تا چند روز قبل گفته می شد دولت ایالات متحده و گروه طالبان در حال مذاکره بر سر جزئیات نهایی و تکمیل متن توافق صلح در افغانستان هستند، اما «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری ایالات متحده شب گذشته در  پیام های توئیتری خود همه این رشته ها را پنبه کرد.

تاکنون ده ها نشست مربوط به صلح در افغانستان برگزار شده است که ۹ مورد از آن در دوحه قطر میان نمایندگان دولت آمریکا و گروه طالبان صورت گرفت. در هفته های اخیر خبرهایی مبنی بر نزدیکی دیدگاه های کاخ سفید و طالبان منتشر شد که امیدواری برای کاهش خشونت در این کشور را افزایش داده بود؛ به ویژه آنکه افغانستان خود را برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری تا چند هفته دیگر آماده می کند.

دونالد ترامپ در پیام توئیتری خود نشست محرمانه با فرماندهان طالبان را که قرار بود امروز در منطقه کمپ‌ دوید در نزدیکی واشنگتن برگزار شود فاش کرد. وی ادامه اقدامات خشن در افغانستان و کشته شدن چند افغان و یک سرباز آمریکایی در انفجار اخیر در کابل را دلیلی برای لغو این دیدار بیان داشت

رئیس جمهوری آمریکا در واقع با این پیام خود ادامه گفت وگوهای صلح میان آمریکا و طالبان را متوقف ساخت زیرا وی بر این اعتقاد است که طالبان با انجام این اقدامات تلاش دارد تا اهرم های فشار خود را در مذاکرات تقویت کند.  ترامپ در پایان توئیت های خود عنوان داشت که این بدترین نوع نگرش طالبان است زیرا اجرای آتش بس برای موفقیت مذاکرات صلح بسیار مهم است. بنابراین آن ها احتمالا قدرت مذاکره را ندارند. وی این اقدامات را با هدف تاثیرگذاری در فرایند مذاکرات انجام می دهند. وی در پایان این سوال را مطرح کرد که «آن ها چند دهه دیگر می خواهند بجنگند؟»

اهداف ناپیدای ترامپ از لغو دیدارها

به نظر می رسد دلایل گوناگونی در این تصمیم گیری ترامپ موثر بوده اند. به نوشته رسانه های غربی نارضایتی برخی مقام های ارشد کاخ سفید از جمله وزرای دفاع و امور خارجه آمریکا از متن توافق صلح با طالبان موضوعی بود که به نتیجه رسیدن تلاش ها را از چند هفته قبل مبهم ساخته بود.  از جمله تحولات دیگری که بر پیچیدگی اوضاع افزوده است  انتخابات ریاست جمهوری افغانستان و مشخص نبودن نتیجه آن است. از طرف دیگر قرار بود «اشرف غنی» رئیس جمهوری این کشور هم روز شنبه به آمریکا سفر کند. این سفر اما به دلایل نامشخص لغو شد و چند ساعت پس از آن ترامپ توقف دیدارهای خود با بازیگران اصلی افغانستان را رسانه ای کرد.

 

پیش از این گفته می شد که توافق اصولی میان «زلمای خلیلزاد» نماینده ویژه کاخ سفید در امور افغانستان و گروه طالبان به دست آمده است. مهمترین بخش توافق خروج  ۵۴۰۰ نیروی آمریکایی از افغانستان در خلال ۱۳۵ روز پس از امضای آن بود. از آنجاکه آمریکا اکنون ۱۴ هزار نیرو در افغانستان دارد برخی روزنامه های آمریکایی اعلام کردند مابقی ۸۶۰۰ نفر نظامی این کشور هم در یک برنامه زمانی طولانی تر - احتمالا ۱۶ ماهه- افغانسان را ترک خواهند کرد. همچنین طالبان نیز متعهد شد گروه های شبه نظامی و تروریستی نباید علیه نیرو و منافع و شرکای آمریکا در افغانستان اقدامی را به ویژه در منطقه تحت کنترل طالبان انجام دهند. مذاکرات بین الافغانی و گفت و گوی مستقیم طالبان با دولت مرکزی در کنار برقراری آتش بس از دیگر بندهای توافق اولیه ای بود که اکنون سرنوشت آن نامعلوم است.

مخالفت ها در ایالات متحده به اندازه ای جدی بود که «مایک پومپئو» و «مارک اسپر» وزیران امورخارجه و دفاع آمریکا  اعلام کرده بودند چنین توافق صلحی را امضا نمی کنند. اکنون وقوع بمب گذاری که طالبان مسئولیت آن را پذیرفته در کنار کشته شدن یک سرباز آمریکایی، بهانه کافی را برای مقام های ارشد و تصمیم گیر کاخ سفید فراهم کرده است تا از امضای توافق صلح سرباز بزنند.

روزنامه «نیویورک تایمز» گزارشی را از لغو دیدار محرمانه و جداگانه ترامپ با دولت افغانستان و طالبان منتشر کرد و در مورد دلایل این تصمیم نوشت دیدار شگفت آور ترامپ با گروهی سرکش که از اکتبر سال ۲۰۰۱ هزاران آمریکایی را کشته است یک قمار دیپلماتیک به شمار می رود. یک مقام ارشد کاخ سفید اعلام کرد دیدار برای دوشنبه و تنها دو روز قبل از سالگرد حادثه ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ برنامه ریزی شده بود؛ اما آن حادثه ای بود که انجامش از داخل افغانستان برنامه ریزی شده بود و در نهایت منجر به اشغال افغانستان از سوی ارتش ایالات متحده گردید.

براساس این گزارش بخشی از تصمیم ترامپ به سیاست های سرسختانه اشرف غنی رئیس دولت افغانستان هم مربوط می شود که برای انتخابات روز ۲۸ سپتامبر در این کشور خود را آماده می کند.  اما در هر صورت ادامه این مسیر (انجام دیدارها) به طور قطع مباحث سیاسی آتشینی را در واشنگتن رقم می زد. با توجه به این موضوع که دولت ترامپ تحت فشار رو به افزایشی از سوی محافظه کاران قرار گرفته است، عجله ای برای خروج از افغانستان ندارد. این در حالی است که دموکرات ها تاکید می کنند از مذاکرات صلحی پشتیبانی می کنند که به خروج نیروهای آمریکایی از این کشور منجر شود.

در آمریکا نه تنها مقام های کنونی کاخ سفید بلکه برخی چهره های سیاسی و نظامی مخالف توافق خلیلزاد هستند. «دیوید پترائوس» فرمانده پیشین نیروهای آمریکایی در افغانستان هشدار داده است این توافق موجب تقویت القاعده و بازگشت دوباره این گروه می شود. با همین دیدگاه است که برخی تحلیلگران حتی اجرای سیاست خروج عجولانه نظامیان را باعث چالش های بزرگ تر در آینده می دانند. روزنامه نیویورک تایمز برنامه «باراک اوباما» رئیس جمهوری پیشین آمریکا برای خروج نیروهای نظامی از عراق در سال ۲۰۱۴ را عاملی برای ظهور داعش در این کشور می داند.

شبکه خبری «سی ان ان» هم دعوت و دیداربا طالبان را تحولی غیرقابل انتظار برای پایان دادن به جنگی ۱۸ ساله می داند که تنها چند روز قبل از سالگرد حمله به برج های دوقلو در نیویورک پیگیری می شد.

ژنرال بازنشسته «جان کربی» که پیش از این سخنگوی پنتاگون بود نیز این خبرها را حیرت آور توصیف کرد و افزود این دیدار مشروعیت سیاسی چشمگیری را به طالبان می بخشد؛ مشروعیتی که آن ها حتی از طریق مذاکره قادر به برآورده کردن آن نبودند. دیدار با ترامپ برای طالبان یک پروپاگاندای بزرگ و موفقیتی عظیم محسوب می شود که می تواند ضربه ای به موقعیت دولت اشرف غنی باشد.

با اینحال برخی منابع در ایالات متحده اعلام کردند به رغم لغو مذاکرات صلح از سوی رئیس جمهوری آمریکا، رایزنی بر سر تعیین تاریخ های جدیدِ دیدار با طالبان و دولت کابل در کاخ سفید آغاز شده است. اما تردید های گوناگونی وجود دارد: نخست آنکه طالبان ممکن است تعهدات سخت و سریع را قبل از دیدار با ترامپ نپذیرد. از سوی دیگر این گمانه زنی نیز در محافل آمریکایی مطرح است که رئیس جمهوری آمریکا تلاش دارد از لغو دیدارها و برنامه ریزی دوباره آن به عنوان یک تاکتیک مذاکراتی استفاده کند.

 

اخبار مرتبط

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.