آئین بزرگداشت دفتر نشر فرهنگ اسلامی عصر دوشنبه ۲۸ آبان‌ماه با حضور محسن جوادی معاون فرهنگی وزیر ارشاد،  سید علی موسوی گرمارودی، غلامرضا امامی و نیکنام حسینی‌پور مدیرعامل موسسه خانه کتاب و حضور جمعی از پیشکسوتان و اهالی فرهنگ و ادب در پژوهشگاه فرهنگ و هنر و معماری برگزار شد.

* حسینی‌پور: آیا دفتر نشر فرهنگ اسلامی توانسته به نیازهای مردم و به‌خصوص جوانان در عصر انقلاب دیجیتالی پاسخ دهد؟

حسینی پور مدیرعامل خانه کتاب در ابتدای این آئین ضمن تبریک میلاد پیامبر رحمت حضرت محمد مصطفی (ص)، گفت: در سال‌های آغازین دهه ۱۳۵۰ جریان‌ها و نیروهای گوناگونی با رژیم طاغوت مبارزه می‌کردند. در این میان برخی از جریان‌ها التقاطی بودند و خط روشنی را پیگیری نمی‌کردند. در این هنگامه آرا و نگرش‌ها، تعدادی از روحانیون دلسوز و آگاه به همراه چهره‌های خدمت‌گزار و متوّل بازار، اقدام به تأسیس دفتر انتشاراتی کردند که خط اسلام ناب و بی‌پیرایه را دنبال کنند. آیت‌الله سید رضا برقعی و شهید محمدجواد باهنر و نیز استاد گلزاده غفوری پایه‌گذاران نخستینِ دفتر نشر فرهنگ اسلامی بودند و دست به کاری سترگ زدند که نزدیک به نیم قرن توسط افراد زیادی ابیاری شد.

حسینی‌پور افزود: این حرکت فرهنگی با حمایت تعداد دیگری از روحانیون و استادان با گرایش‌های مذهبی همراه شد، چنان‌که در همان نخستین سال‌های فعالیت خود توانست جمعی از نویسندگان و محققان طراز اول را جذب کند و کتاب‌هایی را منتشر سازد که هنوز هم سودمند هستند. درک درست و شناخت نیازهای زمان موجب شد که کتاب‌های دفتر نشر فرهنگ اسلامی با استقبال آحاد مردم و به‌خصوص جوانان مواجه شود.

حسینی‌پور با بیان اینکه در طلیعه چهلمین سال انقلاب اسلامی و پس ۴۵ سال فرهنگ گستری دفتر نشر فرهنگ اسلامی موسسه خانه کتاب بر آن شد که از خدمات و فعالیت‌های دوران‌ساز این دفتر انتشاراتی تجلیل کند توضیح داد: پیش از این نیز ما از خدمات جریان‌ساز انتشارات دارالکتب الاسلامیه به مدیریت حاج مرتضی آخوندی تجلیل کردیم. هدف ما در درجه نخست تقدیر از تلاش خالصانه شخصیت‌های فرهنگی است که کار فرهنگی را مؤثرتر از هر اقدام دیگر می‌دانند تا جامعه را بیدار و پویا کنند. درجه دوم اهمیت این‌گونه همایش‌ها جلب توجه جوان‌ها به ریشه‌ها و اصالت‌های انقلاب اسلامی است.

وی تصریح کرد: امروز بعد از ۴۵ سال تکاپوی فرهنگی دفتر نشر فرهنگ اسلامی طبعاً این نهاد بزرگ‌تر شده و بخش‌های جدیدی چون نشر کتاب کودک و ایجاد فعالیت‌های موسیقایی را پدید آورده است. سؤالی که اینجا مطرح است و دفتر نشر با کارنامه خود به آن جواب می‌دهد این است که آیا دفتر نشر فرهنگ اسلامی توانسته به نیازهای مردم و به‌خصوص جوانان در عصر انقلاب دیجیتالی پاسخ دهد؟ آیا راهبردی برای جذب جوانان در این سیلاب اطلاعاتی دارد؟ آیا توانسته چشمان جوانان را از صفحات مجازی به سوی کتاب و نگرش‌های مذهبی بچرخاند؟

* خاطره مدیرعامل پیشین دفتر نشر فرهنگ اسلامی از دیدار ناصر ایرانی با رهبر انقلاب

در این مراسم، عباس ملکی که سابقه مدیرعاملی این دفتر را به مدت ده سال عهده‌دار بوده است بیان داشت: اصل فعالیت در دفتر فرهنگ اسلامی برای دین بود، اینکه از یک روزنه‌ای بتوانیم نفوذ کنیم و آثاری را که در حوزه دین قصد اشاعه داریم منتشر کنیم. 

وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه یکی از افتخارات دفتر فرهنگ اسلامی حضور دکتر باهنر در این دفتر بود، گفت: دکتر باهنر تا زمانی که به شهادت برسند مدیرعامل دفتر بودند و این از افتخارات ماست،‌ من از روزی که وارد دفتر شدم، روزی خدمت مقام معظم رهبری رسیدیم، ایشان ابراز خوشحالی کردند و فرمودند من هم می‌خواهم کتاب‌هایم را به دفتر نشر اسلامی بدهم، من عرض کردم کتاب صلح امام حسن شما برای نشر آسیا است، ایشان فرمودند من مترجم هستم و می‌خواهم کتابم را به دفتر شما بدهم، بنابراین تا زمانی که بنده در این دفتر مشغول خدمت بودم، ۱۵ اثر از رهبر انقلاب را چاپ کردیم، ایشان همواره حلال‌ترین پول را پول تألیف کتاب می‌دانستند و می‌گفتند این پول را باید بگیرم و شما هم باید در ارائه آن به نویسنده‌ها اهتمام داشته باشید. 

وی در ادامه با بیان اینکه از دکتر شهیدی درس‌هایی بسیاری آموختم، چرا که ایشان عضو تحریریه دفتر نشر بودند، گفت:‌ یکی دیگر از افتخارات دفتر نشر فرهنگ اسلامی این بود که از ممیزی کتاب معاف بودیم، اما نمی‌خواستند همه این مسئله را بدانند، ما نیز به کسی نمی‌گفتیم، اما فرد دیگری که باید از او یاد کنم، استاد محمدرضا حکیمی است، روز اولی که وارد دفتر نشر شدم، دعوای مفصلی برای فونت تایپ‌ها با یکدیگر داشتیم، اما پس از چند روز دیدم او فردی است که باید با او ساخت. در ادامه همه مجلات عربی الحیات را چاپ کردیم، اسم احمد آرام روی مجلدات بود، اما آقای حکیمی همه را ترجمه کرده بودند.

وی افزود: حدود ۱۶ کتاب دیگر داشتند که آنها را نیز دفتر نشر منتشر کرد که بسیار راضی بودند، برای ما جلسات روزهای چهارشنبه بسیار خاطره‌انگیز بود، ما همچنین بیست اثر از آیت‌الله رسولی محلاتی را نیز منتشر کردیم، چرا که عجیب علاقمند بودم در برخی زمینه‌ها فقط دفتر نشر موضوع خاصی را چاپ کند، که یکی از آنها چاپ قرآن، نهج‌البلاغه، صحیفه سجادیه و... بود.

وی در ادامه خاطره‌ای از حضور ناصر ایرانی در محضر مقام معظم رهبری را بازگو کرد و افزود: روزی هیأت تحریریه دفتر نشر خدمت مقام معظم رهبری رسیدیم، آقای رهگذر به من گفت بهتر است آقای ایرانی را با خود نبریم، حضرت آقا ناراحت می‌شوند، ولی من متعجبانه پرسیدم چرا باید ناراحت شوند، خاطره‌ای از رهبر انقلاب در ذهن داشتم و آن اینکه در بازدید از نمایشگاه کتاب، روزی آقای شعردوست به آقا فرمودند ما کار موفقیت‌آمیزی در سروش انجام دادیم، در واقع کتاب‌های شکسپیر را که مسائل اخلاقی در آنها وجود داشت سانسور و حذف کرد‌ه‌ایم، این سخن آقای شعردوست برخورد جدی رهبر انقلاب را دربرداشت،‌ آقا فرمودند مگر کسی می‌تواند به کتاب‌های شکسپیر دست بزند؟ با این خاطره به دیدار مقام معظم رهبری رفتیم، اتفاقا آقای ایرانی هم حضور داشتند، قرار شد من افراد را معرفی کنم، به  ایرانی که رسیدم، رهبر انقلاب فرمودند: به‌به، آقای ایرانی کجا بودید؟ ایرانی هم گفت کمی کارهای محیط‌زیستی می‌ کنم و گاهی هم کتاب می‌نویسم، آقا فرمودند من کتاب های شما را اکثرا خوانده‌ام، «زنده باد مرگ» کتاب خوبی است، و بلافاصله آقا به محافظانشان فرمودند به کتابخانه من بروید، قفسه چندم، ردیف چندم، چند کتاب از آقای ایرانی وجود دارد، آنها را سریع برایم بیاورید، کتاب‌ها را باز کردند و متوجه شدیم که رهبر انقلاب بر حاشیه هر صفحه مطلبی را تقریر کرده بودند، حتی در چند صفحه آخر نظراتشان را صراحتا نوشته بودند، ْآقای ایرانی متعجب رهبر انقلاب را می‌نگریست، این نشان می‌دهد که نوآوری ما بد نبوده است. 

ملکی در بخش دیگری از سخنان خود ضمن اشاره به اینکه بنده تا سال ۸۲ در دفتر نشر بوده‌ام، اما همیشه فکر می‌کنم دفتر نشر مکان پربرکتی است، گفت: در این دفتر کارهای فراوانی انجام شده که باید قدر دانست. 

* گرمارودی: برجسته‌ترین ویژگی دفتر نشر این است که هرگز التقاطی نشد

در ادامه مراسم، سیدعلی موسوی گرمارودی در سخنانی کوتاه گفت: بنده این افتخار را داشتم پیش از انقلاب و پس از انقلاب در دفتر نشر باشم و جزو هیأت تحریریه آن بودم، به نظرم برجسته‌ترین ویژگی دفتر نشر این است که هرگز التقاطی نشد و به نظرم این نقطه محوری دفتر نشر است. 

* امامی: دفتر نشر پاسخگوی نیازهای زمانه خویش بود

غلامرضا امامی از سخنرانان دیگری بود که او هم گفت:‌ ابا دارم در تجلیل ز ندگان و ترحیم مردگان سخن بگویم، چرا که کار به تملق و تعریف‌های بیجا می‌رسد، اما از سر شوق پذیرفتند و به این مراسم با پای دل آمدم. 

وی افزود: آمدم برای ادای دین به مردانی که دفتر نشر فرهنگ اسلامی را بنیان گذاشتند، امیدوارم این کار ادامه یابد و به زندگان نیز برسد، چرا که روزگار ما روزگار آرزوهای بلند و دیوارهای کوتاه بود، نه امروز که روزگار دیوارهای بلند و آرزوهای حقیر است، زیرا که نسل ما در پی آرمان بود، در پی کشف حقیقت و آگاهی؛ اما اینجا سخن از دفتر نشر فرهنگ اسلامی است و من بی‌هیچ رویکرد، بی‌هیچ جناحی گزارشگر حقیقتم.

به گفته وی، دفتر نشر پاسخگوی نیازهای زمانه خویش بود، نیک درک کرده بود در چه زمانه‌ای زندگی می‌کنند و چه چیزی را باید به نسلی ارائه کنند که در پی حقیقت بود.

* جوادی: جا دارد مجموعه‌ای از تاریخ شفاهی دفتر نشر و افرادی که در آن حضور داشتند منتشر شود

جوادی معاون فرهنگی وزیر ارشاد هم در پایان این مراسم گفت: دورانی که محصل بودم، از آثار دفتر نشر بسیار بهره می‌بردم، چرا که بسیاری از نامدارترین نویسندگان این سرزمین آثارشان از سوی این دفتر منتشر می‌شد و به نظرم جا دارد مجموعه‌ای از تاریخ شفاهی دفتر نشر و افرادی که در آن حضور داشتند منتشر شود. دفتر نشر طرح‌های موفقی دارد که در نشر فرهنگ اسلامی مؤثر بوده است که امیدوارم این مسیر سخت با استقامت ادامه یابد. 

* چینی فروشان: در تاسیس و ادامه راه دفتر نشر فرهنگ اسلامیخون‌دلها خورده شد

محسن چینی‌فروشان، مدیرعامل دفتر نشر فرهنگ اسلامی هم با بیان اینکه زمانی فکر می‌کردم چه شد که در آن سال‌ها عده‌ای به فکر ایجاد دفتر نشر فرهنگ اسلامی افتادند تصریح کرد: در تاسیس و ادامه راه این دفتر خون‌دل‌های بسیاری خورده شد و این وظیفه ما را سنگین‌تر می‌کند که این امانت را درست به نسل آینده منتقل کنیم. خیلی تیزهوشی و موقعیت‌سنجی نیاز بود تا آن زمان چنین دفتری تاسیس شود.

وی ضمن اشاره به اینکه شرایط سال‌های ۵۱ تا ۵۶ کشور شرایط بسیار خاصی بود افزود: بعد از ۱۵ خرداد ۴۲ و اتفاقاتی که رخ داد رژیم دو حرکت صورت داد اول حرکت سرکوب و دیگری حرکت فرهنگی بود. بعد از سال ۴۲ اتفاقات فرهنگی بزرگی در کشور رخ داد که نگاهی به تاریخ تاسیس بسیاری از موسسات فرهنگی این را نشان می‌دهد. از جمله آن‌ها مجلات پیک، کانون پرورش فکری، سازمان پیشاهنگی و سازمان جوانان هلال‌احمر بود و در راس همه این سازمان‌ها نیز آدم‌های بانفوذی مسئولیت داشتند. در مقابل این چنین حرکتی در آن سال‌ها، مبارزه فرهنگی کمتر دیده می‌شد و حرکت‌ها بیشتر مسلحانه و سیاسی بود. از سال‌های ۵۱ و ۵۲ به بعد ضرورت مبارزه فرهنگی بیشتر احساس شد. آن سال‌ها مجموعه‌ای از عناصر و عمدتا شاگردان امام خمینی (ره) که ۱۵ خرداد را درک کرده بودند وارد مبارزات فرهنگی شدند که همه این مبارزات فرهنگی بستری برای وقوع یک انقلاب فرهنگی بود.

چینی‌فروشان در ادامه با اشاره به آمار کتاب‌های منتشر شده از سوی دفتر نشر فرهنگ اسلامی در طول بیش از چهار دهه فعالیت و با توضیح اینکه در سال‌های اول تاسیس دفتر، کتاب‌های زیادی چاپ نشد و بیشتر کتاب‌های چاپ شده مربوط به دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ به بعد است گفت: کتاب‌های دفتر عمدتا با مخاطب جوان نگاه جدیدتر، برداشت‌ درست‌تر و موقعیت‌شناسی نسبت به زمانه تولید می‌شوند. ذکر چند نکته در مورد وضعیت فعلی دفتر لازم به نظر می‌رسد. از ابتدای تاسیس تاکنون حدود ۲ هزار عنوان کتاب در دفتر نشر چاپ شده که حدود ۲۰۰ عنوان از آن‌ها مربوط به پیش از انقلاب است. در طی چهار سال اخیر حدود ۴۵۰ عنوان کتاب از سوی این دفتر منتشر شده که ۱۸۰ عنوان چاپ نخست بوده است. در این مدت علاوه بر کتاب فعالیت‌های دیگری نیز در دفتر انجام شده است که اسامی آن‌ها انتشار ۵۲ شماره مجله فرهنگ اسلامی است. این مجله اکنون به‌صورت الکترونیکی منتشر می‌شود. دفتر نشر فرهنگ اسلامی در فضای مجازی کارهای دیگری نیز صورت داده که از جمله آن‌ها تولید چند کتاب الکترونیک است. البته کتاب چاپی جای خود را دارد، ولی آینده به نوعی در تسخیر فضای مجازی است و نباید از آن عقب بمانیم. حدود ۲۵۰ عنوان از کتاب‌های دفتر در فیدیبو بارگذاری شده است.

 وی با اشاره به تاسیس فروشگاه و نمایشگاه دفتر نشر فرهنگ اسلامی تا دهه فجر افزود: این مجموعه نمایشگاهی و فروشگاهی در مساحتی بالغ بر حدود ۶۰۰ مترمربع، ویترین کتاب در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد و همچنین محلی برای برگزاری نشست‌ها و گردهمایی‌ها پیش‌بینی شده است.

 مدیرعامل دفتر نشر فرهنگ اسلامی در معرفی دو مورد از پروژه‌های پژوهشی این دفتر گفت: پروژه «به‌گزین» با مدیریت سیدعلی موسوی گرمارودی، گزیده‌ای از ادبیات کهن ایرانی با نگاه مذهبی و دینی است. همچنین پروژه مربوط به نوحه‌ها و مرثیه‌ها در گذر تاریخ ایران در دست انجام است که به نمونه‌های نوحه و مرثیه از زمان قاجار تاکنون و تغییرات لحن‌ها و شعرها در ده‌جلد می‌پردازد. حدود سه سال پیش که تیم مدیریتی جدید به دفتر نشر فرهنگ آمد، براساس مبانی اصلی مذهب ما که قرآن، پیامبر (ص) و امامت است به این نتیجه رسیدیم که دفتر در زمینه موضوع امامت کارهای تاریخی و تحلیلی بسیاری انجام داده، ولی متاسفانه درباره شخصیت والای پیامبر گرامی اسلامی که پایه همه این تعالیم بوده، کمتر کار شده است.

وی گفت: شاید در طول چند قرن اخیر بیش از دو هزار کتاب مستقل درباره موضوع کربلا و امام حسین (ع) منتشر شده که البته هراندازه درباره این موضوع کار شود، بازهم کم است، ولی در زمینه پژوهش و تولید آثار فاخر، پیامبر (ص) به نوعی در بین مسلمانان و جامعه ما مظلوم هستند. سعی کردیم برای توجه بیشتر به زندگی آن حضرت از لحاظ کلامی، حدیثی، روایی و سبک زندگی در قالب‌های هنرمندانه و خلاقانه کاری انجام دهیم. لذا پیشنهاد پی‌ریزی جشنواره‌ای با موضوع پیامبر اعظم (ص) مطرح شد که این جشنواره در قالب داستان کوتاه فعالیت خود را آغاز کرد.

 وی در پایان با تاکید بر این مهم که تاکنون سه دوره از جشنواره برگزار شده و چهارمین دوره آن در حال برگزاری است گفت: کتاب‌های منتخب هر دوره از جشنواره منتشر شده و ده‌ها عنوان کتاب مستقل از آثار برگزیده جشنواره نیز به چاپ رسیده است. از دوره گذشته نیز از کشورهایی همچون‌ آلمان، لبنان، تاجیکستان، افغانستان و عراق شرکت‌کنندگانی در جشنواره داشتیم که جنبه بین‌المللی به آن داد.

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.