فردی که مسئولیت مکانیسم مالی ایران-اروپا موسوم به INSTEX  «ابزار حمایت از تبادلات تجاری» را بر عهده خواهد گرفت، «پر فیشر» ۶۹ ساله و مدیر سابق «کامرتس‌ بانک» (Commerzbank) است. وی که قرار است به مدت ۶ ماه مدیریت INSTEX را بر عهده بگیرد، سابقه ۲۹ سال حضور در مناصب مختلف این بانک را دارد. پیشتر نیز رسانه‌ها می‌گفتند این مکانیزم در فرانسه ثبت می‌شود و مدیر آن نیز یک بانکدار ارشد آلمانی خواهد بود و اینکه انتظار می‌رود انگلیس نیز به عنوان سهامدار به این سازوکار بپیوندد

همچنین وزیران خارجه کشورهای فرانسه، آلمان و انگلیس در بیانیه ای ثبت کانال مالی ویژه با ایران را اعلام کردند.

بر اساس بیانیه این سه کشور، اینستکس ابتدا بر روی بخش های اساسی تر برای ملت ایران متمرکز می شود و از تجارت دارو، تجهیزات پزشکی و محصولات کشاورزی حمایت می کند. اینستکس در دراز مدت به روی اپراتورهای اقتصادی کشورهای ثالث که می خواهند با ایران روابط تجاری داشته باشند، باز خواهد شد. فرانسه، آلمان و انگلیس تاکید دارند که عملکرد این سیستم مشروط به احترام ایران به برجام است.

این اقدام با واکنش های زیادی همراه بوده که برخی از آنها به شرح زیر است:

نشریه ایتالیایی «ائوروپاتودی» نیز می نویسد: آمریکا پس از خروج از برجام، تحریم ها علیه ایران را آغاز کرد، اما فرانسه، آلمان و انگلیس مکانیسمی را برای حفظ شرکت های اروپایی راه اندازی کردند که سیلی به ترامپ محسوب می شود.

این نشریه نوشت: اگر آمریکای ترامپ می خواهد خط مشی سخت و تحریم علیه ایران را به جلو ببرد، آزاد است، اما اروپا قصد دارد به مبادلات با جمهوری اسلامی ادامه دهد و به توافق هایی که در برجام امضا شده، احترام بگذارد. فرانسه، آلمان و انگلیس با تهران یک کانال برای پرداخت ها موسوم به اینستکس برای تسهیلات مبادلات مالی راه اندازی کردند و با این کار، شرکت های اروپایی را از تحریم های آمریکایی حفظ کردند. این شرکت که مقر آن در پاریس خواهد بود، بخش اقتصادی توافق هسته ای را حفظ می کند. مکانیسم مالی ویژه در نشست غیر رسمی وزرای خارجه اتحادیه اروپا در بخارست از سوی وزرای خارجه سه کشور آلمان، فرانسه و انگلیس معرفی شد.

روزنامه چاینا دیلی روز جمعه در مطلبی تاکید کرد ایران از طریق این سیستم می تواند فعالیت های مالی و تجاری خود را با کشورهای عضو اتحادیه اروپا از سربگیرد.

این روزنامه، از این سیستم به عنوان ظرفیتی برای توسعه و تقویت همکاری های اقتصادی تهران با اتحادیه اروپا نام برده که در مرحله نخست بخش های مهم تجارت میان دو طرف از جمله مواد غذایی، دارو و کالاهای پزشکی و کشاورزی را شامل می شود.

چاینا دیلی با اشاره به تحریم های آمریکا علیه ایران و همچنین هشدارهای این کشور به اروپا نوشته است راه اندازی این سیستم یکی از وعده های اروپا به ایران به عنوان یکی از دستاوردهای برجام بعد از خروج آمریکا از آن بوده است.

این روزنامه با اشاره به بیانیه وزرای خارجه سه کشور اروپایی در مورد این سامانه مالی مشترک نوشته است وزرای خارجه فرانسه، آلمان و انگلیس که E۳ نامیده می شوند، اعلام کرده اند «اینستکس» یا ابزار مبادله تجارت مبادلات برای حمایت از تجارت مشروع اروپا با ایران تاسیس شده است.

چاینا دیلی می نویسد با این حال «اینستکس» هنوز عملیاتی نشده است اما این سه کشور اروپایی متعهد شده اند در این سامانه مالی بالاترین استانداردهای بین المللی را در رابطه با مبارزه با پولشویی، مبارزه با تامین مالی تروریسم و ‌همچنین تطابق با تحریم های اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد رعایت کنند.

در ادامه گزارش آمده است راه اندازی این کانال مالی بازتابی از تعهد سه کشور اروپایی و تلاش های مداوم آنها برای حفظ قرارداد هسته ای ایران موسوم به برجام است.

رویترز  نیز در این باره نوشت که هدف از این ساز و کار مالی حفظ منافع اقتصادی ایران تحت توافق هسته ای است. بر این اساس، اتحادیه اروپا تلاش کرده است به رغم تصمیم «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا درباره خروج از توافق هسته ای، حسن نیت خود را به ایران نشان دهد.

رویترز به نقل از یک دیپلمات اروپایی که نامش ذکر نشده است، ادامه داد: این یک پیام سیاسی مهم به ایران است که نشان می دهد ما مصمم به حفظ توافق جامع اقدام مشترک هستیم. همچنین این پیام را به آمریکا انتقال می دهد که ما با وجود تحریم های فرامرزی از منافع خود دفاع می کنیم.

خبرگزاری روسی اسپوتنیک همچنین گزارش داد که اعلام آمادگی سه کشور برای راه اندازی این کانال مالی به دنبال بیانیه «ماجا کوسیانچیچ» سخنگوی امور خارجی و سیاست امنیتی اتحادیه اروپا مطرح شد. با وجود اقدام یکجانبه آمریکا در خروج از توافق دیگر طرف های توافق، چین، فرانسه، آلمان، روسیه، انگلیس و اتحادیه اروپا و ایران تعهد خود را نسبت به برنامه جامع اقدام مشترک (توافق هسته ای) نشان داده اند.

شبکه دویچه وله آلمان هم در گزارشی با عنوان اینستکس اروپا کانال مبادلات مالی با ایران را راه اندازی کرد؛ نوشت: آلمان، فرانسه و انگلیس کانال مالی با ایران موسوم به اینستکس را راه اندازی کرده اند تا به ادامه تجارت و دور زدن تحریم آمریکا کمک کنند. در ادامه گزارش دویچه وله آمده است: دولت آمریکا به اتحادیه اروپا درباره تلاش برای دور زدن تحریم ها هشدار داده است.

دویچه وله نوشت که این فرآیند پرداخت از شرکت های اروپایی در مقابل مجازات های مربوط به تحریم های آمریکا محافظت خواهد کرد. با این حال، شرکت های اروپایی و بانک هایی که با ایالات متحده کار می کنند، ممکن است بعد از تجارت با تهران دچار مشکل شوند و با مجازات های واشنگتن روبه رو شوند. چنانچه پیشتر بسیاری از شرکت های اروپایی در پاسخ به تحریم های آمریکا از ایران خارج شده اند. تحت این ابزار حمایتی، آنها از همکاری بانکی و مالی با ایران در سیستم تحت سلطه آمریکا رها می شوند. این ابتکار علاوه بر تسهیل تجارت کالاهای اساسی احتمال دارد برخی از مشکلات ارز خارجی ایران را نیز برطرف کند.

خبرگزاری آناتولی ترکیه نیز یادآور شد که اتحادیه اروپا به منظور دور زدن تحریم های آمریکا اینستکس را ایجاد کرد. این گزارش می افزاید: کشورهای پرقدرت اتحادیه اروپا شامل آلمان و فرانسه و انگلیس تلاش می کند توافق هسته ای تاریخی ایران را با پیشنهاد به شرکت های اروپایی برای استفاده از کانال مالی جایگزین زنده نگه دارند. آناتولی اضافه کرد: با وجود تصمیم ترامپ برای خروج از توافق هسته ای، سه کشور اروپایی تاکید دارند که این توافق به طور موثری عمل خواهد کرد.

فدریکا موگرینی نماینده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا از این ابتکار حمایت کرد و اظهار داشت که این مکانیسم باعث تجارت قانونی با ایران می شود، همانطور که در برجام نیز پیش بینی شده بود. اتحادیه اروپا به طور کامل از اجرای توافق هسته ای حمایت می کند. ۱۳ گزارش آژانس هسته ای وجود دارند که حاکی از احترام کامل ایران به تعهدات خود است و این یک عنصر کلیدی برای امنیت منطقه محسوب می شود.

«میخاییل اولیانوف»  نماینده روسیه در سازمان های بین المللی در وین نیز اعلام کرد: مسکو با کشورهای اروپایی برای موفقیت ساز و کار مالی ویژه اروپا با ایران موسوم به INSTEX به صورت فعال همکاری خواهد کرد.

اولیانوف روز پنجشنبه در گفتگو با خبرگزاری ریانووستی تاکید کرد: در مرحله اول همکاری ها سیاسی خواهد بود. در آینده اگر این کانال را برای کشورهای ثالث بگشایند، به احتمال زیاد، بسیاری از کشورها خواهند توانست از این کانال محافظت شده برای انجام پرداخت های مالی استفاده کنند.

«کارین کنایسل» وزیر خارجه اتریش از حضور شرکت های اروپایی و تسهیل روابط تجاری با ایران حمایت کرد و در گفتگویی پیش از آغاز نشست وزیران اتحادیه اروپا در بخارست پایتخت رومانی گفت که ما باید برای شرکت های کوچک و متوسط تسهیلاتی فراهم کنیم و از عدم امکان شرکت ها برای یافتن منابع مالی بانکی به دلیل تحریم ها جلوگیری کنیم.

وزیر خارجه اتریش به ساز و کار مالی ویژه اروپا برای ایران موسوم به INSTEX که روز پنجشنبه رسما راه اندازی شد، اشاره کرد و افزود: از آنجایی که ما درباره حجم های کوچک صحبت می کنیم، سازوکار مالی ویژه برای شرکت های بزرگ مناسب نیست.

کنایسل به سرمایه گذاری های جدی در سال گذشته از سوی اروپایی ها به ویژه ایتالیا و فرانسه در ایران اشاره و تاکید کرد: آنها سریعا از سرمایه گذاری های عمده خارج شدند و شرکت های چینی جایگزین آنها شد. وضعیت کنونی این گونه است که شرکت های اروپایی با انتظارات بالا و حضور گسترده در ایران به ویژه در صنعت خودروسازی و همچنین نوسازی صنعت انرژی (ایران) را ترک می کنند و شرکت های چینی می آیند.

وزیر امور خارجه اتریش همچنین درباره برخورد آمریکا با ساز و کار ویژه مالی اروپا نیز گفت: اتحادیه اروپا حتی بعد از بحران مالی سال ۲۰۱۲ نتوانست ساز و کار مشخصی برای مقابله با این نوع بحران‌ها پایه‌گذاری کند. یورو باید تقویت شود تا بتواند نقش بیشتری در مبادلات بین‌المللی ایفا کند و شاید این ساز و کار مالی بهانه‌ای برای مقابله با یک‌جانبه بودن نقش دلار در تعیین قیمت نفت و بازارهای بین‌المللی باشد.

 

اخبار مرتبط

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.