در کرکوک چه می‌ گذرد؟

تسنیم : در حالی که مردم کرکوک همچون دیگر بخش‌های عراق، ارائه خدمات بیشتر و رفع مشکلات معیشتی از سوی کابینه عادل عبدالمهدی را به انتظار نشسته‌اند، به نظر می‌رسد تحرکات احزاب کردی مانع از آن است که چنین آرزوهایی برای آنها محقق شود.

ساعات پایانی سه شنبه شب هفته جاری بود که اتحادیه میهنی پرچم کردستان را بر فراز مقرهای حزبی خود در شهر کرکوک برافراشته کرد، متعاقب آن شماری از اعضاء و طرفداران این حزب در این شهر به جشن و پایکوبی پرداختند، اقدامی که با حضور نیروهای امنیتی پایان یافت و مسائل حاشیه ای آن به رسانه ها و صدور بیانیه های مختلف رسید.

اتحادیه میهنی کردستان از میان احزاب کردی دارای بیشترین میزان آرای انتخابات های برگزار شده در کرکوک بوده است، این شهر مورد منازعه در سیاست ها و خط مشی های اتحادیه میهنی اهمیت بسیاری داشته است. اما سران این حزب معتقدند که رفراندوم برگزار شده مسعود بارزانی بهانه ای شده است تا کردها سهمی در حاکمیت کنونی این شهر نداشته باشند، این در حالیست که بارزانی ها هم تعدادی از سران اتحادیه میهنی را به همکاری با نیروهای عراقی در ۱۶ اکتبر ۲۰۱۷ متهم کرده اند و حتی در روزهای گذشته که برگزاری نشست دفاتر سیاسی دو حزب حاکم اقلیم کردستان در اربیل با هدف بررسی موانع تشکیل کابینه جدید محلی پیش بینی شده بود مسعود بارزانی به دلیل حضور برخی از این افراد مانع از برگزاری این نشست شده و اعلام کرده است که تحت هیچ شرایطی با آنها بر سر یک میز گفتگو نخواهد کرد.

  اتحادیه میهنی در اقدامی تحریک آمیز پرچم محلی اقلیم را در کرکوک برافراشت که با موضع قاطع دولت مرکزی عراق، در نهایت از این اقدام خود عقب نشینی کرد

چرا اتحادیه میهنی به این اقدام متوسل شد؟

اتحادیه میهنی کردستان که در موضوع کرکوک به شدت تحت فشار حزب دموکرات کردستان عراق و رسانه های این حزب بوده است و از طرفی حزب بارزانی را به مانع تراشی در انتصاب نامزد معرفی شده خود برای تصدی پست استانداری کرکوک متهم کرده است، سعی بر آن دارد افکار عمومی کرد به ویژه ساکنین کرد کرکوک را به گونه ای متقاعد کند که همچنان به آرمان بازگشت کرکوک به جغرافیای اقلیم کردستان پایبند است و تنها حزبی است که در این راستا فعالیت خواهد کرد. آنها در نخستین قدم، پرچم کردستان را بر بام شاخه کرکوک خود و دیگر مقرهای مربوطه برافراشته کردند. از سوی دیگر خبرها حاکی از آن است که حزب دموکرات کردستان در تلاش است با توافق بغداد ضمن بازگشت به کرکوک، پرچم کردستان را در مقرهای حزبی خود برافراشته کند، بنابراین اتحادیه ای ها خواسته اند قبل از اقدام حزب بارزانی خود را پیشقدم نشان دهند.

واکنش ها به اقدام اتحادیه میهنی

استاندار کرکوک به عنوان مسئول شورای تامین این استان در واکنش به این اقدام اتحادیه میهنی کردستان آن را غیر قانونی خواند و حتی بر اساس اعلام رسانه های کردی با هدف جلوگیری از هر گونه تنش احتمالی از بغداد نیز درخواست اعزام نیروی نظامی کرده است. جبهه ترکمانی نیز این اقدام را تحمیل امر واقع و در تضاد با قانون و تصمیم دادگاه عالی عراقی خوانده است. عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق نیز مراتب نگرانی خود را به رئیس جمهوری این کشور اعلام کرده است. با توجه به اینکه برهم صالح با حمایت اتحادیه میهنی به منصب ریاست جمهوری عراق رسیده است اینک در دو راهی پایبندی به سوگند قانون اساسی و رضایت یاران حزبی خود قرار گرفته است، اینکه چگونه با این موضوع تعامل خواهد کرد ممکن است به بازگشت از سفر به قطر موکول شود. حزب دموکرات کردستان عراق هم پیشتر و در خصوص بازگشت به کرکوک، عادی سازی وضعیت این شهر و عقب نشینی نیروهای عراقی به ویژه حشد شعبی را به عنوان پیش شرط بازگشت خود، تعیین و در واکنش به اقدام اتحادیه میهنی کردستان نیز اعلام کرده است که این حزب در پی فرار از قبول مسئولیت حوادث ۱۶ اکتبر سال ۲۰۱۷ است.

موضعگیری های مسئولین اتحادیه میهنی در کرکوک

در واکنش به بیانیه نخست وزیر عراق، آسو مامند عضو دفتر سیاسی و مسئول شاخه کرکوک اتحادیه میهنی کردستان اعلام کرد که هیچ نیرویی توان پایین آوردن پرچم کردستان را از مقرهای حزبی اتحادیه میهنی ندارد و جریان هایی هم که به این اقدام معترض هستند در دادگاه عالی عراق طرح شکایت کنند. وی از احزاب کردی نیز خواسته است با برگزاری نشست فوق العاده در کرکوک در خصوص آینده این شهر تصمیم گیری کنند.

یاسین عزالدین معاون شاخه کرکوک اتحادیه میهنی کردستان با تکرار سخنان مافوق خود به مردم کرکوک گفته است در انتظار اعلام خبرهای مسرت بخش دیگری باشند که به گفته وی تحویل پرونده امنیتی کرکوک است. این مسئول اتحادیه میهنی گفته است که نیروی نظامی مشترکی از نیروهای پیشمرگ و عراقی با نظارت آمریکایی ها مسئولیت تامین امنیت کرکوک و توابع آن را عهده دار خواهند شد. قابل ذکر است که در روزهای گذشته شماری از نیروهای آمریکایی در پایگاه نظامی کی وان در ۱۵ کیلومتری شمال غرب کرکوک مستقر شده اند.

فرمانده محور چهارم نیروهای پیشمرگ وابسته به اتحادیه میهنی کردستان برافراشتن پرچم کردستان در مقرهای حزبی این حزب در کرکوک را قانونی خوانده است. وستا رسول گفته است که بر اساس قانون اساسی عراق نمی توان از برافراشته شدن پرچم کردستان در مقرهای احزاب کردی ممانعت کرد.

روند ملا محمود از دیگر مسئولان اتحادیه میهنی کردستان هم در کرکوک اعلام کرده است که بیانیه نخست وزیر عراق بیش از حد بزرگنمایی شده است و در آن به اعزام نیروی نظامی برای پایین کشیدن پرچم اشاره ای نشده است بلکه اعلام کرده است که جریان های سیاسی فشارهایی را در این زمینه به وی وارد کرده اند و از دید ما هم امری طبیعی است. همزمان رسانه های کردی اعلام کرده اند که اتحادیه میهنی شماری از هواداران خود را در کرکوک به عنوان سپر انسانی برای ممانعت از هر گونه اقدام احتمالی نیروهای امنیتی عراقی در مقرهای تابعه مستقر کرده است.

حزب دموکرات کردستان عراق و موضوع بازگشت به کرکوک

همچنانکه اشاره شد حزب دموکرات کردستان پیش شرط هایی را در خصوص بازگشت به کرکوک اعلام کرده است و در نشست اخیر اربیل هم که با مشارکت تعدادی از احزاب کردی در خصوص بررسی وضعیت این شهر برگزار شد کمال کرکوکی عضو دفتر سیاسی حزب دموکرات کردستان با تکرار این شروط اعلام کرد که حزب متبوع وی تا عادی سازی وضعیت کرکوک به این شهر باز نخواهد گشت. اما فرمانده محور غرب کرکوک نیروی پیشمرگ حزب دموکرات کردستان اعلام کرده است که در انتظار نتایج دیدارهای برگزار شده مسئولین عراقی با مسعود بارزانی خواهند ماند. نوری محمد علی گفته است که در بغداد تضمین هایی در خصوص بازگشت به کرکوک به مسعود بارزانی داده شده است و منتظر عملیاتی شدن این وعده ها و عادی سازی وضعیت کرکوک هستیم. 

حضور نظامی آمریکایی ها، فعالیت های پراکنده تروریست های داعشی، اقدامات تحریک برانگیز احزاب کردی و مخالفت های اعراب و ترکمان ها با چنین اقداماتی زمینه تنش های بیشتر را در کرکوک به عنوان شهر حساس و مورد منازعه فراهم کرده است، امری که می طلبد سران و مسئولین ارشد عراق با توجه به تجربه های گذشته با خویشتن داری و جلوگیری از تنش های بیشتر، غائله را ختم به خیر کنند.