میراث‌دار آیت‌الله صدر، در مسند قدرت می‌نشیند؟

خبر آنلاین : برخی گمانه زنی حاکی از آن است که آخرین بازمانده خاندان صدر، سکان حکومت در عراق را به دست می گیرد.

انتخابات پارلمانی عراق، که پس از ۴ سال برگزار شده بود به پایان رسید و طبق اعلام وزارت کشور عراق، لیست "سائرون" به ریاست مقتدی صدر پیشتاز انتخابات پارلمانی است. صدر در حالی پیروز میدان شده بود که پیش از این مخالفت های زیادی را علیه سیاست دولت العبادی و المالکی در قالب اعتصابات گسترده در میدان سبز بغداد رهبری کرده بود. سفر جنجالی او قبل از انتخابات عراق به عربستان سعودی بسیار مورد توجه کشورهای عربی منطقه خصوصا حاشیه خلیج فارس قرار گرفت. برخی او را یک چهره تندروی مذهبی می شناسند و برخی او را متصل به نظام جمهوری اسلامی ایران،برخی او را حتی وصل به شیعیان نمی دانند.  اما به واقع مقتدی صدر کیست؟

برخی منابع عراقی معتقدند که نخست وزیری آینده عراق از آن مقتدی صدر است. برخی دیگر می گویند باید دید که چه کسی آرای بیشتری در پارلمان به دست خواهد آورد. در همین حال کمیسیون انتخاباتی عراق گفته است که روز  پنشنبه نتایج نهایی را اعلام خواهند کرد. صدر، سرلیست حزب سائرون پیروز میدان است ولی برای تعیین نخست وزیری و اینکه بدانیم چه کسی قرار است سکان دولت عراق را به دست بگیرد کمی زود است!

روز گذشته مقتدی صدر در توئیتی اعلام کرد که قصد دارد دولت آتی عراق را تکنوکرات کند و آنطور که انتظار می رود به گفته صدر، نقش نوری المالکی و حشد الشعبی در دولت آینده عراق کمرنگ خواهند شد که این مساله بسیار مورد استقبال سعودی و حاشیه خلیج فارس قرار گرفت.

حامیان سائرون از شب پس از انتخابات، پیروزی خود را اعلام کردند و در خیابان های نجف، محله صدر، بغداد و کربلا به جشن و پایکوبی پرداختند.  با اینهمه هنوز نمی توان اوضاع و احوال سیاسی داخل عراق را پیش بینی کرد و اینکه چه کسی نخست وزیر خواهد شد؛ برخی منابع هنوز معتقدند با ائتلاف احزاب، امکان نخست وزیری مجدد حیدر العبادی وجود دارد.

 

با اینحال اختلافات انتخاباتی همچنان ادامه دارد؛ استاندار دهوک انتخابات و نتایج آن را فاجعه خوانده است در حالی که اریز عبدالله عضو اتحاد میهنی کردستان عراق اعلام کرده است که پست ریاست جمهوری در دوره آتی نیز در اختیار این اتحادیه خواهد بود، اما تا کنون نامزدی برای این جایگاه تعیین نشده است. برخی دیگر از رسانه های خبری عراق با اشاره به جنجال نتایج انتخاباتی می گویند امکان دارد به مانند دوره ۲۰۱۰ و ۲۰۱۴ شاهد جنجال و بحران سیاسی داخلی عراق باشیم.

شبکه العالم دراین باره به قلم ابورضا صالح نوشته است:

طبق اعلام ستاد انتخاباتی عراق دربارۀ تعداد کرسی‌های بدست آمده برای احزاب در انتخابات پارلمانی، همچنان دو گروه سائرون متعلق به مقتدا صدر و گروه فتح متعلق به حشدالشعبی از سایر گروه‌ها بیشتر است و این درحالی است که اعلان رسمی تعداد آراء در دهوک و کرکوک در نیمه شب گذشته و اعلام ۲۴ هزار رأی برای حزب نصر العبادی و ۱۸ هزار رای برای فتح عامری و قرار گرفتن آنان در رتبه های چهارم و پنجم این مناطق مساله جابجایی کرسی ها را در سطح قابل توجهی محتمل کرده است و به همین خاطر برخی اخبار غیررسمی از قرارگرفتن لیست نصر در راس لیست های عراقی حکایت میکند.

گمانه زنی ها بر این است که مقتدی صدر به احتمال بالایی نخست وزیر خواهد شد و دولتی شیعی مذهب سنتی در عراق شکل خواهد گرفت، چرا که او ۵۵ کرسی پارلمان را کسب کرده است. هواداران او کسانی هستند که در گذشته هواداران محمد باقر صدر و جریان صدر بودند. اعضای این گروه در شهرک شیعه نشین عراق به نام صدر نفوذ گسترده ای دارند و در زمان صدام حسین بسیار سرکوب و ترور شده اند. کما اینکه یکی از اهداف اصلی ایالات متحده در حمله به عراق شهرک شیعه نشین و جنجالی صدر بود.

بشار اسد در سوریه ماندنی شد، حزب الله پیروز انتخابات لبنان شد، صدر پارلمان را تصاحب کرد. باید دید که گذر زمان ورق را به نفع ایران برمی گرداند؟

یک کارشناس مسائل عراق در جواب این سوال به خبرآنلاین می گوید: مساله سوریه و لبنان از لحاظ سیاسی و نظامی به هم مرتبط تر از مساله عراق است.  پیروزی جریان صدر را نمی توان با وجود اسد یا پیروزی سیاسی حزب الله در لبنان مرتبط خواند.

اما ایسنا در گزارشی نوشته است: ائتلاف "السائرون" مقتدی صدر که متشکل از جریان ریشه‌دار صدر و ۷ جریان سیاسی دیگر از جمله جریانات کمونیست عراقی است، گرچه پیروز این انتخابات است اما تعداد کرسی‌های پارلمانی آن که به احتمال قریب به یقین کمتر از ۶۰ کرسی خواهد بود تا رسیدن به اکثریت مورد نیاز برای تشکیل دولت (۱+۱۶۴) فاصله بسیاری دارد و این فاصله‌ را یقینا باید با ائتلاف با دیگر جریان‌های سیاسی حاضر پر کند.

مقتدی صدر از جریان های شیعی عراق است اما با توجه به مواضع و خلق و خوی سیاسی او و نیز توییت جنجالی‌اش بعد از اعلام نتایج غیررسمی، به روشنی پیدا است که فاصله فکری او با دو جریان شیعی دیگر یعنی ائتلاف "الفتح" به رهبری هادی العامری، از رهبران حشد شعبی و ائتلاف "دولة القانون" به رهبری نوری المالکی چنان زیاد است که حاضر است با هر جریان دیگری در عراق ائتلاف کند تا این دو را از عرصه سیاسی عراق کنار بزند. کما اینکه در توییت خود به وضوح از هم‌پیمانانش در دولت آتی نام می‌برد که در میان آنها هم ائتلاف‌های شیعی "النصر" به رهبری حیدر العبادی و "الحکمة" به رهبری عمار الحکیم به چشم می‌خورند و هم ائتلاف "التضامن" به رهبری اسامه النجیفی، از رهبران سنی عراق. در این دولت تکنوکرات احتمالی هم حزب دموکرات کردستان، به رهبری مسعود بارزانی جدایی طلب حضور قوی خواهد داشت و هم ائتلاف "الوطنیه" ایاد علاوی که خود را یک جریان سکولار و جدای از تقسیم‌بندی‌های مذهبی و قومی معرفی می‌کند.

مقتدی صدر با شعار مبارزه با فساد کارزار انتخاباتی خود را آغاز کرد و وعده تشکیل دولتی تکنوکرات به دور از قومیت و مذهب‌گرایی را داده است و مذاکرات خود با دیگر جریان‌های سیاسی مطرح بجز جریان‌های "الفتح" و "دولة القانون" را از همان ساعات اولیه پس از رای‌گیری آغاز کرده که بنا به گزارش‌ها، این مذاکرات به احتمال قریب به یقین بیش از ۱۸۰ کرسی پارلمانی را برای او تضمین خواهد کرد. این بر روی کاغذ یعنی یک اکثریت پارلمانی قاطع که در هر کشور دیگر به جز عراق به معنی تبدیل شدن جناح رقیب (الفتح و دولة القانون) به جریان اپوزیسیون است. اما این عراق است؛ کشوری که همه چیز در آن پیش از هر چیزی با مذاکرات جناح‌های مختلف بر پایه انگیزه‌های سیاسی، قومی و مذهبی مشخص می‌شود .

و این یعنی یا تمام جریان‌های سیاسی در عراق صرف نظر از پیروز رقابت‌های انتخاباتی و یا بازندگان آن باید درباره تشکیل دولت و تقسیم پست‌های دولتی حتی تا مدیران میانی به یک جمع بندی مورد قبول همه برسند تا چرخ سیاست کشور بگردد و یا اینکه همانگونه که پیشتر و در ۲۰۱۰ و ۲۰۱۴ شاهد بودیم باید منتظر یک دوره هرج و مرج سیاسی و خلع قدرت در عراق باشیم.