متن مصاحبه سیدحسین موسویان، دیپلمات اسبق کشورمان و پژوهشگر فعلی دانشگاه پرینستون امریکا با شبکه تلویزیونی دموکراسی آمریکا به شرح زیر است: 

امریکا ناقض قطعنامه شورای امنیت است

مجری: جانسون سفیر آمریکا در مقاله‌ای از انگلیس خواست که به آمریکا بپیوندد. ترامپ هم تجدید تحریم‌های جدید علیه ایران را آغاز کرده. خواستیم نظر شما را بدانیم.

موسویان: برجام حاصل ۱۳ سال مذاکره ایران و قدرت‌های جهانی است که توافق شد، امضاء کردند، شورای امنیت سازمان ملل طی قظعنامه‌‌ای آن را تصویب کرد، آژانس بین‌‌‌المللی انرژی اتمی که تنها سازمان مسئول برنامه هسته‌‌‌‌ای کشورها در جهان است نیز آن را تصویب کرد و از زمان اجراء در ژانویه ۲۰۱۶ تا کنون حداقل یازده بار هم انجام تهدات ایران را تایید کرده است. آمریکا تنها عضو شورای امنیت سازمان ملل است که این توافق را نقض کرده و از آن خارج شده و بدین ترتیب قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل و مقررات جهانی را نقض کرده است. همانطور که شما به مقاله سفیر آمریکا در لندن اشاره کردید، آمریکا کشور انگلیس، سایر کشورهای اروپایی و جهان را برای نقض قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل تحت فشار قرار داده است. این در تاریخ شورای امنیت سازمان ملل بی‌‌‌سابقه است که یک عضو دائم شورای امنیت، یعنی آمریکا که قدرت اول جهان و شورای امنیت سازمان ملل است، هم خودش قطعنامه را نقض کرده و هم سایر کشورهای عضو را برای نقض تحت فشار قرار داده است. این پدیده‌‌‌‌ای خطرناک و مخل صلح و امنیت بین‌‌‌الملل است که آمریکا مبتکر آن شده است زیرا اعضای دائم شورای امنیت مسئول اجرای کامل قطعنامه‌‌های سازمان ملل هستند.

ایران مجرب‌‌‌‌ترین و مقاوم‌‌‌‌ترین کشور جهان در مقابله با تحریم‌های آمریکا است

مجری: تاثیر تحریمهای جدید بر اوضاع اقتصاد ایران چه خواهد بود؟

موسویان: شکی نیست که تحریم‌های جدید آمریکا تاثیر منفی بر اقتصاد ایران خواهد داشت و به اقتصاد ایران لطمه خواهد زد. در چند ماه گذشته هم شواهدی از تاثیر منفی تحریم‌های جدید آمریکا بر اقتصاد ایران را دیده‌‌‌ایم. با این وجود لازم است سه حقیقت مهم دیگر را هم اشاره کنم:

اول: ایران چهل سال تحریم‌های آمریکا را تجربه کرده و در برابر تحریم آبدیده شده است. در حقیقت ایران مجرب‌‌‌‌ترین و مقاوم‌‌‌‌ترین کشور جهان در مقابله با تحریم‌های آمریکا است. 

برجام آمریکا را منزوی کرده است

دوم: در دور اول اوباما، آمریکا توانست اجماع جهانی علیه ایران ایجاد کند چون ایران هیچ کدام از شش قطعنامه شورای امنیت را قبول نکرد اما این بار برجام که قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل است توسط ایران کامل آنرا اجرا کرده شده و سایر قدرت‌های جهانی نیزم صمم به حفظ آن و ادامه کار اقتصادی با ایران هستند. لذا برجام آمریکا را منزوی کرده و در ایجاد اجماع بین‌‌المللی علیه ایران عاجز کرده است.

سوم: مشکلات جاری اقتصاد ایران حداقل ۵۰ درصد به خاطر ناکارآمدی سیستم داخلی ایران است مثل وجود فساد و قاچاق تورم و غیره. 

ترامپ نمی‌تواند با شیوه تحریم و فشار، ایران را به مذاکره کشانده و تسلیم کند

بنابراین چنانچه ایران بتواند مشکلات ناکارآمدی سیستم داخلی خود را حل کند، با وجودی که از دور جدید تحریم‌های آمریکا خسارت خواهد دید، اما آقای ترامپ نخواهد توانست با شیوه تحریم و فشار، ایران را به مذاکره کشانده و تسلیم کند. چون با وجود برجام، امکان اجماع بین‌‌المللی گذشته نیست و ایران ۴۰ ساله تجربه مقاومت در مقابل تحریم‌‌‌های آمریکا را هم دارد.

مجری: ترامپ در تویتیر خود در جواب تهدید روحانی گفت که هیچ گاه آمریکا را تهدید نکن چون با عواقبی مواجه‌‌‌خواهی شد که نمونه آن دیده نشده است. جان بولتون گفت که اگر ایران خطا کند آنچنان هزینه سنگینی خواهد پرداخت که هیچ کشور نپرداخته است و پمپئو،‌ وزیر امور خارجه نیز ایران را به سخت‌‌‌‌ترین تحریم‌های تاریخ تهدید کرد. این تهدیدها چه معنی دارد و امکان مذاکره ترامپ و روحانی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل هست یا خیر؟

ترامپ آغازکننده روند تهدید علیه ایران بود

موسویان: تهدید هر کشور علیه کشور دیگر مغایر منشور سازمان ملل است، خواه تهدید از سوی آمریکا باشد یا از سوی آمریکا اما یک واقعیت را نمی‌توان نادیده گرفت و آن اینکه این ترامپ و دولتش بود که ابتدا ایران را تهدید کرد. اولین تهدید که ترامپ آن را هم عملی کرد نقض برجام و قطعنامه شورای امنیت و قطعنامه آژانس بین‌‌‌المللی انرژی اتمی مربوط به برجام بود. دومین تهدید از سوی جان بولتون، مشاور امنیت ملی و مایک پمپئو، وزیر امور خارجه در مورد تغییر رژیم در ایران بود. سومین تهدید دولت ترامپ، صادرات صفر نفت ایران بود که در تاریخ روابط دوک شور بی‌‌سابقه بود. آمریکا حتی در دوران تجاوز صدام به ایران در حالی که از متجاوز حمایت می‌کرد، سیاست صادرات صفر نفت را دنبال نکرد. بنابراین ترامپ آغازکننده روند تهدید علیه ایران بود. اکنون روابط ایران و آمریکا در شرایط «تهدید در مقابل تهدید» بسر می‌برد با این تفاوت که ترامپ از مرز تهدید نیز عبور و جنگ اقتصادی علیه ایران را آغاز کرده است.

سه معاهده و قراردادی که امریکا نقض کرده است

اما در مورد سوال دوم شما اینکه آیا مذاکره امکان‌پذیر است یا خیر:

نکته اول، این است ایران و آمریکا و همه قدرت‌های جهانی در مورد برجام توافق کردند و آمریکا آن را نقض کرد. فرض کنید مذاکره و توافق مجددی هم با دولت ترامپ صورت گیرد. چه کسی می‌تواند ضمانت کند که آمریکا آن را نقض نخواهد کرد. ترامپ آمده و برجام را زیر پا گذاشته چون میراث اوباما است. به فرض اینکه در دوره ترامپ توافقی هم صورت گیرد، از کجا معلوم که رئیس‌‌جمهور بعدی آمریکا، میراث ترامپ را زیر پانگذارد.

نکته دوم، اینکه میزان و ملاک برای مذاکره چیست؟ سه قرارداد مهم بین ایران و آمریکا داریم. 

اولین معاهده، مودت دو کشور که در سال ۱۹۵۵ امضاء شد. این پیمان در مورد روابط اقتصادی و کنسولی است. ایران و آمریکا مشکلات متقابل زیادی در مورد شهروندان و امور کنسولی دارند. آقای ترامپ هم مایل بود از برجام سهم اقتصادی داشته باشد و نان برجام را فقط اروپا و روسیه و چین نخورند. ایران اخیر به استناد این معاهده، شکایتی علیه آمریکا به خاطر تحریم‌ها تسلیم دادگاه بین‌‌المللی لاهه کرده است. استناد ایران به این معاهده و ارائه چنین دادخواستی براساس آن، به این معنی است که ایران این معاهده را قبول دارد. آیا آقای ترامپ حاضر است این معاهده را به عنوان معیار بپذیرد؟ 

دومین قرارداد، الجزایر است که در سال ۱۹۸۱ بین ایران و آمریکا امضاء شد. در این قراداد دو کشور توافق کرده‌‌اند که دیپلمات‌های گروگان در تهران آزاد شده و روابط عادی دیپلماتیک براساس دو اصل «احترام متقابل» و «عدم مداخله در امور داخلی یگدیگر» داشته باشند. بعد از امضای قرارداد و آزادی دیپلمات‌های آمریکایی، آمریکا به‌جای اینکه روابط دیپلماتیک خود با ایران را براساس این قرارداد تنظیم کند، قطع رابطه کرد و بلافاصله هم از تجاوز صدام به خاک ایران حمایت کرد.

سومین هم برجام است که آمریکا امضا کرد و شورای امنیت سازمان ملل هم تصویب کرد. 

آمریکا هر سه توافق را نقض کرده است. حالا آقای ترامپ که خواستار مذاکره است، بگوید کدام از این توافقات را به عنوان معیار و ملاک قبول دارد؟

ترامپ بگوید موظف به اجرای قطعنامه‌‌های شورای امنیت است یا مسئول نقض 

مجری: ترامپ اعلام کرده هر کشوری با ایران همکاری اقتصادی کند، اجازه کار اقتصادی با آمریکا نخواهد داشت.

موسویان: طبق برجام همه کشورهای امضاکننده شامل آمریکا باید همکاری اقتصادی با ایران را تسهیل کنند. آمریکا از برجام خارج شد، آن را نقض کرد و تحریم‌ها را دوباره اعمال کرد. این یک پدیده بی‌‌سابقه در مورد قطعنامه‌‌‌های شورای امنیت سازمان ملل است که یک عضو دائم هم خودش آن را نقض کند و هم دیگر اعضای دائم و کشورها را مجبور به نقض کند. اکنون دولت آقای ترامپ باید به ملت آمریکا بگوید که آیا آمریکا به عنوان عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل، موظف به اجرای قطعنامه‌‌های این شورا است یا مسئول نقض و بلوکه کردن آن.

مهمترین سوءبرداشت آمریکا، در مورد سیاست‌های منطقه‌‌‌ای ایران است

مجری: آقای سفیر! شما که در دانشگاه پرینستون تدریس میک‌نید، مهمترین سوءبرداشت آمریکا در مورد ایران چیست؟

موسویان: ایران و آمریکا چهل سال روابط دیپلماتیک نداشته‌‌اند. لذا طبیعی است که دو طرف دچار عدم درک صحیح و سوءبرداشت‌هایی در مورد طرف مقابل باشند. منتهی امروز گروه تروریستی منافقین در تعیین دستورکار سیاسی واشنگتن در مورد ایران نقش ایفا می‌کند. اینها یک گروه تروریستی مشابه داعش و القاعده هستند. مهمترین سوءبرداشت آمریکا، در مورد سیاست‌های منطقه‌‌‌ای ایران است. آمریکا ادعا می‌کند که ایران به دنبال بی‌‌‌ثباتی منطقه است در حالی که ایران واقعا جویای یک منطقه باثبات است زیرا ایران بیش از همه از بی‌‌‌ثباتی منطقه خسارت خواهد دید.

ایران برای مبارزه با داعش و تروریسم در منطقه سرمایه و هزینه زیادی داده است تا ثبات به منطقه برگرداند. ایران در سال ۲۰۰۱ با آمریکا در جنگ باتروریسم القاعده و طالبان در افغانستان همکاری کرد. بعد از سقوط صدام در عراق هم گروه‌های مبارز متحد ایران، عملا با آمریکا برای شکل دادن ساختار جدید حکومت در عراق برمبنای حکومت اکثریت با حضور فراگیر همه قومیت‌ها و گروه‌ها، حفظ حقوق اقلیت‌‌ها، انتخابات آزاد و قانون اساسی جدید، همکاری کردند. این ساختار همان ساختاری است که آمریکا و ایران در افغانستان بعد از طالبان با گفت‌وگو و همکاری شکل دادند. برای رفع این سوءتفاهم مهم است که آمریکا تهدیدهای امنیتی ایران در منطقه را درک کرده و برای رفع نگرانی‌های مشروع ایران همکاری کند.

ترامپ از تکرار تجربه شکست‌خورده فشار و تحریم برای مذاکره دست بردارد

دومین سوءتفاهم آمریکا در مورد ایران مربوط به سیاست مهار دو گانه تحریم و گفت‌‌وگو است. بعد از انقلاب ۱۹۷۹ در ایران، تصور همه دولت‌های آمریکا اعم از دموکرات و جمهوریخواه این بوده که از طریق فشار و تحریم می‌توانند ایران را به پای میز مذاکره کشانده و هر خواسته‌‌ای را تحمیل و ایران را تسلیم کنند. همه دولت‌های آمریکا نیز در اجرای این سیاست شکست خورده‌‌اند. در واقع ترامپ هم در مورد ایران یک تجربه شکست‌‌خورده را تجربه می‌کند. امروز نگرانی اصلی آمریکا بعد از چهل سال تجربه جنگ اقتصادی، سیاسی، نظامی، اطلاعاتی و سایبری علیه ایران، این است که چرا ایران در منطقه پر نفوذتر و قدرتمندتر شده است. لذا بهتر است ترامپ از تکرار تجربه شکست‌خورده فشار و تحریم برای مذاکره دست بردارد.

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.