قدرتمندترین و ضعیف‌ترین گذرنامه‌های جهان

ایسنا نوشت: تازه‌ترین رده‌بندی گذرنامه‌ها نشان می‌دهد سه اژدهای آسیایی گوی رقابت را از سایر کشورها ربوده‌اند و به صدر جدول قوی‌ترین پاسپورت‌ها صعود کرده‌اند، درحالی‌که قدرت گذرنامه‌های ایالات متحده آمریکا و انگلیس بیشترین افت را در یک دهه اخیر تجربه می‌کند. جایگاه ایران نیز در رده‌بندی جدید نسبت به سال گذشته تغییر چندانی نداشته است.

شرکت مشاوره «هنلی و شرکا» با آغاز نیمه دوم سال ۲۰۱۹، گزارشی را از قدرتمندترین و ضعیف‌ترین گذرنامه‌های جهان منتشر کرده است که رقابت سختی را بین سه کشور آسیایی ژاپن، سنگاپور و کره جنوبی برای به‌دست آوردن قوی‌ترین پاسپورت نشان می‌دهد.

ژاپن و سنگاپور با دسترسی آزاد به ۱۸۹ کشور، درحال حاضر قوی‌ترین پاسپورت‌های جهان را دارند و به طور مشترک در جایگاه نخست این رده‌بندی قرار گرفته‌اند. کره جنوبی نیز با فنلاند و آلمان به رتبه دوم صعود کرده‌اند و شهروندان هر سه کشور می‌توانند به ۱۸۷ کشور دسترسی آزاد داشته باشند.

فنلاند که سال گذشته در جایگاه سوم این رده‌بندی قرار داشت اکنون رتبه دوم این فهرست را به‌دست آورده که قدرت گذرنامه‌اش را مدیون سیاست درهای باز پاکستان است. دولت پاکستان به تازگی سیستم ویزای الکترونیکی (ETA) را راه‌اندازی کرده که به شهروندان بیش از ۵۰ کشور از جمله فنلاند، ژاپن، مالت، اسپانیا، سوئیس و امارات متحده عربی در کنار انگلیس و ایالات متحده آمریکا اجازه دسترسی آزادتر را داده است.

سومین رتبه جدول قوی‌ترین گذرنامه را کشورهای اروپایی تصاحب کرده‌اند؛ دانمارک، ایتالیا و لوکزامبورگ با دسترسی آزاد و بدون ویزا به ۱۸۶ کشور، این جایگاه را به‌دست آورده‌اند. درحالی که فرانسه، اسپانیا و سوئد رتبه چهارم جدول را به‌دست آورده‌اند. شهروندان این کشورها می‌توانند به ۱۸۵ کشور آسان‌تر و یا بدون ویزا سفر کنند.

اما اوضاع برای ایالت متحده آمریکا و انگلیس چندان تعریف‌کردنی نیست، بررسی‌های موسسه «هنلی و شرکا» نشان می‌دهد این کشورها درحالی‌که سال ۲۰۱۴ قوی‌ترین گذرنامه‌ها را داشتند اکنون به جایگاه ششم فهرست ۲۰۱۹ تنزل پیدا کرده‌اند که ضعیف‌ترین حالت از سال ۲۰۱۰ تا کنون بوده است.

شهروندان این دو کشور درحال حاضر به ۱۸۳ کشور بدون ویزا و یا آسان می‌توانند سفر کنند.

سی‌ان‌ان که این گزارش را منتشر کرده، افت رتبه گذرنامه انگلیس را متاثر از «برگزیت» می‌داند. خروج از اتحادیه اروپا این نگرانی و سردرگمی را در میان شهروندان بریتانیایی از آینده سفر بدون ویزا در کشورهای عضو اتحادیه به‌وجود آورده است.

در بین تمام کشورها، جهش رتبه‌ای امارات متحده عربی قابل توجه است، چرا که در تاریخ ۱۴ ساله بررسی شاخص‌های گذرنامه، بیش از ۳۵ پله بالا آمده و به جمع ۲۰ کشور نخست دارنده قوی‌ترین گذرنامه پیوسته است. شهروندان امارات اکنون امکان دسترسی آزاد و بدون ویزا به ۱۶۷ کشور را دارند.

اما در انتهای جدول چه خبر است؟ مقایسه رده‌بندی گذرنامه‌ها در نیمه نخست سال ۲۰۱۹ با دوره مشابه سال گذشته، نشان می‌دهد رتبه کشورهای انتهای جدول در یک سال اخیر تغییر چندانی نداشته است.

 افغانستان یک‌بار دیگر و با رتبه ۱۰۹ در انتهای این فهرست قرار گرفته است و شهروندان این کشور به جز ۲۵ مقصد در سراسر جهان باید برای سفر به نقاط دیگر این کره خاکی ویزا بگیرند. ۱۰ کشور آخر این جدول اجازه دسترسی آزاد و بدون ویزا به کمتر از ۴۰ کشور را دارند.

جایگاه ایران نیز در نیمه نخست سال ۲۰۱۹ تغییر محسوسی نداشته است. سال گذشته (۲۰۱۸) ایران از بین ۱۰۰ رتبه، جایگاه ۹۲ را به‌دست آورده بود و هشت پله با آخرین کشور که عراق بود فاصله داشت و اکنون، از بین ۱۰۹ رتبه، به همراه کره شمالی، بنگلادش، اریتره و لبنان در جایگاه ۱۰۱ این رده‌بندی قرار گرفته است. شهروندان این چهار کشور به اضافه ایران امکان دسترسی آزاد به ۳۹ کشور را دارند و برای سفر به ۱۸۷ مقصد دیگر باید ویزا تهیه کنند.

بهترین یا قوی‌ترین گذرنامه‌ها تا نیمه نخست سال ۲۰۱۹

۱. ژاپن، سنگاپور (دسترسی آزاد و بدون ویزا به ۱۸۹ مقصد)

۲. فنلاند، آلمان، کره جنوبی (۱۸۷ مقصد)

۳. دانمارک، ایتالیا، لوکزامبورگ (۱۸۶ مقصد)

۴. فرانسه، اسپانیا، سوئد (۱۸۵ مقصد)

۵. اتریش، هلند، پرتغال، سوئیس (۱۸۴ مقصد)

۶. بلژیک، کانادا، یونان، ایرلند، نروژ، انگلستان، ایالات متحده (۱۸۳ مقصد)

۷. مالت (۱۸۲ مقصد)

۸. جمهوری چک (۱۸۱ مقصد)

۹. استرالیا، ایسلند، لیتوانی، نیوزیلند (۱۸۰ مقصد)

۱۰. لتونی، اسلواکی، اسلوونی (۱۷۹ مقصد)

ضعیف‌ترین گذرنامه‌ها تا نیمه نخست سال ۲۰۱۹

۱۰۱. بنگلادش، اریتره، ایران، لبنان، کره شمالی (۳۹ مقصد)

۱۰۲. نپال (۳۸ مقصد)

۱۰۳. لیبی، فلسطین اشغالی، سودان (۳۷ مقصد)

۱۰۴. یمن (۳۳ مقصد)

۱۰۵. سومالی (۳۱مقصد)

۱۰۶. پاکستان (۳۰ مقصد)

۱۰۷. سوریه (۲۹ مقصد)

۱۰۸. عراق (۲۷ مقصد)

۱۰۹. افغانستان (۲۵ مقصد)

این رده‌بندی براساس بررسی‌های موسسه «هنلی پاسپورت ایندکس» با نگاه به میزان دسترسی آزاد شهروندان به سایر کشورها تعیین شده که یکی از شرکت‌های بررسی‌کننده جایگاه گذرنامه براساس شاخص‌های مالی است و پایه اطلاعات آن برگرفته از داده‌های انجمن بین‌المللی حمل و نقل هوایی «یاتا» است که ۱۹۹ گذرنامه و ۲۷۷ مقصد سفر را پوشش می‌دهد و رده‌بندی را با تغییر سیاست‌های ویزا، به‌روز رسانی می‌کند.

رییس موسسه «هنلی و شرکا» که موسس شاخص جایگاه گذرنامه است، می‌گوید: «آخرین رده‌بندی پاسپورت‌ها با استناد به شاخص‌های Henley Passport  نشان می‌دهد که سیاست ویزای آزاد در پیشرفت‌های اجتماعی و اقتصادی کشورها تاثیر فزاینده‌ای دارد.»