از هفته گذشته تا کنون، دو اتفاق مهم برای حفظ برجام پیش آمده است؛ اول موضوع دادگاه لاهه و حکم به اینکه آمریکا حق محدودیت مالی علیه ایران را ندارد و دوم توافق ایران و اروپا برای ایجاد مکانیسم جدید برای تسهیل تجارت. هرچقدر امید به موضوع اولی دور از انتظار به نظر می‌رسد و حتی احتمال خروج آمریکا از پیمان مودت هم وجود دارد، اما در موضوع دوم می‌توان امید داشت که اتحادیه اروپا سازوکاری برای تجارت با ایران فراهم کند؛ مکانیسم جدیدی که گفته می‌شود امکان مبادلات مالی با ایران و شرکت‌های خریدار نفت و صادرکننده کالا به ایران در آن فراهم باشد.

 

آن طور که اداره خدمات خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرده است، این مکانیسم با هدف اجرای کامل و موثر برجام ایجاد خواهد شد. در واقع این سیستم پرداخت به کسب وکار‌های اروپایی امکان می‌دهد تا بدون تحریم شدن توسط آمریکا به روابط خود با ایران ادامه دهد. طبق ساز و کار پیشنهادی اروپا، شرکتی که از ایران نفت می‌خرد به جای پرداخت وجه به ایران، آن را مستقیما یا با واسطه به شرکتی که کالا به ایران می‌فروشد پرداخت خواهد کرد و وجهی به ایران نخواهد رفت و مبادلات در این فرآیند به صورت یورو محاسبه خواهد شد و دلار حذف می شود.

 

 به گفته برخی از سیاستمداران اروپایی، این مکانیزم مشابه سیستمی است که برای مبادله با اتحاد جماهیر شوروی به کار می‌رفت در مقابل برخ دیگر از کارشناسان تجاری معتقدند برخی از شرکت‌های بزرگ به دلیل ترس از تحریم‌های آمریکا و از دست دادن بازار این کشور، بازار ایران را رها خواهند کرد.

 

هادی حق شناس اقتصاددان درباره امکان انجام این فرآیند گقته است: آنچه تاکنون اتفاق افتاده پس از برجام به دو دسته تقسیم می‌شود، دولت‌های اروپایی و موگرینی بویژه در نشست سازمان ملل اتحادیه اروپا و ۴+۱ در قالب بیانیه‌ای ۱۲ بندی حمایت کامل از برجام را اعلام کردند و وعده حمایت از اقتصاد ایران را دادند. به لحاظ سیاسی هر آنچه اتحادیه اروپا باید انجام می‌داد را انجام داده است، اما در بخش دوم شرکت‌های اروپایی عکس مواضع سیاسی اروپایی‌ها عمل کردند و نه تنها به کار خودشان در ایران ادامه ندادند بلکه زودتر از اجرای تحریم‌های یک جانبه امریکا ایران را ترک کردند.

 

او می‌گوید: شرکت‌های اروپایی بین کار در ایران و کار در امریکا، امریکا را انتخاب کردند، زیرا منافع شرکت‌های بزرگ در امریکا بیشتر از ایران است. امروز به لحاظ سیاسی از منظر اتحادیه اروپا مانعی برای ادامه کار شرکت‌های اروپایی در ایران نیست، اما تصمیم شرکت‌های اروپایی این است که در ایران بمانند یا خیر. شرکت‌های کوچک‌تر نیز می‌توانند به کارشان ادامه دهند برخی از آن‌ها همچنان در ایران هستند و شرکت‌های کوچک مشکلات ما را می‌توانند حل کنند، اما در نهایت تصمیم با شرکت‌های کوچک اروپایی است.

 

 

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.