اردوغان موفق به گرفتن پاسخ روشن از اتحادیه اروپا نشد

ایرنا : رئیس جمهوری ترکیه در سفر روز دوشنبه خود به بروکسل و دیدار با مقامات اتحادیه اروپا موفق به گرفتن پاسخ روشن و واضحی از سوی این اتحادیه و حتی اعضای پیمان ناتو نشد.

رجب طیب اردوغان در حالی با دست خالی از بروکسل بازمی گردد که بنابه گزارش مطبوعات ترک روز یکشنبه و قبل از سفر خود ابراز امیدواری کرده بود که از این سفر با نتایج متفاوتی باز خواهد گشت.  

رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا، اورسولا فون درلین، در ادامه دیدار با اردوغان به خبرنگاران گفت هیچ تعهد فوری و مشخصی برای ارائه کمک مالی، به منظور زنده نگه داشتن توافقنامه مرتبط با نگهداری از پناهجویان سوری به ترکیه داده نشده است.  

وی گفت؛ منتظر ادامه گفت وگوها در هفته های آینده با اردوغان خواهد بود. وی در مورد میزان کمک‌های نقدی به ترکیه سکوت کرده و تاکید کرد که گفتگوها هنوز در مراحل مقدماتی قرار دارد.  

رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا در حالی این سخنان را مطرح می کند که نخست وزیر یونان روز جمعه مدعی شد که توافق سال ۲۰۱۶ میلادی اتحادیه اروپا با ترکیه دیگر "مرده" است.  

اردوغان روز دوشنبه ۱۹ اسفند ۱۳۹۸ برای دیدار با مقامات کمیسیون اتحادیه اروپا و همچنین دبیرکل ناتو وارد بروکسل شد.  

ترکیه در پی تشدید درگیری ها در ادلب و حرکت پناهچویان سوری به سمت این کشور، از حدود ۱۰ روز پیش مرزهای خود با اروپا را به روی پناهچویان باز کرد.  

حرکت این پناهجویان به سمت مرز یونان موجب درگیری هایی با نیروهای مرزی یونان و شلیک گاز اشک آورد شده است. گفته می شود دست کم ۱۵ هزار نفر پناهجو از مرز ترکیه به سمت یونان حرکت کرده اند.  

ترکیه برای انتقال پناهجویان به مرز یونان تسهیلاتی از جمه اتوبوس هایی از مقصد استانبول فراهم کرده است.  

رئیس جمهور ترکیه در این سفر با دبیرکل ناتو ینس استولنبرگ، شارل میشل رئیس شورای اتحادیه اروپا و رییس کمیسیون اتحادیه اروپا «اورسولا فون در لین» دیدار کرد. وی در دیدار با دبیرکل ناتو و با اشاره به یونان گفت "این برای ما غیرقابل درک است که یک کشور متحد و همسایه ما را عامل موج غیرعادی پناهجویان معرفی می کند. " 

وی در دیدار با دبیرکل ناتو همچنین گفت "ناتو در یک لحظه حساس برای به نمایش قرار دادن حمایت خود از اعضا قرار دارد. " 

اردوغان افزود؛ هیچ کشور اروپایی نباید چشم خود را به روی این بحران انسانی ببندد. رئیس جمهوری ترکیه ضمن انتقاد از یونان به عنوان یک عضو ناتو، این کشور را متهم کرد که تلاش دارد از شرایط ایجاد شده برای منافع "ناشایست "(unmerited)  خود بهره برداری کند.  

دبیرکل ناتو نیز از این فرصت برای محکوم کردن دولت سوریه و روسیه استفاده کرده و آنها را عامل شکل گیری این فاجعه انسانی معرفی کرد.  

اردوغان در حالی از ناتو توقع کمک دارد که این پیمان در درون خود بر سر تقسیم هزینه ها و مخارج گرفتار مشکلاتی از جمله تهدید آمریکا به رها کردن این پیمان بوده است.  

دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا بارها از اعضای ناتو خواسته است بار بیشتری از هزینه های آن را به عهده بگیرند.

در ادامه دیدار اردوغان با مقامات اتحادیه اروپا، شارل میشل، رئیس شورای این اتحادیه به خبرنگاران گفت: ترکیه و اتحادیه اروپا در مسائل مختلف دیدگاه های متفاوتی داشته و به همین منظور مهم است که دو طرف گفت وگوهای صریحی داشته باشند.  

میشل همچنین بر اهمیت اجری توافق سال ۲۰۱۶ اتحادیه اروپا با ترکیه بر سر مساله پناهجویان تاکید کرد.  

بر اساس این توافق اتحادیه اروپا متعهد شده بود ۶ میلیارد یورو کمک نقدی به ترکیه ارائه داده و محدودیت ویزا برای شهروندان ترکیه را بردارد.  

همچنین متعهد شده بود توافق گمرکی بین اتحادیه اروپا  و ترکیه را مورد بازبینی قرار دهد. اکنون ترکیه از عدم پایبندی اتحادیه اروپا به تعهداتش ناراضی است.  

گفته می شود رئیس جمهوری ترکیه در این دیدار علاوه بر موضوع حذف محدویت ویزا برای شهروندان ترک، بررسی  پیشرفت روند عضویت این کشور در اتحادیه اروپا را نیز دستور کار داشته است.  

اردوغان پیش تر در سخنانی از یونان خواسته بود مرزهای خود به روی پناهچویان را باز کند.  

همزمان با سفر رئیس جمهوری ترکیه به بروکسل، فخرالدین آلتون مدیر روابط عمومی اردوغان یونان را متهم کرد که علیه پناهجویان خشونت بکار برده است. وی در توئیت خود نوشت: "اتحادیه اروپا نمی تواند این مشکل را با ریختن پول یا استفاده از قوه قهریه حل کند. ما نیاز به همکاری مفید داریم. "

ترکیه معتقد است که اتحادیه اروپا باید سهم بیشتری از بار پناهجویان سوری را به گردن بگیرد. این در حالی است که اتحادیه اروپا ادعا می کند پنج عضو این اتحادیه یعنی فرانسه، فنلاند، آلمان، لوکزامبورگ و پرتغال نزدیک به یک هزار ۵۰۰ کودک عمدتاً بیمار و بدون سرپرست را که اکنون در اردوگاه های یونان ساکن هستند، خواهند پذیرفت.  

با اینکه گفته می شود اکنون بیش از ۵ هزار کودک با شرایط فوق در اردوگاه های یونان ساکن هستند، هنوز روشن نیست که این پنج عضو اتحادیه اروپا چه زمان یک هزار و ۵۰۰ کودک را خواهند پذیرفت.

ترکیه که اکنون میزبان نزدیک به چهار میلیون پناهجوی سوری است، اتحادیه اروپا را متهم می کند که به تعهد کمک ۶ میلیارد یورویی و تعهدات دیگر توافقنامه سال ۲۰۱۶ از جمله برداشتن محدودیت ویزا عمل نکرده است.  

همزمان با این دیدار، سخنگوی آنگلا مرکل صدراعظم آلمان در برلین ترکیه را مسوول گسیل داشتن پناهجویان به مرز یونان معرفی کرده و این کشور را متهم کر که تلاش دارد مشکلات خود را بر دوش این افراد قرار دهد.

سرانجام روز جمعه و پس از پیاده شدن نزدیک به یک  هزار و ۷۰۰ پناهجو، اردوغان به نیروهای ساحلی ترکیه دستور داد از حرکت پناهجویان در دریای اژه به سمت جزیره لسبوس جلوگیری کنند. با این حال سیاست ترکیه در باز گذاشتن مرز زمینی با یونان به قوت خود باقی است.  

در سال ۲۰۱۶ ترکیه و اتحادیه اروپا به تواق رسیدند که برای جلوگیری از سیل مهاجران به سوی اروپا، ترکیه چند میلیارد یورو به صورت کمک نقدی قبول کند. از آن زمان ترکیه به طور پیوسته اتحادیه اروپا را به خلف وعده متهم کرده است. اروپا در سال ۲۰۱۵ با یک میلیون پناهجوی سوری روبرو شد که از آن به عنوان بزرگترین بحران اروپا پس از جنگ جهانی دوم یاد می شود. این بحران به قدرت گرفتن احزاب دست راستی دراروپا قوت بخشید و در انگلیس به یکی از دلایل اقبال عمومی به برگزیت تبدیل شد.

دولت ترکیه هفته گذشته یک کمک یک میلیارد یورویی را رد کرده و مدعی شد تاکنون بیش از ۴۰ میلیارد دلار برای پناهجویان هزینه کرده و با توجه به نرسیدن کمک از سوی اتحادیه اروپا به روش‌های دیگری برای تامین این مبلغ روی خواهد آورد.  

وزیر خارجه ترکیه پیشتر اتحادیه اروپا را به خاطر استفاده از اصطلاح «مهاجر» به جای «پناهجو» مورد انتقاد قرار داد. اتحادیه اروپا متهم شده است با مهاجر نامیدن این افراد تلاش دارد از تعهد قانونی خود در زمینه پناه دادن به آنها شانه خالی کند. وزیر خارجه ترکیه از اتحادیه اروپا و به ویژه یونان خواست به معاهدات بین المللی و از جمله کنوانسیون ۱۹۵۱ ژنو در خصوص پناهجویان عمل کنند.  

بحران جدید پناهجویان زمانی آغاز شد که نیروهای ترک پس از کشته شدن بیش از ۳۰ سرباز خود در درگیری های ادلب در داخل خاک سوریه بر شدت این درگیری ها افزودند.  

با توجه به اینکه به نظر می رسد اتحادیه اروپا به بخش مالی تعهد سال ۲۰۱۶ خود عمل کرده است، می توان نتیجه گرفت که منظور مقامات ترک از خلف وعده اتحادیه اروپا معطوف به سایر وعده های ارائه شده از جمله حذف مقررات ویزا برای شهروندان ترک، بازبینی مقررات گمرکی و به جریان انداختن عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا باشد.  

به نظر می رسد اتحادیه اروپا با ارائه کمک مالی مشکل چندانی نداشته اما پذیرفتن موارد دیگر را غیرممکن می یابد. از سوی دیگر ترکیه نیز با بیان اینکه تا کنون ۴۰ میلیارد دلار هزینه کرده و به ویژه پس از رد کردن کمک یک میلیارد یورویی هفته قبل، خود را بی نیاز از کمک مالی نشان می دهد. به این ترتیب اتحادیه اروپا در وضعیت بغرنجی قرار خواهد گرفت که یا باید به شهروندان ترک اجازه عبور بودن ویزا بدهد یا منتظر سیل مهاجران سوری باشد.