بررسی آخرین وضعیت انتخابات در پاکستان
بر اساس قانون انتخابات پاکستان هر فردی که قصد دارد در انتخابات سراسری مجلس این کشور شرکت کند، باید میزان دارایی‌های خود و منابع دستیابی به این دارایی‌ها را به کمیسیون انتخابات اعلام کند. کمیسیون نظارت بر انتخابات پاکستان نیز پس از بررسی وضعیت ثبت نام کنندگان، درخصوص میزان دارایی سیاستمداران کاندید، بررسی و نتیجه را به اطلاع افکار عمومی می‌رساند. نمایندگان هر دو پارلمان ملی پاکستان (مجلس ملی و سنا) به همراه چهار مجلس استانی (مجالس ایالتی)، شامل سند، پنجاب، خیبرپختونخواه و بلوچستان، به تعداد ۱۱۰۰ تن، رئیس جمهوری این کشور را با رأی گیری انتخاب می‌کنند.
اهمیت تامین امنیت انتخابات
احتمال بروز درگیری حامیان احزاب و گروه‌های سیاسی و قومی پاکستان در 85000 حوزه اخذ رای، تحریم انتخابات از سوی یک حزب مخالف دولت، ممنوعیت حضور احزاب و شخصیت‌های افراطی در انتخابات و حاشیه‌های خبری جنجالی از مواردی است که این روزها افکار عمومی پاکستان را سخت مشغول ساخته است. کمیسیون انتخابات پاکستان برای پیشگیری از هرگونه خشونت و اقدامات افراط گرایانه، حضور احزاب منحله (افراطی) را در انتخابات مجالس ملی و ایالتی ممنوع اعلام کرد. البته بر اساس برخی اخبار و گزارش‌ها، کمیسیون نظارت بر انتخابات پاکستان مدارک فرزند و داماد حافظ سعید، رهبر «جماعت الدعوه» را برای شرکت در انتخابات به نمایندگی از حزب ملی مسلم لیگ را تأیید کرده است. اخیرا حافظ سعیدکه رهبر گروه " لشکر طیبه" نیز هست، حزب ملی مسلم لیگ پاکستان را جهت شرکت در انتخابات مذکور تاسیس و فعال کرد.
طاهر القادری، از رهبران اهل سنت (بریلوی)، شخصیت سیاسی جناح مخالف دولت، دبیرکل حزب عوامی تحریک پاکستان، اعلام کرد، حزب وی شرکت در انتخابات آتی را تحریم می‌کند، زیرا نظام فعلی پاکستان پر از فساد اقتصادی و اداری است و در اعتراض به پایمال شدن حقوق مردم حاضر نیست نامزد انتخابات شود و شریک جرم شود.
در راستای حفظ امنیت انتخابات مذکور، وزارت دفاع پاکستان با اعزام 350000 تن از نیروهای ارتش (بازنشسته‌های نظامی) برای تامین امنیت انتخابات به درخواست کمیسیون انتخابات کشور موافقت کرده است.
وضعیت شخصیت‌ها و احزاب مهم
سه حزب: مسلم لیگ (نواز) ML-N P، تحریک انصاف (PTI) و مردم ( PPP)، تاثیر گذارترین احزاب در جمهوری اسلامی پاکستان هستند. پس از کودتای نظامی حکومت ژنرال پرویز مشرف و پیروزی حزب مسلم لیگ (نواز) در انتخابات و حکومت چند ساله، اینک دو حزب مردم و تحریک انصاف، در نقش جناح مخالف، اپوزیسیون، مطرح شده و طی شرکت در انتخابات به رقابت می‌پردازند.
با نزدیک شدن 25 ماه ژوئیه، وضعیت فعالیت‌های احزاب در شهر 20 میلیونی کراچی، پرجمعیت‌ترین شهر پاکستان، نقش بارز و تعیین کننده‌ای در کسب کرسی‌های بیشتر مجلس ملی از سوی احزاب سیاسی در انتخابات سراسری دارد. تعداد کرسی‌های اختصاصی شهر کراچی در مجلس ملی 21 و در مجلس محلی سند 44 است.
ایالت پنجاب پاکستان، به عنوان منطقه فرهنگی، از مناطق مهم و حساس است که نقش تعیین کننده‌ای در تعیین حکومت آتی پاکستان دارد. از این ایالت 141 نماینده مجلس با رای مستقیم مردم انتخاب می شوند که 46 کرسی متعلق به جنوب، 95 کرسی به شمال و مرکز ایالت پنجاب است. تا کنون ایالت پنجاب، به ویژه مرکز آن شهر لاهور با جمعیت 12 میلیونی، به عنوان سنگر حزب حاکم (مسلم لیگ نواز) شناخته می‌شد. در صورتی که تحریک انصاف بتواند بیش از 70 کرسی از این ایالت کسب نماید، به احتمال زیاد می‌تواند پیروز انتخابات گردد، با توجه به دیگر متغیرها، احتمال پیروزی در دیگر ایالت‌ها، این حزب توانایی تشکیل دولت آینده پاکستان را خواهد داشت لذا با لحاظ تجربه‌های تلخ گذشته، حزب تحریک انصاف این بار سعی کرده است افراد و شخصیت‌های مهم و تاثیر گذاری را روانه رقابتهای انتخابات اخیر کند.
وضعیت دارایی و تحصیلات کاندیداهای مطرح
«ثاقب نثار»، رئیس دادگاه عالی پاکستان در مسیر مبارزه با فساد اقتصادی در این کشور، هفتم ژوئیه، دستور بررسی اموال خارج از کشور پرویز مشرف و آصف علی زرداری، روسای جمهوری پیشین این کشور را صادر و اعلام کرد: "جزئیات اموال سیاستمداران مطرح پاکستانی باید اعلام شود تا در صورتی که فساد اقتصادی آنان اثبات شد این اموال ضبط شود، برای ساخت سد و دیگر پروژه‌های کلان اقتصادی کافی است اموالی که از کشور خارج شده‌اند را بازگردانیم تا هزینه بسیاری از این پروژه ها تامین شود." البته سیاستمداران مشهور پاکستانی که بیشتر آنان مجوز ورود به رقابتهای انتخاباتی را از کمیسیون انتخابات دریافت کرده‌اند، نه تنها در داخل کشور دارای حساب‌های بانکی سرسام آور و املاک فراوان هستند، بلکه در خارج از کشور، در برخی شهرهای کشورهای خارجی (دبی - لندن – بانکوک- کوالالامپور و ...) دارای حساب‌های بانکی، ملک، سهام، پروانه اقامت و تابعیت هستند. در این راستا، اموال و دارایی‌های عمران خان، رئیس حزب حزب تحریک انصاف (جنبش عدالت)، آصف علی زرداری، رئیس جمهوری سابق و سرپرست حزب مردم، مریم نواز، دختر نواز شریف، شهباز شریف، سروزیر پیشین ایالت پنجاب، مولانا فضل الرحمان، رئیس حزب جمعیت علمای اسلام شاخه فضل، شیخ رشید احمد، سیاستمدار مشهور راولپندی و فرزندان و اطرافیان درجه اول آنان، مورد سئوال و بررسی قرار گرفت. جزئیات اعلام شده از سوی کمیسیون نشان می‌دهد که برخی از فرزندان سیاستمداران پاکستانی از پدران خود ثروتمندتر هستند، ارزش دارایی‌های حمزه شهباز (فرزند شهباز شریف، برادرزاده نواز شریف) و بیلاول زرداری(رئیس حزب مردم، فرزند بی نظیر بوتو و آصف زرداری)، شامل خانه، زمین و حساب‌های بانکی بیشتر از پدرانشان است. به نقل از رسانه‌های پاکستان، عمران خان، قیمت اقامتگاه ویلایی خود در منطقه خوش آب و هوای اسلام آباد(بنی گالا ) که حدود 8 هکتار است را 15 میلیون روپیه اعلام کرد، در حالی که قیمت واقعی آن بیش از 150 میلیون روپیه است. مریم نواز و بیلاول زرداری، دست راست پدران سیاستمدارشان، در بسیاری از پروژه‌ها و بازارهای اقتصادی داخلی و خارجی، سهام خریده و سرمایه گذاری کرده‌اند. آصف زردای، دومین ثروتمند بزرگ این کشور، 3000 هکتار زمین در بهترین مناطق شهرهای مختلف پاکستان دارد، میلیاردها روپیه صرف خرید سلاح و اسب کرده است. شش دستگاه خودروی ضد گلوله دارد که قیمت آن‌ها میلیون‌ها روپیه است و در فرانسه، امارات متحده عربی و انگلیس چندین ملک دارد.
سطح تحصیلات
عمران خان، رهبر حزب تحریک انصاف، دارای مدرک کاردانی است.
بیلاول بوتو زرداری، رئیس حزب مردم، کارشناسی ارشد در رشته علوم سیاسی از دانشگاه آکسفورد انگلستان دارد.
شهباز شریف، سروزیر سابق ایالت پنجاب، رهبر حزب مسلم لیگ (نواز) پاکستان، مدرک کارشناسی دارد.
مریم نواز، دختر نواز شریف، مدرک فوق لیسانس در رشته زبان انگلیسی دارد.
آصف علی زرداری، رئیس جمهور اسبق، نائب رئیس حزب مردم پاکستان، دیپلمه است.
مولانا فضل الرحمن، رهبرحزب جمعیت علمای اسلام، دارای مدرک تحصیلی دیپلم است.
سراج الحق، رهبر حزب جماعت اسلامی، مدرک کارشناسی ارشد دارد.
پرویز ختک، سروزیر سابق ایالت خیبرپختونخواه، دارای مدرک دیپلم است.
مصطفی کمال، رهبر حزب پاک سرزمین، دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد است.
شیخ رشید، رهبر حزب عوامی مسلم لیگ، مدرک کارشناسی ارشد حقوق را دارد.
نتایج متناقض نظرسنجی‌ها
1- در نظرسنجی وبسایت خبری اکسپرس نیوز، طی ماه ژوئیه (دوم تیرماه 1397) که تاکنون حدود 70000 تن در آن شرکت کرده‌اند، به سئوال "به نظر شما، نخست وزیر آتی پاکستان کیست؟" 65 درصد شرکت کنندگان، عمران خان، رهبر حزب تحریک انصاف را انتخاب کرده‌اند، نواز شریف با کسب 32 درصد و آصف علی زرداری با کسب 4 درصد آراء در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
2- روزنامه دنیا، طی ماه ژوئن 2018، اقدام به برگزاری نظرسنجی در سطح ایالت پنجاب نمود که طبق این نظرسنجی، حزب مسلم لیگ (ن) با کسب 52 درصد از مجموع آرا ء رتبه نخست را در اختیار دارد و پس از آن حزب تحریک انصاف با کسب 39 درصد در رتبه دوم و حزب مردم با یک درصد آراء در رتبه سوم قرار دارد. بر اساس همین نظرسنجی، در جنوب ایالت پنجاب، حزب تحریک انصاف 50 درصد و حزب مسلم لیگ (ن) 37 درصد از آرا را به خود اختصاص دادهاند، در ایالت سند، حزب مردم بیشترین اقبال را دارد و توانسته 53 درصد از آرا را به خود اختصاص دهد. حزب تحریک انصاف 14 درصد آراء مردم سند را کسب کرده است. در ایالت خیبرپختونخوا، حزب تحریک انصاف با کسب 54 درصد آراء رتبه نخست و حزب مسلم لیگ (ن) با کسب 16 درصد جایگاه دوم را به خود اختصاص داده است. در مناطق هزاره نشین ایالت بلوچستان، حزب تحریک انصاف با کسب 56 درصد آراء جایگاه نخست و مسلم لیگ(ن) با 33 درصد جایگاه دوم را کسب خواهند کرد.
3- وبسایت گالوپ نیز اقدام به انجام نظرسنجی ماهانه (ماه می 2018) در خصوص پیش بینی انتخابات پاکستان کرده که نتایج آن چنین است: 38 درصد از شرکت کنندگان در نظرسنجی این سایت، حزب مسلم لیگ (ن) را پیروز انتخابات آتی دانستند و 25 درصد نیز پیش بینی کردند که تحریک انصاف قدرت را در پاکستان به دست خواهد گرفت، حزب مردم 15 درصد از آرا را به خود اختصاص داد.
رد صلاحیت‌ها، تایید صلاحیت‌های غیر منتظره
طی روزهای اخیر رد صلاحیت‌ها و تایید صلاحیت‌های نامزدهای نام‌های آشنا از احزاب مختلف، شدت گرفته است، طی اعلام مورخ 6 ژوئیه 2018/ 15 تیر ماه 1397، دادگاه عالی لاهور، محمد نواز شریف، نخست وزیر سابق و دبیر کل حزب مسلم لیگ (ن) و دخترش مریم شریف، کاندید نمایندگی مجلس را به جرم ارتکاب فساد مالی و اداری و عدم افشای درست و کامل وضعیت دارایی، به ترتیب به 10 و 7 سال زندان محکوم کرد. در حالیکه روز گذشته نخست وزیر سابق پاکستان در یک منطقه تائید صلاحیت شده بود، چندی بعد در یک منطقه دیگر به صورت مادام العمر رد صلاحیت شد. شاهد خاقان عباسی، نخست وزیر اسبق پاکستان، به جرم فساد اقتصادی از منطقه مری رد صلاحیت شد، اما وی توانست در دادگاه از خود دفاع کرده و مجوز حضور در انتخابات را به دست آوردو چندی بعد تایید صلاحیت گردید.
به نقل از اکسپرس نیوز، مورخ هفتم تیرماه سالجاری، فواد چوهدری، سخنگوی حزب تحریک انصاف نیز به دلیل عدم بیان حقایق در مورد ازدواج دوم اش رد صلاحیت می‌شود و دیگر نمی‌تواند از شهر جهلم در انتخابات شرکت کند.
عایشه گلالئی، عضو جدا شده حزب تحریک انصاف و مهتاب عباسی نیز مجوز حضور انتخابات را به دست آوردند.
خواجه آصف، وزیردفاع و خارجه سابق پاکستان، که قبلا رد صلاحیت شده بود، برای حضور در انتخابات تائید صلاحیت شد.
فردوس عاشق اعوان، سیاستمدار برجسته حزب تحریک انصاف که از حزب مردم جدا شده بود نیز توانست مجوز حضور در انتخابات را به دست آورد.
به نقل از اکسپرس تریبون، صلاحیت احمد لدهیانوی، سرکرده سابق گروه تروریستی سپاه صحابه برای شرکت در انتخابات تائید شد، قبلا به دلیل قرار گرفتن نام لدهیانوی در لیست نظارت ویژه دولت پاکستان، مسئولین انتخابات از ثبت نام وی خودداری کرده بودند، ولی با صدور حکم توسط دادگاه عالی لاهور، وی می‌تواند به عنوان نامزد انتخاباتی از شهر جهنگ در انتخابات شرکت نماید. از سوی دیگر این دادگاه صلاحیت مسرور نواز جهنگوی، فرزند تروریست مشهور پاکستان را نیز تائید کرده و او نیز می‌تواند در انتخابات آتی شرکت نماید.
حزب ملی مسلم لیگ، یکی از احزاب افراطی است که تلاش‌های زیادی برای ورود به عرصه انتخابات پاکستان داشت ولی دادگاه عالی پاکستان اجازه فعالیت انتخاباتی را به سران جماعت الدعوه نداد، اگر چه آنان با اقامه شکایت، درخواست بازرسی مجدد، از دادگاهی دیگر، دستور لغو حکم دادگاه اولیه را به دست آوردند.
در کراچی نیز "اورنگزیب فاروقی" از اعضای شناخته شده گروه تروریستی سپاه صحابه، معروف به " اهل سنت و الجماعت" با تشکیل گروهی به نام "حزب راه حق" در انتخابات ثبت نام کرده است.
حضور پر رنگ احزاب مذهبی در انتخابات ۲۰۱۸
با بررسی تاریخچه فعالیت انتخاباتی احزاب سیاسی پاکستان، مشاهده می‌شود که طی سال‌های اخیر تلاش گروه‌های مذهبی برای ورود به حوزه سیاست به شدت افزایش یافته است. این تلاش‌ها پس از موفقیت نسبی حرکت مذهبی ها در عقب راندن دولت پاکستان، وادار کردن «زاهد حامد»، وزیر سابق قانون پاکستان به استعفا ء بیش ازموعد مقرر شد.
حزب، "لبیک یا رسول الله"
طبق اعلام کمیته نظارت بر انتخابات پاکستان 150 تن از اعضای حزب لبیک یا رسول در مناطق مختلف پاکستان به عنوان نامزد انتخاباتی احراز صلاحیت شده و می‌توانند در انتخابات شرکت کنند. حزب مذکور در ایالت پنجاب بیش از 100 نامزد انتخاباتی خواهد داشت که در صورت پیروزی می‌توانند حاکمیت احزاب مذهبی را رقم بزنند.
ائتلاف بزرگ سه حزب مذهبی
از سوی دیگر سه حزب جمعیت علمای اسلام، جماعت اسلامی و تحریک اسلامی، نیز ائتلافی به نام " مجلس متحده عمل" تشکیل دادهاند که در بسیاری از نقاط پاکستان نامزد انتخاباتی خواهند داشت. این ائتلاف در ایالت پنجاب 103 نامزد انتخاباتی دارد و می‌کوشد تا قدرت را در پارلمان پاکستان به دست بگیرد.
برخی دیگر از احزاب مذهبی مانند مجلس وحدت مسلمین نیز از احزاب سیاسی غیر مذهبی مانند حزب تحریک انصاف حمایت کرده‌اند، تلاش می‌کنند تا منافع طرفداران خود را تامین کنند.
تعداد زیاد نامزدهای احزاب مذهبی، وقتی محسوس‌تر، می‌شود که بدانیم در 248 منطقه انتخاباتی پاکستان، سه حزب برتر تاریخ پاکستان، حزب تحریک انصاف 218 نامزد، حزب مردم 225 نامزد و حزب مسلم لیگ (ن) 193 نامزد انتخاباتی خواهند داشت.
نتیجه گیری
بسان بسیاری از کشورهای موسوم به جهان سوم، پیش بینی نتیجه انتخابات در جمهوری اسلامی پاکستان مبهم است. با توجه به نوع و ماهیت حاکمیت نظام و لحاظ رقابت اصلی بین سه حزب عمده و مطرح، می‌توان ابراز کرد هر شخصیت سیاسی، جریان و حزبی که خود را با مدیریت و هدایت نظام (مسئولین عالیرتبه ارتش + مقامات امنیتی و اطلاعاتی + سرمایه داران داخلی + سرمایه گذاران خارجی) بتواند هم سو کند و امتیازهای لازم را داد و ستاد نماید، پیروز انتخابات خواهد شد. البته در شرایط جاری، گویا عمران خان توانسته است بیش از دو رقیب دیگرش، با سران عوامل داخلی و خارجی تعامل برقرار کند، ولی هنوز تقریبا یک ماه تا زمان انتخابات باقی است، مسلما تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی، تاثیر بسزایی در تغییر شرایط و موقعیت سه حزب مطرح مذکور و نتیجه انتخابات پاکستان می‌تواند داشته باشد.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.
ارسال نظر