تازه‌ترین نسخه نشریه ووگ (Vogue) که در ماه ژوئن و در خاورمیانه به چاپ رسیده به بررسی موضوع «زنان پیشرو و تحول خواه در عربستان سعودی» و به روز ۲۴ ژوئن اختصاص داده شده که به زودی از راه می رسد و حق رانندگی کردن برای زنان به رسمیت شناخته می شود. عکس روی جلد مجله، شاهزاده هیفا بنت عبدالله آل سعود را در بیابان جده نشان می دهد که پشت فرمان یک دستگاه مرسدس بنز قدیمی روباز ساخت دهه هشتاد میلادی نشسته است.

شاهزاده هیفا بنت عبدالله آل سعود به ووگ گفت: ‹‹سخن گفتن درباره زندگی و آداب و رسوم دیگر ملت ها و تصور اینکه کشوری بر دیگری برتری دارد، ساده است اما دنیای غرب باید این را به یاد داشته باشد که هر کشوری برای خود منحصر به فرد و ویژه است. همه ما نقاط قوت و ضعف داریم اما این فرهنگ ماست که برای همیشه می ماند و لذا بهتر است تلاش کنیم آن را درک کنیم و بفهمیم نه اینکه به داوری بگذاریم.››

زنان سعودی اما برخلاف این شاهزاده ثروتمند و مرموز، دهه های پی در پی دارند خودشان را داوری و با نومیدی تلاش می کنند جامعه و زندگی خود را تغییر بدهند. آنان از سال ۱۹۹۰ تاکنون جنگیده اند تا ممنوعیت سفر را لغو کنند، در آن سال ۴۷ زن، خودروهای خود را سوار شدند و دور تا دور ریاض، پایتخت عربستان رانندگی کردند. نیروهای امنیتی سعودی این زنان را بازداشت و زندانی کردند، گذرنامه‌های‌شان توقیف شد، هر کدام شغل دولتی داشتند از کار برکنار شدند. اعتراض های مشابهی در سال های ۲۰۱۱، ۲۰۱۳ و ۲۰۱۵ اتفاق افتاد.

بسیاری از سعودی ها بر این باورند که تصویر چهره های این فعالان زن باید زینت بخش روی جلد مجله ووگ باشد. رسانه های اجتماعی هم پر شده است از نسخه های اصلاح شده این مجله. اما به جای آنکه از این افراد در عربستان تقدیر شود، از پانزدهم ماه مه تاکنون دست کم ۱۱ فعال دیگر، از جمله چند زن و مرد بازداشت شده اند. یکی از آنان بیش از ۶۰ سال دارد و دیگری ۷۰ ساله است. چهار تن از این افراد آزاد شده اند.

یکی از مشهورترین فعالان زن، لوجان الحثلول ۲۸ ساله، تاکنون چندبار بازداشت شده است. او را یک بار در ماه مارس، تنها چند روز پیش از آغاز سفر سه هفته ای شاهزاده محمدبن سلمان، ولیعهد سعودی به آمریکا بازداشت کردند. بن سلمان برای بهبود چهره عربستان و تثبیت نقش خود به عنوان برترین اصلاح‌کننده سیاست‌های آل سعود به آمریکا سفر کرد. این بار الحثلول را نه به جرم رانندگی در عربستان بلکه به جرم رانندگی در امارات متحده عربی بازداشت کردند. این در حالی است که زنان در امارات مجاز به رانندگی هستند. او را به عربستان بازگرداندند و زندانی کردند. سپس از او تعهد گرفتند از رسانه های اجتماعی استفاده نکند و کشور را ترک نگوید تا آزادش کنند. برخلاف اینکه تعهدش را زیر پا نگذاشته بود روز پانزدهم ماه مه دوباره بازداشت شد و از آن پس در زندان انفرادی حبس شده است.

این زنان سعودی علاوه بر حق رانندگی، دیگر حقوق مخصوص زنان را نیز مطالبه می کنند. در شرایطی که به دست آوردن حق رانندگی (زنان) یقینا عربستان سعودی را یک گام به پیوستن به قرن ۲۱ نزدیک تر می کند اما بزرگترین مانع پیش روی زنان ناتوانی در رانندگی نیست. بزرگترین مانع برای آزادی زنان، نظام مردسالارانه است که نوعی آپارتاید و تبعیض جنسیتی به شمار می آید. بر پایه این نظام، زنان در هر سن و سالی که باشند ضعیفه به شمار می آیند و باید زیر قیومیت ولی یا نگهبان زندگی کنند. ولی؛ مردی است که از نگاه قانونی به رسمیت شناخته شده باشد – پدر، شوهر، عمو، یا برخی دیگر از خویشاوندان (حتی فرزند پسر) – کسی که برای بسیاری از مهمترین مسائلی که به زندگی زنان مربوط می شود باید از او اجازه رسمی داشته باشند. زنان بدون در اختیار داشتن رضایت ولی نباید ازدواج کنند، گذرنامه بگیرند، به سفر بروند یا رانندگی کنند.

اما پیام تکان دهنده این اقدامات برای زنان سعودی این است: "محمد بن سلمان (ولیعهد) که عامل و عنصر تغییر است تعیین می کند اصلاحات چه شتاب و شیبی داشته باشد نه زنان سعودی که چندین دهه است دارند برای حقوقشان می جنگند. بن سلمان اعتبار این اصلاحات را برای خود به ثبت خواهد رساند نه آنانی که به علت هواداری از جنبش حق جو سال ها زندانی بوده اند. پیام بن سلمان به زنان سعودی خیلی ساده است: «خفه شوید و رانندگی‌تان را بکنید!»

لذا بار دیگر که اخبار فریبکارانه‌ای درباره رانندگی کردن زنان یا قصه‌ای تبلیغاتی درباره ولیعهد اصلاح طلب شنیدید به زنانی بیاندیشید که جان خود را به خطر انداخته اند تا نه تنها حق رانندگی داشته باشند بلکه زن ستیزی شدیدی را که پایه و اساس رژیم کنونی سعودی را شکل می دهند از کشورشان بزدایند.

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.