر از ۱۰ درصد کاربران وارد حساب کاربری می‌شوند و بیش از ۹۰٪ به شکل کاملا ناشناس از سیستم استفاده می‌کنند.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
