چند سالی است که به واسطه تصویب شورای مرکزی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور، نهم اردیبهشت، روز تصویب نهایی قانون تشکیل سازمان نظام روانشناسی و مشاوره، به عنوان روز روانشناس و مشاور در سراسر کشور گرامی داشته می شود و به همین منظور در سالروز این مناسبت ، با مدیر گروه روانشناسی بالینی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی به گفتگو نشستیم.

دکتر بهروز دولتشاهی در خصوص وضعیت رشته روانشناسی در ایران و اثرگذاری آن در جامعه، گفت: با اینکه روانشناسی به مثابه رشته علمی در ایران تاریخچه ای کوتاه دارد، اما در این مدت کوتاه، روانشناسی به واسطه فرایندها و خروجی هایش جایگاه خاصی را احراز کرده است.

وی افزود: هم اکنون تعداد انجمن های علمی فعال، گروه های دانشگاهی، آزمایشگاه های تاسیس شده، پژوهش های انجام شده، مقالات منتشر شده، کتاب های ترجمه و تالیف شده در گرایش های مختلف روانشناسی در خور توجه و حتی قابل رقابت با خیلی از کشورهای منطقه است.

دولتشاهی ادامه داد: اگرچه به دلیل نیازهای جامعه، برخی از گرایش های کاربردی روانشناسی بیش از بقیه گرایش ها در معرض دید و توجه قرار گرفته است اما روانشناسی با وجود بیش از ۵۰ گرایش محض و کاربردی در سطح جهانی و قریب ۱۰ گرایش در سطح ملی، تنوعی از نیازهای وسیع جامعه و انسان ها را پوشش داده است بطوریکه هم اکنون بسیاری از آحاد جامعه، دستگاه های دولتی و سازمان های خصوصی، بدون دریافت خدمات روانشناسی در ایفای نقش های خود با مشکلاتی مواجه می شوند.

وی اظهارداشت: هر چند همانند دیگر رشته های علمی، در روانشناسی نیز تمرکز بر درون رشته بوده است، با این وجود، داد و ستدهای علمی در خور توجهی بین روانشناسی و دیگر رشته های علمی نظیر عصب شناسی، جامعه شناسی، علوم پزشکی، ایمنی شناسی و...، صورت گرفته است و هر کدام از این رشته های علمی با حذف دروندادهایی که از روانشناسی داشته اند با کاستی جدی مواجه می شوند؛ ضمن آنکه عکس این موضوع نیز صادق است.

دولتشاهی با اشاره به اینکه روانشناسی هنوز به مرحله پارادایم نرسیده است ، افزود: اما در سطح جهانی نظریه های علمی مطرح شده در این رشته در حال نزدیک شدن به همدیگر بوده و حاصل آن در سطح ملی در تعاملات علمی بین رویکردها و فعالان آنها به خوبی مشهود است.

وی همچنین گفت: اگرچه به دلیل جذاب بودن روانشناسی، زمینه برای پدیدآیی شبه علم در حوزه روانشناسی وجود داشته است، با این وجود علاوه بر تلاش های جهانی، در سطح ملی نیز تلاش های زیادی در حال انجام است تا روانشناسی مرزهای خود را با شبه علم تفکیک نماید.

مدیر گروه روانشناسی بالینی دانشگاه علوم بهزیستی تصریح کرد: اگرچه در سطح ملی وجود مشکلاتی نظیر درآمد پایین باعث تردیدهایی در ورود به این رشته به ویژه برای پسران شده است، اما اقبال به روانشناسی در خور توجه است و تعداد افراد با رتبه های بالا که روانشناسی را به رشته هایی نظیر پزشکی و حقوق ترجیح می دهند، هرساله رو به افزایش است.

دولتشاهی افزود: همینطور در سطح ملی افرادی هستند که سعی می کنند روانشناسی را به عنوان یک علم وارداتی مطرح کنند ، ولی روانشناسان به واسطه بهره گیری از رویکردهایی که در آن جنبه های فرهنگی لحاظ می شود، توانسته اند این نقد را به خوبی پاسخ دهند.

وی تاکید کرد: هرچند مشکلاتی جدی در آموزش روانشناسی در برخی از دانشگاه ها وجود دارد، دانشگاه هایی که فاقد ملاک هایی نظیر داشتن استاد کافی و مرتبط هستند، اما در مجموع، روانشناسان ایرانی، مورد توجه خاص دانشگاه های دیگر کشورها قرار می گیرند که خبر از ظرفیت های خوب اعم از دانشگاهی و فرادانشگاهی در روانشناسی ایران است. 

دولتشاهی اظهارداشت: گاهی شرایطی موجب می شود افرادی سوءاستفاده کننده که حتی روانشناس نیستند و یا از تخصص لازم و مرتبط برخوردار نیستند، در میان عموم مردم مخاطب پیدا می کنند، ولی خوشبختانه با افزایش روزافزون آگاهی مردم به تدریج جای این افراد غیرعلمی را افراد علمی گرفته اند.

وی در پایان، تاکید کرد: روانشناسی در ایران، با وجود کاستی ها و چالش هایی که دارد، با قوت به پیش می رود و هم اینک در کاهش رنج انسان ها و حل بسیاری از معضلات جامعه، نقش تعیین کننده ای ایفا کرده است.

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.