بیژن کامکار:با اینکه به ما وعده کاخ دادند،از ایران نرفتیم
شرایط موسیقی ملی در دهه اول انقلاب به گونه‌ای پیش رفت که برخی از موسیقی‌دانان گروه چاووش مانند محمدرضا لطفی و حسین علیزاده تا سال‌های سال کشور را ترک کردند. خانواده کامکار اما در تمام این سال‌ها در ایران ماندند، گروه تشکیل داده و موسیقی اصیل ایرانی و کردی را ترویج کردند. در بین خانواده هنرمند کامکارها، بیژن کامکار علاوه بر خوانندگی و نواختن رباب و تمبک ساز دف را برای اولین بار در اجراهای عمومی به کار گرفت.
قطعه «کجایید ای شهیدان خدایی» با آهنگسازی هوشنگ کامکار و صدای بیژن کامکار یکی از مشهورترین آهنگ‌های دهه اول انقلاب بود که هنوز هم که هنوز است حال و هوای دوران جنگ هشت ساله را تداعی می‌کند. به بهانه اکران مستندهای «بزم رزم» و «چاووش از درآمد تا فرود»، سایت هنروتجربه با بیژن کامکار درباره موسیقی در دوران انقلاب و استقبال جامعه از مستندهای موسیقایی«بزم رزم» و «چاووش از درآمد تا فرود» به گفت‌وگو پرداخته است.
بیژن کامکار تصویری از هنر موسیقی در سال‌های ابتدایی انقلاب را این‌طور شرح داده است: «در اوایل انقلاب تصوری نداشتیم که این استقبال از فعالیت‌های ما صورت بگیرد. ما فقط داشتیم تلاش می‌کردیم. زمانی که انقلاب به وقوع پیوست تولیدات ۶۰ سال موسیقی ایران لاک و مهر شد. در واقع خزانه موسیقی در این دوران لاک و مهر شد. چندین کار از جمله بعضی از کارهای من و «نینوا» حسین علیزاده و... مدام از رادیو پخش می‌شد؛ چون چیز دیگری وجود نداشت که رادیو پخش کنند. در چنین شرایطی ما به عنوان کل مجموعه چاووش تصمیم گرفتیم آثار موسیقایی تولید کنیم. چون اگر دست به تولید موسیقی نمی‌زدیم، خودمان از بین می‌رفتیم.»
او افزود: «اما جز این به چیزهای دیگری فکر نمی‌کردیم و نمی‌دانستیم در آینده چه اتفاقاتی رخ می‌دهد. ما تصمیم گرفتیم کار کنیم و فرصت‌ها را از دست ندهیم. اگر می‌آمدیم و به آینده فکر می‌کردیم فرصت‌های آن موقع را از دست می‌دادیم. شما می‌دانید که موسیقی نیز مانند ورزش حرفهای است و سن و سال مشخصی دارد. در دوران کودکی و پیری انجام کار موسیقی ارزش چندانی ندارد چون کیفیت آن خوب نیست. موسیقی‌دان مانند یک ورزشکار باید در طول رشد عقلی و جسمانی دست به فعالیت بزند. ما درست در چنین فرصتی قرار داشتیم و من آن زمان در حدود ۳۰ سال سن داشتم. در نتیجه بدون فکر کردن به بازده آن دست به فعالیت زدیم. البته با وفاداری به سنت و قرائت موسیقی درست بر اساس تمام چیزهایی که می‌دانستیم و بلد بودیم دست به فعالیت گروهی و جمعی زدیم.»
این هنرمند درباره اظهارنظر اخیر علیرضا عصار درباره کم کاری هنرمندان موسیقی اصیل ایرانی، توضیح داد: «چند وقت پیش من از یکی از منابع خبری شنیدم که آقای علیرضا عصار، یکی از هنرمندان خوب موسیقی ایران که زحمات زیادی کشیدند در جواب این سوال که از او پرسیدند: چرا مردم ایران از موسیقی ایرانی رویگردان شدند و پاپ و تکنو و... گوش می‌دهند جواب داده بود «برای این که هنرمندان ما کار نکردند و دست روی دست گذاشتند» از این حرف بدجوری دلم سوخت، فقط خود من به طور شخصی ۱۴۰ سی دی تولید کردم.»
کامکار علت مهاجرت نکردن اعضای خانواده کامکار از ایران را این‌طور بیان کرد: «هیچ کدام از کامکارها علاقه به رفتن از ایران نداشتند. شاید باورتان نشود هیرو ابراهیم احمد، زن جلال طالبانی، رئیس جمهور عراق در آن وقت گفت بیاید کردستان عراق و این جا فعالیت کنید. به شما خانه و زندگی نه بلکه کاخ می‌دهیم. ما قبول نکردیم، ما در ایران می‌مانیم و با همان کمبودها، نواقص، بی‌کفایتی مسئولین و بی‌حمایتی‌ها کار خودمان را می‌کنیم. الان شما حرفهای من را ضبط می‌کنید و من نمی‌توانم دروغ بگویم و یک سند به دست می‌دهم اما در آن وقت این دعوت و پیشنهاد به ما شده بود.»
او ادامه داد: «تمام کسانی که از ایران بیرون رفتند، موفق نشدند. نمی‌خواهم از افراد اسم بیاورم ولی هیچ‌کدام موفق نشدند. بعضی از آن‌ها یک مدت ماندند و دیدند کار پیش نمی‌رود و برگشتند. چون ریشه ما در ایران است. از همه این‌ها گذشته ما چیزی کم نداشتیم که برویم آن ور آب. از نظر موسیقی علمی هوشنگ ما تا مرز دکترا پیش رفته. او در کنسرواتوار سانتاچی چیلییای رم و در امریکا تحصیلاتش را ادامه داد. ما در گروه کامکارها با موسیقی علمی دنیا، ردیف و موسیقی مقامی آشنا بودیم و احساس کمبود نمی‌کردیم. ما مرارت‌های زیادی کشیدیم اما مقاومت کردیم. دلیل این مقاومت احساس وظیفه‌ای بود که می‌کردیم که باید باشیم و از طرف دیگر علاقه هم داشتیم. موتور محرکه این حضور داشتن عشق به موسیقی بود. امیدوارم کفر نباشد ولی موسیقی در خانواده ما مشخصا مثل اعتقاد و باور بود.»
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
ارسال نظر