چه کسی قیمت آنلاین بازار ارز را تعیین می‌کند؟
از سایت‌های اعلام قیمت گرفته تا نرم‌افزارهای موبایلی و البته صفحات اینستاگرامی و کانال‌های تلگرامی. جایی که دست کم بخشی از حاکمیت - از رئیس کل بانک مرکزی سابق تا دادستان فعلی تهران - بر این اعتقادند که نقش چشمگیری در بالا رفتن قیمت ارز و برهم خوردن تعادل بازار دارند.
پرسش مهم اینجاست که «چه کسی قیمت آنلاین بازار ارز را تعیین می‌کند؟».
به طور مشخص می‌توان دست چهار گروه رسانه‌ای را در فضای آنلاین فعلی بازار رصد کرد. گروه‌هایی که بر حسب اتفاق یا شاید هم به صورت کاملا برنامه‌ریزی شده، همگی در خارج از مرزها قرار دارند.
**حلقه مثقال
مهم‌ترین گروه یا حلقه را باید حلقه «مثقال» بدانیم؛ حلقه‌ای که این روزها سه سایت «مثقال»، «سبزه میدان» و «گرم» را در اختیار دارد. این حلقه کانال‌هایی به نام «قیمت لحظه‌ای دلار» با حدود 200 هزار عضو، «مثقال» با 110 هزار عضو در تلگرام و در اینستاگرام دو صفحه، یکی با 103 هزار و دیگری با 70 هزار دنبال‌کننده دارد. کل این مجموعه منسوب به فردی است به نام «شهنام گلشنی» که نامش برای فعالان بازار ارز آشناست. او و سایتش در جریان التهابات بازار در سال 90 هم در کانون توجه قرار داشتند و حتی خودش بازداشت شد.
نکته جالب در مورد گلشنی این است که او از بیان اینکه یکی از پیروان فرقه بهاییت است ابایی ندارد و گفته در دانشگاه مربوط به بهاییان کامپیوتر خوانده است. در بین فعالان بازار ارز این شنیده نیز وجود دارد که سایت تازه تأسیس «بن‌بست» که آن هم در زمینه اعلام نرخ ارز فعال است، متعلق به همین فرد است؛ هر چند به خاطر پنهان بودن اطلاعات ثبت این سایت نمی‌توان به قطعیت در این مورد نظری داد.
**حلقه دوم
دومین حلقه مهم، حلقه TGJU است؛ سایتی که هنوز هم در میان جمع کثیری از فعالان بازار ارز به اشتباه، به عنوان سایت رسمی اتحادیه طلا و جواهر معروف است اما در واقع متعلق به فردی به نام «محمود فروغی» است که ظاهرا قبلا کارمند اتحادیه بوده و حالا دارد از دوبی، نرخ ارز و طلا در بازار تهران را تعیین می‌کند. این سایت کانالی با 71 هزار عضو و نیز گروهی با 36 هزار عضو در تلگرام دارد.
**حلقه پرنیان
سومین حلقه مهم که مخصوصا با اپلیکیشن خود که بیش از 20 هزار نصب فعال دارد و نیز با سایت خود، در این حوزه فعال است؛ «بازار 360» نام دارد. این اپلیکیشن و سایت متعلق به گروه رسانه‌ای است به نام «پرنیان» که خود این گروه برای یک شرکت مهاجرتی به نام «کنپارس» است که در کانادا فعالیت می‌کند و مدیریت آن به عهده فردی به نام «علی مختاری» است. علی مختاری حقوق خصوصی خوانده و عضو کانون وکلای دادگستری تهران و عضو رسمی انجمن کانادایی نظارت بر مشاورین مهاجرت ICCRC است.
**حلقه جوانمردی
چهارمین حلقه هم با محوریت فردی به نام «علی جوانمردی» شکل گرفته که اهالی رسانه و سیاست می‌دانند مدت‌ها خبرنگار و مجری ارشد صدای آمریکا بود و حالا رسانه‌ای دارد به نام «آواتودی». جالب است که کانال او در تلگرام حدود 185هزار عضو دارد؛ یعنی بیش از همه کانال‌های دیگر در حوزه ارز.
این گونه است که جریان اصلی تعیین نرخ آنلاین دلار در ایران با چهار ضلع «گلشنی، فروغی، مختاری و جوانمردی» در خارج از مرزهای کشور شکل می‌گیرد که ناگفته پیداست تا چه میزان می‌تواند اطلاعات آن واقعی و پوشش آن بر تحولات بازار از سر دغدغه منافع ملی باشد.
**کف بازار
به این کانال‌ها و سایت‌ها و نرم‌افزارها باید 2 کانال دیگر را هم افزود که اگرچه قیمت لحظه‌ای ارز را ارائه می‌کنند ولی اطلاعاتی در مورد ادمین آن‌ها به صورت آشکار وجود ندارد؛ یکی «قیمت آنی ارز» با 84 هزار عضو و دیگری «دلار کف بازار» با 65 هزار عضو.
ممکن است خواننده این گزارش البته از کانال‌های دیگری مثل «ساعت بازار»، «قیمت لحظه‌ای ارز، سکه و طلا»، «دلار و سکه کارگشا»، «آخرین قیمت» یا «تحلیل تخصصی بازار تهران طلا»، قیمت‌ها را دنبال کند اما این کانال‌ها چندان روی روند بازار تأثیرگذار نبوده‌اند؛ چراکه یا تعداد اعضای کمتری دارند یا اینکه عملا یک کانال تخصصی اقتصادی هستند، نه کانالی که صرفا قیمت را در بازار تعیین و گزارش کند.
**جنگ پنهان دلاری
این گزارش البته تمام نخواهد شد اگر از جنگ پنهان «دلاری» که در تلگرام برقرار بوده نگوییم؛ جنگی که در سکوت خبری کامل، ظاهرا چند روزی است به آتش‌بس رسیده است. ماجرا این است که ظاهرا کانالی در تلگرام با نام «دلاری» و آدرس Dolari فعال بوده که رویکرد آن دادن قیمت‌های بالا و به هم ریختن تعادل بازار بوده است. در مقابل طیف وفادار به نظام دو کانال به نام‌های مشابه یعنی «دلاری» و آدرس‌های Dolaril و Dolar_il را تأسیس کرده تا بتواند در جنگ خبری مقابل آن طیف بایستد، اما با وجود اینکه گفته می‌شود در این کانال‌ها 2 میلیون نفر عضو بودند؛ در چند روز گذشته هر سه کانال توسط تلگرام بسته شده و این موضوع حتی مورد اعتراض عبدالصمد خرم‌آبادی، دبیر کارگروه فیلترینگ هم قرار گرفته است.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه یکی دو روز پیش باز هم گفت که ایران بیش از آنکه درگیر جنگ اقتصادی باشد، درگیر جنگ روانی است؛ جنگی که به راحتی در فضای آنلاین تعیین نرخ ارز و طلا در ایران مشهود است.
در این میان باید دید آیا راهکارهای از قبل تجربه شده که ظاهرا دوباره توسط دادستانی تهران به کار گرفته شده و در آن برخی سایت‌ها از اعلام نرخ دلار منع شدند، کارآمد است؟ و آیا راهکارهای دیگر را نباید آزمود؟ تاکنون چقدر به ایجاد مراجع آنلاین و معتبر که بتواند اعتماد ایجاد کند و مقابل تعیین نرخ دلار و سکه و طلا از خارج از مرزها و توسط افرادی مثل گلشنی و فروغی و جوانمردی بایستد، اندیشیده‌ایم؟
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
ارسال نظر