عملیات موشکی نیروی هوافضای سپاه علیه پایگاه ارتش تروریست آمریکا یکی از مهمترین اخبار نظامی و حتی سیاسی چند هفته اخیر دنیا بود که در نخستین ساعات روز چهارشنبه ۱۸ دی ماه صورت گرفت.

اگرچه به اذعان بسیاری از کارشناسان باید مهمترین دستاورد این عملیات را ضربه به حیثیت آمریکا علی رغم انبوه تبلیغات پیرامون قدرت نظامی این کشور در چند دهه گذشته دانست، اما در کنار این ضربه و شکست ابهت آمریکا، دستاوردهای راهبردی (استراتژیک) و راهکنشی (تاکتیکی) مختلفی نیز در عملیات هجومی سپاه که به نام عملیات شهید سلیمانی نامیده شده بود، حاصل شده است. از آن جمله باید به این موارد اشاره کرد:

*اثبات مجدد دقت کم نظیر و قابلیت اطمینان بالای موشک های ایرانی
*نمایش وجود اراده استفاده از سلاح علیه دشمنی به قدرت آمریکا
*اثبات وجود اشراف اطلاعاتی بالا به امکان حساس و حیاتی داخل پایگاه دشمن
*انهدام آشیانه های مهم پشتیبانی از عملیات نظامی هواگردها
*انهدام مرکز فرماندهی و کنترل عملیات پهپادی در این پایگاه

پس از این حمله، گمانه‌زنی‌های فراونی درخصوص میزان خسارات و تلفات وارد شده به ارتش تروریستی آمریکا مطرح شد؛ خساراتی که البته در ابتدا به طور کامل از سوی مقامات آمریکایی از جمله رئیس جمهور این کشور رد شد ولی با گذشت زمان و به صورت قطره چکانی گزارش های مختلف درخصوص میزان این خسارات و تلفات در حال انتشار است که برخی از آنها در روزهای گذشته منتشر و به آن پرداخته شد.

در کنار موارد بالا و تلفات انسانی وارد شده به آمریکایی‌ها در جریان حمله موشکی ایران، اخبار مختلفی پیرامون آسیب های احتمالی یا قطعی هواگردهای موجود در این پایگاه نیز به گوش می رسد. فارغ از میزان صحت این اخبار، در این گزارش به معرفی کلی و نقش عملیاتی مهمترین هواگردهای سرنشین دار و بدون سرنشین که موجود بودن آنها در این پایگاه در زمان حمله نیروی هوافضای سپاه بنا بر اطلاعات در دسترس قطعی است می پردازیم، صرف نظر از اینکه هواگردهای موجود در نزدیکی اهداف سپاه منهدم شده یا آسیب دیده باشند و یا به علت انهدام آشیانه ها، آمریکا از استفاده از آنها تا چند وقت دیگر محروم شده باشد.

البته هواپیماهای رزمی و جنگنده ها که در زمان این حمله در داخل آشیانه های بتونی مستحکم قرار داشتند، هدف حمله سپاه نبودند و از این رو به آنها نپرداخته ایم.

 پهپاد MQ-۱C عقاب خاکستری

طبق آنچه در گزارش‌های مختلف رسانه‌های غربی نیز به آن پرداخته شد، یکی از مهمترین خسارات وارد شده به پایگاه آمریکایی عین‌الاسد، هدف قرار گرفتن مراکز هدایت هواپیماهای بدون سرنشین بود که بنا بر گفته سردار حاجی زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه، برای ساعاتی توانست پرنده‌های آنها را از کنترل خارج کند.

ازجمله این پهادها، پهپاد MQ-۱C ملقب به عقاب خاکستری بود. این پهپاد که از نظر وزنی و ابعاد، در رده متوسط به بالا محسوب می شود، آخرین نسل از خانواده MQ-۱ است. سایر اعضای این خانواده در سالهای گذشته از خدمت کنار گذاشته شده اند.

گری ایگل با طول حدود ۸.۵ متر و دهانه بال ۱۷ متر، بیشینه وزن برخاست حدود ۱۶۳۰ کیلوگرم و مداومت پروازی بیشینه ۲۷ ساعت دارد. این پهپاد که دارای یک موتور پیستونی است به بیشینه سرعت حدود ۳۱۰ کیلومتر بر ساعت دست یافته و می تواند تا ارتفاع ۸۸۴۰ متر اوج بگیرد.

این پهپاد قابلیت حمل تا ۳۶۰ کیلوگرم محموله جنگی را در چهار جایگاه نصب زیر بال از جمله موشک های هوا به سطح «هلفایر» در چند گونه مختلف یا بمب های نقطه زن «وایپر استاریک» را دارد. در صورت حمل مخازن سوخت خارج بدنه به جای مهمات جنگی، این پهپاد قابلیت گشت زنی به مدت ۵۰ ساعت (بیش از دو روز) را خواهد داشت.

یک سامانه الکترواپتیکی پایدار شده مجهز به دوربین‌های دید در روز و شب و مسافت یاب و هدفگیری لیزری در زیر دماغه MQ-۱C نصب شده است. همچنین آنتن ارتباط با ماهواره نیز در بخش جلویی و بالای بدنه در محفظه منحنی شکلی قرار دارد که به واسطه آن می تواند مستقیماً با خاک اصلی آمریکا در ارتباط باشد. همچنین یک گونه تاکتیکی سبک از رادارهای SAR نیز در این پهپاد برای کمک به هدفگیری خصوصاً اهداف متحرک با دقت بالا نصب شده است.

 پهپاد MQ-۹ ریپر

این پهپاد که بر اساس استفاده از تجارب خانواده پهپادهای MQ-۱ پریدیتور طراحی شده، در رده پهپادهای برد بلند و با مداومت پروازی بالا قرار می گیرد. «ریپر» به میزان قابل توجهی بزرگتر از پهپادهای MQ-۱ است و البته توانایی حمل محموله بیشتری را نیز دارد.

ریپر دارای طول ۱۱ و دهانه بال ۲۰ و ارتفاع ۳.۸ متر است. بیشینه وزن برخاست آن ۴۷۶۰ کیلوگرم بوده و می تواند تا ۱۴۰۰ کیلوگرم بار بیرون بدنه و تا ۳۰۰ کیلوگرم در داخل بدنه حمل کند. ۶ جایگاه زیر دو بال و یک جایگاه زیر بدنه این پهپاد برای حمل محموله ها شامل موشک های هلفایر و بمب های نقطه زن هدایت ماهواره ای یا لیزری پیش بینی شده است.

این پهپاد از یک موتور توربوپراپ استفاده می کند که به آن امکان رسیدن به بیشینه سرعت ۴۸۲ کیلومتر بر ساعت، سقف پرواز ۱۵۰۰۰ متر، ارتفاع پروازی عملیاتی ۷۵۰۰ متر، مداومت پروازی این پهپاد بسته به میزان سوخت و محموله از ۳۰ تا ۴۲ ساعت ذکر شده است. با حمل بیشترین محموله جنگی این پهپاد ۱۴ ساعت مداومت پروازی دارد.

همچون پهپاد MQ-۱C سکوی شناسایی هدفگیری الکترواپتیکی زیر دماغه، آنتن ارتباط ماهواره ای و رادار SAR از محموله های شناسایی و ارتباطی این پهپاد است. به علاوه پهپاد ریپر به یک سامانه جنگ الکترونیک نیز مجهز شده است.

دو پهپاد MQ-۱C و MQ-۹ آمریکا مستقر در پایگاه عین الاسد از جمله ابزارهای مهم عملیات شناسایی و رزمی ارتش تروریست آمریکا در منطقه هستند. این پهپادها با مداومت پروازی بالا و برخورداری از تسلیحات هدایت دقیق امکان درگیری با اهداف ثابت و متحرک را در شعاع رزمی قابل توجه چند صد کیلومتری دارند. گفته می شود عملیات ترور شهید سپهد قاسم سلیمانی نیز توسط موشک های شلیک شده از پهپادهای رزمی آمریکا صورت گرفته است که به احتمال بالا یکی از دو نوع پهپاد فوق بوده است.

 بالگرد AH-۶۴ آپاچی

بالگردهای آپاچی ساخت شرکت بوئینگ نزدیک به سه دهه است که نقش بالگرد اصلی رزمی نیروی زمینی ارتش آمریکا را بر عهده دارند. این بالگرد برخوردار از دو موتور قدرتمند توربوشفت بوده و در خدمت ارتش تروریستی آمریکا و رژیم اشغالگر قدس در تمامی عملیات مهم نظامی این دو رژیم در دهه های گذشته نقش داشته است.

در گونه D بالگرد آپاچی، یک رادار موج میلیمتری برای هدفگیری اهداف با دقت بالا نیز به آن اضافه شده و گونه هدایت راداری از موشک هلفایر نیز به فهرست تسلیحات آن افزوده شده است.

این بالگرد دارای طول بدنه ۱۵، قطر روتور ۱۴.۶، ارتفاع ۳.۹ متر، بیشینه وزن برخاست ۱۰۴۳۳ کیلوگرم و قابلیت حمل تا ۲۷۰۰ کیلوگرم محموله (در گونه آخر) خود است. بیشینه سرعت و سرعت پیمایشی این بالگرد به ترتیب ۲۹۳ و ۲۶۵ کیلومتر بر ساعت و سقف پرواز آن نیز ۶۴۰۰ متر اعلام شده است.

این بالگرد می‌تواند در شعاع رزمی بیش از ۴۵۰ کیلومتر به اجرای عملیات بپردازد و دو جایگاه حمله جنگ افزار نیز در دو طرف بدنه زیر بالها و یک جایگاه در نوک بال آن تعبیه شده است. قابلیت حمل ۱۶ موشک هوا به سطح هلفایر یا ۴ پرتابگر ۱۹ فروندی راکت هایدرا-۷۰ توسط این بالگرد نمایش داده شده است که پایایی رزمی قابل توجهی به آن می دهد. یک توپ ۳۰ میلیمتری تک لوله نیز زیر دماغه این بالگرد نصب شده است.

سامانه شناسایی و هدفگیری در روز و شب مجهز به مسافت یاب و نشانه گذار لیزری در دماغه این بالگرد نصب شده و همانطور که اشاره شد در برخی گونه ها از یک رادار موج میلیمتری نیز در این بالگرد بهره گرفته شده است. قیمت هر فروند از گونه آخر این بالگرد در حدود ۳۵ میلیون دلار اعلام شده است.

 بالگرد UH-۶۰ بلک هاوک

این بالگرد به عنوان جایگزین خانواده بالگردهای مشهور UH-۱ توسط شرکت سیکورسکی طراحی و ساخته شده و در طی سه دهه گذشته ستون فقرات ترابری و پشتیبانی رزمی نیروهای نظامی آمریکا و برخی دیگر از کشورهای عضو ناتو را بر عهده داشته است.

همچون بالگرد آپاچی، بلک هاوک نیز در عملیات های نظامی متعددی شرکت داشته است. گونه های متعددی از آن برای کاربردهای زمینی و دریایی توسعه یافته که شامل نمونه عملیات ویژه با قابلیت سوختگیری هوایی و نمونه مجهز به جایگاه حمل جنگ افزار برای حمل موشک های هلفایر و راکت انداز هایدرا-۷۰ نیز می شود.

این بالگرد که قیمت هر فروند آن در برخی گونه ها به ۲۱ میلیون دلار می رسد قابلیت حمل ۱۳ سرنشین به جز خلبان و کمک خلبان را دارد. طول بدنه آن در حدود ۱۵.۴۳، قطر روتور اصلی ۱۶.۳۶ و ارتفاع آن تا بالای روتور اصلی ۲.۸۷ متر است.

این بالگرد قابلیت حمل ۱۲۰۰ کیلوگرم بار داخلی یا ۴۱۰۰ کیلوگرم بار خارج بدنه را دارد. بیشینه وزن برخاست آن نیز ۱۰۶۶۰ کیلوگرم است.

این بالگرد می تواند به سرعت بیشینه ۲۹۴ و سرعت پیمایشی ۲۸۰ کیلومتر بر ساعت دست یابد و شعاع عملیات رزمی آن حدود ۵۹۰ کیلومتر و بیشترین ارتفاع پرواز آن نیز ۵۷۹۰ متر است. با توجه به این ویژگی ها، این بالگرد نقش مهمی در عملیات های رزمی نیروی زمینی ارتش آمریکا دارد.

 تیلت روتور V-۲۲ آسپری

این پرنده که ترکیبی از هواپیما و بالگرد است، توسط دو شرکت مطرح بل و بوئینگ طراحی و ساخته شده است. در پروژه‌ای به ارزش بیش از ۳۵ میلیارد دلار و زمان حدود ۱۸ سال از اولین پرواز تا رسیدن به نمونه تولیدی. رقم قیمت هر فروند از این پرنده ویژه بالغ بر ۷۲ میلیون دلار عنوان شده است.

وی-۲۲ به مدد قابلیت کاری دوگانه خود می توان همچون بالگردها به صورت عمودی بلند شده یا فرود آید و در حالت پرواز نیز همچون هواپیماها با سرعت پروازی بالا حرکت کند. برای تجمیع این دو قابلیت، موتورهای این پرنده قابلیت چرخش حول محوری در بال ها را دارند.

وی-۲۲ با طول بدنه ۱۷.۴۸، عرض با احتساب روتورها برابر ۲۵.۷۸ و ارتفاع ۵ تا ۶.۷۳ متر (بسته حالت بالگرد یا هواپیما بودن) قابلیت حمل تا ۳۲ سرباز را به همراه ۴ خدمه پروازی دارد. این پرنده می تواند تا ۹۰۷۰ کیلوگرم بار داخلی یا ۶۸۰۰ کیلوگرم بار خارج بدنه حمل نماید. وزن خالی آن ۱۴۴۳۲ و بیشینه وزن برخاست آن در بین حالات عملیاتی مختلف ۲۷۴۴۲ کیلوگرم است.

سرعت بیشینه آن ۵۶۵ کیلومتر بر ساعت در ارتفاع ۴۶۰۰ متری عنوان شده که معادل یک هواپیمای توربوپراپ حمل و نقل است. سقف پرواز آن نیز ۷۶۰۰ متر عنوان شده. وی-۲۲ می تواند به شعاع عملیات رزمی ۷۲۰ کیلومتر بر ساعت دست یابد. در تصویر زیر شعاع عملیاتی گونه MV-۲۲B بدون سوختگیری هوایی از پایگاه عین الاسد در عراق ترسیم شده است.

یکی از اماکن هدف قرار گرفته توسط موشک های سپاه، رمپ و آشیانه محل استقرار تیلت روتورهای وی-۲۲ بوده است. یکی از آشیانه ها به طور کامل نابود شده و دو آشیانه مجاور نیز آسیب دیده است. محل آشیانه منهدم شده تا محل توقف پرنده های وی-۲۲ در حدود ۷۵ متر است که با توجه به شعاع تخریب کلاهک های چند صد کیلوگرمی موشک های فاتح یا قیام، احتمالاً تعدادی از این پرنده ها در اثر برخورد ترکش ها آسیب دیده اند.

 بالگرد CH-۴۷ شینوک

بالگرد شینوک به واسطه حضور گونه ای از آن در ارتش کشورمان شناخته شده است. این بالگرد یک وسیله حمل و نقل برای جابجایی نیروها و بارها سنگین است که بیش از چهار دهه از ارائه اولیه آن می گذرد. تعدادی از این بالگرد در پایگاه عین الاسد آمریکا مستقر شده است. قیمت نمونه F این بالگرد ۳۸.۵۵ میلیون دلار اعلام شده است.

نمونه فوق دارای طول، عرض و ارتفاع بدنه به ترتیب ۱۵.۸۵، ۳.۷۸ و ۵.۷ متر است. به طور حدودی وزن خالی آن ۱۱۱۵۰ و وزن بیشینه آن ۲۲۶۸۰ کیلوگرم بوده و توانایی حمل ۱۰۸۸۰ کیلوگرم بار را دارد. سرعت پروازی پیمایشی این بالگرد ۲۹۱ کیلومتر بر ساعت، سقف پرواز آن ۶۰۹۶ متر و شعاع عملیاتی آن ۳۷۰ کیلومتر عنوان شده است.

این بالگرد در عملیات های بزرگ برای حمل سربازان یا تجهیزات سنگین به نقاط نزدیک به خطوط نبرد قابلیت ویژه ای دارد. بسته به میزان تجهیزات سربازان از ۳۳ تا ۵۵ نفر با این بالگرد قابل جابجایی است. از مشخصات این بالگرد پیداست که برخلاف نسل های قبلی سرعت و شعاع عملیاتی آن به میزان محسوسی افزایش یافته و در نتیجه ارزش عملیاتی بالاتری یافته است. برخی گونه های بالگرد CH-۴۷ به لوله سوختگیری هوایی هم تجهیز شده اند.

 هواپیمای ترابری C-۱۳۰ هرکولس

این هواپیما نیز به سبب وجود چند گونه از آن در نیروی هوایی ارتش برای کشور ما شناخته شده است. آخرین گونه از آن با مشخصه C-۱۳۰J سوپرهرکولس با قیمت هر فروند ۶۷.۳ میلیون دلار از سال ۱۹۹۹ در خط تولید قرار گرفته است.

این گونه دارای طول ۲۹.۷۹، دهانه بال ۴۰.۴۱ و ارتفاع ۱۱.۸۴ متر است. وزن خالی آن ۳۴۲۷۴، بیشینه وزن برخاست آن ۷۰۳۰۵ و میزان بار قابل حمل با آن ۱۹۰۵۰ کیلوگرم است. سرعت پیمایشی سوپرهرکولس ۶۴۳ کیلومتر بر ساعت و سقف پرواز آن ۸۶۱۵ متر با بیشینه بار قابل حمل است. برد پروازی این هواپیما با ۱۵۴۰۰ کیلوگرم بار به بیش از ۳۳۰۰ کیلومتر می رسد.

سوپرهرکولس با قابلیت نشست و برخاست در باندهایی با طول ۹۵۳ متر و باندهای ناهموار از مهمترین هواپیماهای راهکنشی (تاکتیکی) در عملیات های نظامی آمریکا به شمار می رود. گونه های دیگری از هواپیمای C-۱۳۰ هرکولس از جمله نمونه تهاجم زمینی آن به پایگاه عین الاسد رفت و آمد داشته اند. این گونه مجهز به انواع توپ و تیربار و نیز موشک های هلفایر برای حمله به اهداف زمینی است.

سوپرهرکولس قابلیت حمل ۹۲ نفر یا ۶۴ سرباز با تجهیزات کامل یا ۷۴ تخت بیمار را دارد. به گفته فرمانده نیروی هوافضای سپاه ۹ سورتی پرواز این هواپیما از پایگاه عین الاسد پس از حمله سپاه گزارش شده است.

با این تفاسیر، با توجه به ضربه حیثیتی وارد شده بر ارتش تروریستی آمریکا در عملیات شهید سلیمانی، آمریکایی ها با سانسور شدید خبری در وهله اول و سپس انتشار کنترل شده اخبار سعی در پرهیز از ایجاد جو روانی شکست و خسارات و تلفات ارتش خود در این عملیات مهم دارند. تلاشی که ممکن است هر لحظه با انتشار تصاویر ماهواره ای از منابع غیر آمریکایی یا تصاویر گرفته شده توسط نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بر باد رود.

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.