نمایندگان مخالفی که حتی معنی FATF را نمی‌دانند

خبر آنلاین : یک‌ریز و پی‎درپی دم گرمشان را بر ساز ناکوک مخالفت می‌دمند؛ اما وقتی پای استدلال می‌رسد، نه تنها ادله قابل قبولی برای مخالفت ندارند بله حتی در درک اصل موضوع هم وا مانده‌اند؛ این حکایت این روزهای مخالفان FATF و لوایح چهارگانه دولت در مجلس است.

تنها تا ۱۰ تیر فرصت هست که ایران قوانین داخلی اش را به سمت شفافیت مالی به گونه ای اصلاح کند که راه برای مبادلات پولی و بانکی در عرصه بین المللی باز شود و از لیست سیاه خارج شود؛ اما تقریبا هفته پیش بر سر تصویب لایحه «الحاق ایران به کنوانسیون بین المللی تامین مالی تروریسم» یا همان CFT آنچنان جنجالی به پا شد که اگر صحن سبز بهارستان را در آن روز به میدان جنگ تشبیه کنیم، پر بیراه نگفته ایم. یکی طومار پهن می کرد و دیگری از پشت تریبون راست و دروغ را در هم می آمیخت و فریاد می زد. صحبت های چند روز قبل دبیر شورای عالی امنیت ملی هم گویا برای این مخالفان آب در هاون کوبیدن بوده که حتی ذره ای در رفتارشان تغییر ایجاد نکرده بود. ماجرا آنقدر به هم پیچیده شد که از ترس فضا سازی‎ها و رای نیاوردن این لوایح، پیشنهاد تعویق دو ماهه این لایحه به تصویب رسید؛ این یعنی نوبت بررسی الحاق به کنوانسیون منع تامین مالی تروریسم به بعد از مهلت گروه ویژه اقدام مالی یا همان FATF موکول شد و ایران این فرصت را از دست داد.

مخالفان چقدر از FATF اطلاع دارند؟

ماجرای مخالفت ها با «CFT» و «FATF» یادآور خاطرات زمانی است که نمایندگان مجلس نهم پرچم مخالفت با مذاکرات هسته ای را به دست گرفته بودند و طرحی را امضا کردند که نشان می داد حتی ابتدایی ترین اطلاعات را هم در باب مخالفتشان ندارند. در آن مقطع که کریمی قدوسی مانند امروز لیدری مخالفان را به عهده داشت، در حالی برای طرح دو فوریتی «الزام دولت به حفظ حقوق هسته ای» امضا جمع می کرد که در متنش، NPT را چندین بار MPT نوشته بود و حتی ۱۱۰ نماینده‎ای که آن را امضا کرده بودند هم متوجه این اشتباه فاحش نشده بودند!

حالا بعد از چهار سال مخالفت ها با FATF  و CFT  درحالی اوج می گیرد که در اطلاعات مخالفان شک و شبهه زیادی وجود دارد. تا جایی که مسعود پزشکیان نائب رئیس اول مجلس می‌گوید: «اگر یک ساختار نظارتی پولی و مالی در کشورمان وجود داشت، بیش از ۱۰ هزار میلیارد مفقود نمی شد که همه از آن اظهار بی اطلاعی می کنند و موسسات مالی و اعتباری این بلا را سر مردم نمی آوردند». وی با بیان این که FATF بحث کاملا تخصصی است که باید کارشناسان متخصص در رابطه با آن سخن بگویند، اظهار داشت: «متاسفانه برخی در کوچه و خیابان از مردم درباره FATF مصاحبه می کنند، حتی کسانی که در تلفظ آن مشکل دارند، درباره آن نظر می دهند، یک عده هم خیال می کنند که در همه زمینه ها می توانند نظر بدهند.»

وقتی تفاوت سازمان و معاهده را نمی دانند

تنها با مشت گره کرده می گویند ایران نباید به کنوانسیون منع تامین مالی تروریسم (CFT) بپیوندد اما وقتی از نواقص و علل مخالفت ها می پرسیم، اظهارات بی شباهت به اصطلاح «از هر دری سخنی» نیست! و در آخر هم تعریفشان از FATF تیر خلاص به میزان اطلاعاتشان از این موضوع است.

موسوی لارگانی نماینده مردم فلاورجان است که درابتدا موضوع FATF را به برجام مرتبط کرد و در پاسخ به سوال خبرآنلاین مبنی بر علت مخالفتش با آن گفت: اولا تا موضوع برجام مشخص نشود دنبال کردن طرح ها و لوایحی مانند «منع تامین مالی تروریسم» «پول شویی» و «FATF» ظلم به کشور و مردم است؛ دلیل آن هم این است که آن زمان  که صحبت برداشتن تحریم ها بود عنوان می کردند باید به FATF بپیوندید و شفاف سازی انجام شود.

او با بیان اینکه مومن از یک سوراخ دوبار گزیده نمی شود گفت: ما در برجام به همه تعهداتمان عمل کردیم اما طرف مقابل عمل نکرد. ما اگر FATF  را بپذیریم یعنی دستبند به دست خودمان زده ایم.

تعریف موسوی لارگانی از FATF این بود که «بانک های ما حق ندارند به افراد حقیقی و حقوقی که مورد تحریم آمریکا هستند خدمات رسانی کنند؛ یعنی ما نمی توانیم به سپاه و صدا وسیما و... کمک کنیم. همچنین تمام تراکنش های مالی ما در اختیار آنها قرار می گیرد یعنی در آن واحد می دانند ما کجا پول به حساب چه کسی ریختیم».

جالب تر از همه اینها وقتی بود که موسوی لارگانی تفاوت سازمان گروه ویژه اقدام مالی را با معاهده نمی دانست و گفت: FATF قراردادی است که میان کشورهاست که اغلب کشورها هم آن را پذیرفته اند اما هیچکدام مشکلات ما را نداشتند!

احد آزادی خواه از دیگر نمایندگان مخالف این موضوع بود که در بیان مخالفتش گفت: FATF معاهده الزام آور نیست و کشور مختار است به کنوانسیون ملحق شود یا ملحق نشود اما در فایده این باید بگوییم اگر برجام برای ما فایده ای داشت و آمریکا بر سر تعهداتش می ماند، می شد برای این موضوع هم فایده ای در نظر گرفت. اما وقتی طرف های مقابل تعهدی به ما ندارند این پیوستن جز یکسری محدودیت ها در مسیر صدور انقلاب چه سودی می تواند داشته باشد؟ و ما با این کار فقط برجام ۲ و ۳ را کلید می زنیم.

او مرتبط بودن FATF با برجام را یکی از دلایل مخالفت معرفی کرد و در بیان دیگر دلایلش گفت: از آنجایی که ما در چیستی تروریست اختلاف داریم، اگر این کنوانسیون را بپذیریم باید بپذیریم قاسم سلیمانی و سپاه هم تروریست هستند!

وقتی از آزادی خواه خواستیم تا بحث FATF را تشریح کند، گفت: FATF یک معاهده است اما معاهده الزام آور نیست که ما را مجبور کند به این کنوانسیون بپیوندیم.

می توانستیم مانع اختلاس های میلیاردی شویم

محمود صادقی نماینده مردم تهران و استاد حقوق دانشگاه تهران درباره میزان آگاهی نمایندگان از بحث FATF و مخالفت با آن به خبرآنلاین گفت: متاسفانه برخی هنوز به درستی درباره این بحث اطلاعاتی ندارند. برای همین ما در فراکسیون شفاف‌سازی می خواهیم به این موضوع بپردازیم تا زوایای آن را روشن کنیم.

صادقی با بیان اینکه تعویق دو ماهه در تصویب این لوایح به شدت منافع ملی ما را متضرر کرد، گفت: این مسئله به فضاسازی ای که از سوی امریکا و اسرائیل در جامعه بین المللی صورت گرفت، کمک کرد؛ به طوری که حتی چین می گوید ما دیگر چطور می توانیم به شما کمک کنیم؟ بنابراین در تلاشیم تا این موضوع را روشن کنیم.

صادقی در تشریح FATF گفت: چهار لایحه در دستور کار داریم که چنانچه این چهار لایحه را به تصویب برسانیم از جمله پیوستن به «کنوانسیون بین المللی منع تامین مالی تروریسم» از نظر FATF  (سازمان گروه ویژه اقدام مالی) ما استانداردهای لازم را برای شفافیت در نظام بانکی دارا هستیم. اگر ما پیش از این اصلاحات مذبور را انجام داده بودیم، می توانستیم مانع از بروز اختلاس هایی شویم که میلیاردها به منابع مالی کشور ضرر زد.

او افزود: این شیوه به ما کمک می کند به جای آنکه چندین سرباز در مرزها قرار دهیم تا مانع از قاچاق شویم و حتی تلفات جانی بدهیم، به راحتی با پیگیری تراکنش مالی مانع از این حوادث شویم.

صادقی به نقل از رئیس مرکز مبارزه با پولشویی وزارت اقتصاد گفت: در همین دو سالی که ما مجبور شدیم ضوابط پولشویی را رعایت کنیم، بیش از ۱۰ هزار میلیارد از فرارهای مالیاتی جلوگیری شده است. تروریست های مهاجم به مجلس را هم از طریق تراکنش های مالی توانستیم ردیابی کنیم.

دل پر دیگر نمایندگان

مسعود رضایی نماینده شیراز درباره نظرات نمایندگان مخالف FATF گفت: متاسفانه برخی نمایندگان اصلا نمی دانند مسئله چیست و حتی به دنبال تحقیق هم نیستند که از موضوع سر در بیاورند که حتی این حروف، نشانه اختصاری چه کلمه ای است؟ متاسفانه امروز بسیاری از نمایندگان نه ذهنیت حقوقی دارند و نه مطالعه حقوقی و تنها بر اساس شنیده ها مخالفت می کنند.

صفاری از دیگر نمایندگان مجلس که زمانی سفیر ایران در اسپانیا بود در این رابطه به خبرآنلاین گفت: متاسفانه نمایندگان اصلا عملکرد FATF را نمی شناسند و تنها بر اساس سیاسی کاری با آن مخالفت می کنند.

او در پاسخ به این سوال که برخی FATF را معاهده می دانند، سری از روی تاسف تکان داد و گفت: FATF معاهده نیست بلکه یک مجموعه غیر دولتی است که در زمینه شفاف سازی تعاملات پولی و بانکی فعال است.

او درباره ارتباط این موضوع با برجام گفت: برخلاف ادعای برخی نمایندگان FATF  هیچ ربطی به برجام ندارد و سالها قبل از برجام این موضوع مطرح شده بود اما بعد از تحریم های آمریکا پیگیری این موضوع رها شد. ما نباید از این واقعیت غافل شویم که بانک های ما بانک های پیشرفته و استانداردی نیستند، لذا این سازمان برای آنکه ما را در لیست سیاه قرار ندهد، از ایران خواست تا سیستم بانکی‎اش را اصلاح کند و به ما یک مهلت داد.

او درباره اظهارات مخالفان درباره پذیرفتن الحاق به CFT و تحویل قاسم سلیمانی گفت: این ها موضوعاتی است که هیچ ربطی به بحث ندارد ما بر اساس قوانین داخلی خود رفتار می کنیم و این موضوعات هیچ جایگاهی ندارد.

شفافیت مشکل اصلی مخالفان

با تمام توضیحاتی که داده شد و اذعانی که مخالفان به این موضوع داشتند مشخص می شود مهمترین دستاورد چهار لایحه دولت و خروج از بخش خاکستری FATF شفافیت مالی است؛ یعنی دیگر کسی نمی تواند بدون حساب و کتاب پولی برداشت کند و بدون آنکه توضیحی برای آن داشته باشد آن را به حساب شخصی اش منتقل کند اما گویا این موضوع برای گروهی سخت و دردآور است که اینچنین در برابرش مخالفت می کنند.