اخیرا وسایل شنود از دفتر خاتمی جمع آوری شد
مخاطبان نیز به درستی این سخنان را نشانهای از اعلام رسمی شنود کردن نشستهای ایشان و احیانا اصلاحطلبان دانستند. اگر چه وی در ادامه این برداشت را رد کرد و مدعی شد که منظورش اطلاع از طریق غیرشنود بوده است. ولی داشتن بهانه برای ورود به بحث شنود نه به آن اظهارنظر و نه به این تکذیبیه احتیاجی نبود و نیست .
همین چند سال پیش بود که در دفتر آقای علی مطهری شنود پیدا شد و جنجال بیسرانجامی بالا گرفت. اخیراً نیز دستگاههای شنود از دفتر رهبری اصلاحات شناسایی و جمعآوری شد.
مخالفت با شنود به طور معمول از چند موضع است. مهمتر از همه ورود به حریم خصوصی افراد و غیرقانونی بودن این اقدام است اما در ردّ شنود، منطق قویتری نیز وجود دارد. حتی اگر فرض کنیم مشکل اخلاقی و حقوقی شنود هم حل شود، به نظر من مشکل غیر عقلانی بودن آن حل نخواهد شد. چرا؟ شنود قدرتی فریبنده و در ضمن منحرفکننده است. انسانها برای ایجاد روابط و رفتار عادی و سازنده در جامعه باید از ابزار عرفی و عمومی خود سود بجویند. شعاع دید ما یا قدرت شنوایی ما یا توان بویایی ما محدود است و همین برای یک زندگی سالم ما کفایت میکند. حال اگر به هر دلیلی یکی از این قوا به طرز ناعادلانهای نزد عدهای تقویت شود، ایجاد ارتباط سازنده را دچار اختلال میکند.
یکی از بدترین ویژگیهای اخلاقی، سخنچینی است که در واقع همان شنود سنتی است. یعنی کسی از سخنان فرد دیگری درباره من و شما مطلع میشود یا خودش میشنود و آنگاه آن سخن را به من و شما منتقل میکند، در حالی که این سخن میتواند منشأ کدورت و اختلاف شود و اگر منتقل نشود، اتفاق خاصی رخ نمیدهد.
شنود و اتکا به مفاد آن برای شنودکننده خطرناک است. نه فقط بیاعتمادی را در جامعه دامن میزند، بلکه سوگیری افراد را به یکدیگر دچار اختلال جدی میکند. یکی از عوامل بیاعتمادی در جامعه ایران همین نوع رفتار است. بطور طبیعی منافعی هم در شنود است ولی هزینههای آنچنان است که هیچ عقل معمولی تن به آن نخواهد داد.
آیا این بدان معناست که شنود بطور کلی باید حذف شود؟ خیر، شنود نوعی امکان در مقابله با کسانی است که در امور خلاف و جاسوسی هستند و الا اینکه چند نفر دور هم بنشینند و حرف بزنند چه جایی برای شنود است؟ شنود باید علیه کسانی انجام شود که بطور مشخص در حال انجام فعالیت پنهانی (و نه غیر آشکار) هستند. احزاب سیاسی و افراد بطور طبیعی در جلسات خصوصی حرف میزنند و بحث میکنند، ولی این به معنای رفتار پنهانی نیست. ولی اگر کسی در حال برنامهریزی نظامی یا جاسوسی است و... طبعاً فرق میکند.
به نظر میرسد که استناد به اطلاعات و دادههای ناشی از شنود نیز نمیتواند منشأ داوری درباره افراد شود. همه میدانیم که فضای سخنان دو یا چند نفری به کلی متفاوت با سخنان عمومی و رسمی است و دقت و اعتبار کافی ندارد. یک نفر در یک گفتوگوی دو نفری درباره شخص ثالث بدی میگوید، این را نباید معیار داوری او درباره آن نفر سوم بدانیم. در سیاست نیز همین منطق حاکم است. به علاوه در انتقال شنود بسیار گزینشی عمل میکنند.
باید با شنود به عنوان یک فرهنگ که میتواند در جامعه و میان مردم هم رواج داشته باشد، مقابله کرد. شنود، قدرت و اطلاعات زیانباری را در اختیار صاحب آن قرار میدهد.
بخش سایتخوان، صرفا بازتابدهنده اخبار رسانههای رسمی کشور است.
ارسال نظر