مقطع خوشایندی که بر سرمایه‌های بورسی گذشت/ نگاهی بر روند هفتگی افزایش سرمایه‌ها
هفته پایانی سال قبل و هفته کاری ابتدای سال‌نو مملو از خبرهای ریز و درشت درباره افزایش سرمایه بود. از اطلاعیه سریع «بانک‌ملت» (وبملت) پس از آنکه سازمان بورس با افزایش سرمایه‌اش از محل تسعیر نرخ ارز مخالفت کرد، تاجایی که افزایش سرمایه برخی نمادهای بزرگ مانند «ایران‌خودرو»، «سایپا» و «بانک پارسیان» به حواشی در ارتباط با هسته معاملات کشیده شد. دراین گزارش به وضعیت هفتگی افزایش سرمایه‌ها از مرحله صدور مجوز توسط سازمان بورس تا ثبت آن در اداره ثبت شرکت‌ها پرداخته می‌شود. حرف «ح» پس از نمادهای بورسی به معنی «حقتقدم» و حرف «ج» به معنی «سهام جایزه» است.
خودرو ج: شاید مهم‌ترین مجوزی که سازمان بورس در هفته آخر سال گذشته صادر کرد، مربوط به افزایش سرمایه حدود 1872 درصدی ایران‌خودرو از تجدید ارزیابی دارایی‌های این شرکت باشد. این اطلاعیه زمانی روی کدال قرار گرفت که 45 دقیقه از زمان شروع مجمع فوق‌العاده می‌گذشت و بسیاری از سهامداران ایران‌خودرو به خاطر پیشگیری از ابتلا به بیماری کرونا از خانه خارج نشده بودند و از طریق وبگاه (سایت اینترنتی) ایران‌خودرو در حال تماشای زنده مجمع بودند. تجدید ارزیابی ایران‌خودرو از چهار طبقه از دارایی‌ها صورت گرفت؛ دو طبقه از این دارایی‌ها یعنی «زمین» و «سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت» استهلاک‌ناپذیرند که در سال‌های آینده هزینه‌ای را بر صورت‌های مالی تحمیل نخواهند کرد، اما دو طبقه «ساختمان» و «ماشین‌آلات» در سه سال 1399 تا 1401 هزینه استهلاکی بیش از 500 میلیارد تومان برای شرکت می‌تراشند که هیات‌مدیره امیدوار است از پس آن برآید. با ثبت افزایش سرمایه نزد اداره ثبت شرکت‌ها، سرمایه حدود یک هزار و پانصد میلیارد تومانی بزرگ‌ترین شرکت خودروسازی ایران به بیش از سی هزار میلیارد تومان خواهد رسید. البته سازمان بورس با بیش از سه هزار و پانصد میلیارد تومان از مبلغ تجدید ارزیابی دارایی‌ها در گزارش هیات‌مدیره موافقت نکرد. یکی از حاشیه‌هایی که افزایش سرمایه ایران‌خودرو به‌وجود آورد در ارتباط با توقف هسته معاملات بورس در صبح دوشنبه 11 فروردین بود. بنابرگفته یکی از مدیران بورس، اعمال افزایش سرمایه بیش از 18 برابری ایران‌خودرو (و یکی دو شرکت دیگر) سبب فشار بر سیستم‌های یارانه‌ای بورس شد و شروع معاملات راس ساعت مقرر در آن روز امکان‌پذیر نشد. البته پس از رفع مشکل، معاملات با تاخیر نیم ساعته شروع شد و تا ساعت یک بعدازظهر ادامه یافت. در آخرین هفته سال گذشته نیز این اتفاق چندبار برای هسته معاملات «فرابورس» رخ داد، ولی این اولین‌بار بود که برای بورس همچنین مساله‌ای ایجاد می‌شد. خودرو با سرمایه جدید، مجمع سالانه منتهی به پایان اسفند 1398 را برگزار خواهد کرد. قیمت تئوریک خودرو پس از افزایش سرمایه 587 ریال است که باید منتظر ثبت افزایش سرمایه و قابل معامله شدن سهام جایزه باشیم تا پس از آن نماد گشایش یابد.
خگستر ج: گروه صنعتی ایران‌خودرو در سال 98 توانست تلاش‌های گسترده‌ای برای اصلاح ساختار مالی شرکت اصلی و زیرمجموعه‌ها انجام دهد که بخش عمده‌ای از آن در روزهای آخر سال به سرانجام رسید. «گسترش سرمایه‌گذاری ایران‌خودرو» در آخرین دوشنبه سال، افزایش سرمایه حدود 1550 درصدی را از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها به تصویب رساند. با این حساب سرمایه 240 میلیارد تومانی خگستر به حدود 4 هزار میلیارد تومان رسید. بخش اندکی از مازاد تجدید ارزیابی مربوط به زمینی است در خیابان آفریقای تهران (جردن) که ساختمان اصلی شرکت در آن قرار دارد و بقیه عمدتا ارزش افزوده سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت این شرکت است. بازگشایی خگستر نیز مستلزم ثبت افزایش سرمایه و تبدیل سهام جایزه سهامداران به سهام قابل‌معامله است، زیرا برای افزایش سرمایه‌های بیش از 200 درصدی به‌صورت سهام جایزه، چنین قانونی در بازار سرمایه وجود دارد.
وپارس ج: «بانک پارسیان» در آخرین روز کاری سال گذشته مجمع فوق‌العاده‌ای را برگزار کرد و با تصویب افزایش سرمایه حدود 558 درصدی، سرمایه خود را به بیش از 15 هزار و 600 میلیارد تومان رساند. محل این افزایش سرمایه تجدید ارزیابی دارایی‌ها شامل «زمین، ساختمان، سرقفلی» و «سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت» است. در این بین بخش سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت بانک، شامل بیش از 10 هزارمیلیارد تومان ارزش افزوده بود که خبر خوبی برای سایر بانک‌ها در پی داشت. پیش از این نقل قولی از یکی از مدیران بانک مرکزی منتشر شده بود مبنی بر اینکه امکان افزایش سرمایه از این محل یعنی تجدید ارزیابی سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت برای بانک‌ها وجود ندارد که با این حساب معلوم شد که نظر بانک مرکزی در عمل چیز دیگری است.
یکی از بانک‌هایی که فرآیند افزایش سرمایه‌اش از همه بانک‌های دیگر از جمله وپارس، زودتر در بازار پیچید اما هنوز در گام‌های مقدماتی قرار دارد، «بانک‌ملت» (وبملت) بود. ظهر روز آخرین یکشنبه سال گذشته، نامه مربوط به عدم موافقت سازمان بورس با افزایش سرمایه وبملت از محل سود انباشته ناشی از تسعیر ارز روی کدال قرار گرفت؛ مخالفتی که سبب تعجب بسیاری از فعالان بازار شد. این افزایش سرمایه پیشنهادی که به تایید سازمان حسابرسی هم رسیده بود، می‌توانست سرمایه 5 هزار میلیارد تومانی وبملت را با 8 هزارمیلیارد تومان افزایش به 13 هزارمیلیارد تومان برساند. در متن نامه مخالفت سازمان بورس عبارت «رجحان محتوا بر شکل» درباره این افزایش سرمایه ذکر شده بود. از دید سازمان بورس که نگاه کنیم، احتمالا یکی از بندهای حسابرسی سنواتی بانک مورد نظر بوده که درباره بازنشستگی کارکنان رسمی بانک است که در زمان دولتی بودن بانک استخدام شده و در سال‌های پس از خصوصی سازی بانک بازنشسته خواهند شد. گرچه توجه به این موضوع بی‌مورد نیست اما نظر منتقدان آن است که در این زمینه، نظر بانک مرکزی بر سازمان بورس مقدم است. واکنش بانک به این نامه سازمان بورس از همه جالب‌تر بود؛ کمتر از چهارساعت پس از انتشار نامه مخالفت سازمان بورس، بانک‌ملت گزارش هیات‌مدیره برای افزایش سرمایه 344 درصدی از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها شامل طبقات «زمین» و «سرقفلی» را روی کدال قرار داد. این پیشنهاد در صورت طی مراحل بعدی، می‌تواند سرمایه 5 هزار میلیارد تومانی وبملت را به بیش از 22 هزار میلیارد تومان برساند. این گزارش پیشنهادی که قبلا آماده شده بود، در جلسه هیات‌مدیره، در همان روز یکشنبه به تصویب رسید و ساعاتی بعد روی کدال قرار گرفت.
در آخرین هفته سال گذشته رکورد هفتگی صدور مجوز افزایش را با انتشار 15 مجوز روی کدال شکسته شد. سه شرکت ذکر شده در بالا به همراه «سایپا» (خساپا) که از پیش زمان مجمع فوق‌العاده را تعیین کرده بودند در همان هفته آخر سال سرمایه جدید را به تصویب رساندند.
«فولاد کاوه جنوب کیش» (کاوه) اطلاع داد که افراد حقیقی دارنده حقتقدم استفاده نشده با مراجعه به یکی از شعب بانک سینا مبلغ 5054 ریال برای هر برگه دریافت کنند. «گروه دارویی برکت» هم مبلغ خالص 5183 ریال برای هر حقتقدم استفاده نشده نزد بانک پارسیان به امانت گذاشته که دارندگان حقیقی باید با مراجعه به یکی از شعب این بانک، آن را دریافت کنند.
چهار شرکت در هفته گذشته آگهی ثبت افزایش سرمایه خود را روی کدال قرار دادند؛ «بیمه پارسیان» (پارسیان) افزایش سرمایه 100 میلیارد تومانی از دو محل «مطالبات و آورده نقدی» و «اندوخته» را در آخرین روز کاری سال به ثبت رساند تا با سرمایه جدید 400 میلیارد تومانی وارد سال جدید شود. «فنرسازی زر» (خزر) یک‌هفته پیش از پایان سال، افزایش سرمایه حدود 60 درصدی از محل مطالبات و آورده نقدی را ثبت کرد اما آگهی آن را یک‌هفته پس از شروع سال جدید، روی کدال قرار داد. شرکت فرابورسی «دامداری تلیسه نمونه » (تلیسه) هم خبر از ثبت سرمایه جدید 35 میلیارد تومانی خود پس از افزایش سرمایه حدود 67 درصدی از محل مطالبات و آورده نقدی داد. و نهایتا افزایش سرمایه کمتر از 70 درصدی «ریل پرداز سیر» (حریل) از محل تجدید ارزیابی بخشی از واگن‌های شرکت در آخرین روز سال به ثبت رسید.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
